Page 11 - DIVYA BHASKAR 042922
P. 11
Friday, April 29, 2022
આપણો સમાજ બહ�મતી નામના
રાý રામમોહન રોય એકલા હતા, તોય
બહ�મતીમા� જ હતા! હા, તેઓ લા�બુ�
�નારા હતા. સ�યદેવતા એમની નøક
ઊભા હતા. સ�યદેવતાને પણ ���ય� બુલડોઝરનો ગુલામ છ�!
રહીને પોતાનુ� કત��ય બýવવાનુ� ગમે છ�
આ જની નવી પેઢીને ભગવાન પણ હળવોખમ, ��મતથી છલકાતો મ� એક મોડન� પેઇ��ટ�ગ તૈયાર કયુ� હોત. ગોડસેની િપ�તોલના નાળચા પર
ે
અને સહજ કમ�થી શોભતો હોય તો ગમી ýય. િશ�ણ �ારા
સાવ નબળા શરીરવાળા �� મહા�માન ઊભેલા બતા�યા હોત અને ગોડસેને
અ�ાન દૂર થાય, પરંતુ મૂખ�તા દૂર ન થાય. øવનનુ� એક િવિચ� આશીવા�દ આપી ર�ા હોય એવુ� િચ� કદાચ ગોડસેને પણ ગમી ગયુ� હોત!
સ�ય એ છ� ક� મૂખ�તા કદી પીડાદાયક નથી હોતી. સતત યાદ રાખવાનુ� છ� ક� સાવ જ એકલા એવા મહા�માન ખરુ� �થાન તો િપ�તોલના નાળચાની નøક
ુ�
ગીતાનો ઉપદેશ જગતને એવા યોગે�રે આ�યો જેમણે ગોપીઓ સાથે જ હોવાનુ�! િપ�તોલની બરાબર સામે ઊભેલા સા�ા� સ�યદેવતા ગોડસેની
રાસલીલા પણ કરી હતી અને વળી માખણચોરી પણ કરી હતી. મૂખ�તાનો નજરે ન પડ� તેમા� એનો શો વા�ક? દેવતા તો ‘પરો�િ�ય’ જ હોય ને?(િદ�હી
�
માિલક એક એવા નશામા હોય છ�, જે એને સમજણ નામની પીડાથી બચાવી જવાનુ� બ�યુ� �યારે ખબર મળી ક� �લાઇટ ક��સલ થઇ છ�. બચેલો થોડો સમય
લે છ�! મૂખ�તા ભારે સુખદાિયની હોય છ�. જે મનુ�ય ભારેખમ ક� ઘુવડગ�ભીર દીકરી સાથે રાજઘાટ પર ગાળવાનુ� ન�ી થયુ�, �યારે સાથે ગા�ધીøના સુપુ�
જણાય તેને િચ�તક ગણવાની ભૂલ કરવા જેવી નથી. સમાજને સ�તોએ ટાઢક રામદાસની દીકરી સુિમ�ાબહ�ન ક�લકણી�નો અ�ય�ત તેજ�વી પુ� િ��ા પણ
આપી છ�, િચ�તકોએ નથી આપી. થોડોક વખત સાથે જ હતો.)
સમાજ તો બહ�મતી નામના બુલડોઝરનો ગુલામ છ�. ઘણાખરા લોકો જે રોજ રોજ આપણા હાથમા�થી øવન નામની જણસ છટકી ýય છ�. પ�રણામે
�
ુ�
માને તેને સાચ માની લેવામા સલામતી રહ�લી જણાય છ�. સલામતી નામની આપણી ભીતર પડ�લી અપાર શ�યતાઓ આપણા અ��ત�વમા�થી
ડાકણને કારણે સદીઓ સુધી અ���યતા ટકી ગઇ. મહારા��ના સાધુપુરુષ સાને િવદાય થતી હોય છ�. �યારે �યારે કોઇ નાની તકરાર થાય �યારે
ગુરુøએ �� ઉઠા�યો હતો : ‘અ�ૈતના િસ�ા�ત સાથે અ���યતાનો મેળ શી સ�યના પ�ે બે મ�મ શ�દો ઉ�ારવામા આપણને ટાઢ
�
રીતે પડ�?’ સદીઓ સુધી સતી�થા ટકી શકી એનુ� રહ�ય શુ�? એવી �દૂિષત િવચારોના વાય છ�. સાસુ અને વહ� વ�ે ýમી પડ� �યારે સસરાને પણ
પરંપરાને પણ ધમ�ની ઓથ સા�પડ� એવુ� ક�મ બ�યુ�? ભાભીને બળજબરીથી િચતા વહ�ના પ�ે રહ�લા સ�યને ટ�કો આપવામા� અવઢવ રહ� છ�.
�
પર ચડાવવામા આવતી ýઇ �યારે રાý રામમોહન રોયની ચેતના ýગી �ંદાવનમા� સસરાનુ� મૌન øવનભર છ�ટતુ� નથી. �યારે �યારે સ�યનો
ઊઠી. તમારા િપતાનુ� અવસાન થયુ� પછી 40 વષ� બાદ માતાનુ� ��યુ થયુ�. એ પ� લેવા માટ� કશુ�ક બોલવાની નોબત આવી, �યારે આપણે
40 વષ� તમને માતાની મમતા મળતી રહી, તે માટ� તમે રાý રામમોહન રાય ગુણવ�ત શાહ મ�ૂગા� મયા�! ફિળયાની તકરાર વખતે એકલા પડી ગયેલા
અને લોડ� બ��ટકનો મનોમન આભાર મા�યો ખરો? નગુણા હોવામા નવગુણ! સ�જન માણસને ટ�કો આપવાની તક ઊભી થઇ �યારે આપણે
�
એકલા જણાતા કોઇ માનવર�નની સાવ નøક ઊભેલુ� સ�ય અ�યની આપણા િનવી�ય� મૌન �ારા કોઇ બદમાશ માણસને સીધી મદદ
નજરે ન પડ� તેથી શુ�? એ સ�યદેવતા ��ય� નહીં, પરો� જ હોવાના! ઐતરેય પહ�ચાડી! આપણે આપણી કપટયુ�ત ડી�લોમસી �ારા ક�ટલીક વાર
ઉપિનષદમા� દેવોને ‘પરો�િ�યા:’ ક�ા છ�. સ�યદેવતાની બાજુમા� જ ઊભેલો કોઇ દુજ�નની દાદાગીરીને સહાય પહ�ચાડી! આટલુ� દુ�કમ� કયા� પછી આપણે
મનુ�ય એકલો જ હોવાનો. બહ�મતી એટલે શુ�? ભય િવનાનો એક જ મનુ�ય ગીતાપાઠ કરવા બેઠા! દુય�ધનને સીધી મદદ પહ�ચાડીને આપણે ક��ણભ�ત
ે
એટલે બહ�મતી! નોઆખલીમા� પદયા�ા કરનારા મહા�મા ગા�ધી સાવ એકલા બનવાની તમોગુણી મý માણી! રોજ આપણે મા��લાન મારતા ર�ા અને
હતા, તોય બહ�મતીમા� હતા. રાý રામમોહન રોય એકલા હતા, તોય રામધૂન ગાતા ર�ા! સ�ત તુલસીદાસની િશખામણ ગા�ઠ� બા�ધવા જેવી છ� :
બહ�મતીમા� જ હતા! હા, તેઓ લા�બુ� ýનારા હતા. સ�યદેવતા એમની નøક ‘અસ�તથી દૂર ભાગો.’ ક�ટલા�ક ગોટાળામય વા�યો બોલીને આપણે સતત
ઊભા હતા. સ�યદેવતાને પણ અ��ય� રહીને પોતાનુ� કત��ય બýવવાનુ� ગમે �દયને છ�તરતા ર�ા અને તટ�થતાનો દેખાવ કરતા ર�ા. આવો કોઇ કહ�વાતો
છ�. એમની નøક ઊભેલો એકલો મનુ�ય કદી ડા�ોડમરો ક� �યવહાર નથી તટ�થ બદમાશ તમારે ઘરે આવી ચડ� તો શુ� કરવુ�? નાક� �માલ દબાવી રાખવો?
ુ
હોતો. એને કાયમ લોકિન�દાનો સામનો કરવો જ પડ� છ�. સમાજ કાયમ સરેરાશ મારે ઘેર આવો એક માણસ �યારેક આગળથી સમય લઇને આવી પહ�ચે છ�.
(એવરેજનેસ)ની સાથે હોય છ�. િવનોબા કહ�તા ક� લોકત�� એટલે ડ�રાનુ� દૂધ, રાý રામમોહન રોય એનુ� મન મેલુ� હોય છ�. એની વાતો મેલી હોય છ�. એની પ�નીનુ� મન �વ�છ
જેમા� સરેરાશ ફ�ટનો જ મિહમા હોય છ�. સરેરાશ સાથે øવવામા સલામતી હોય છ� તેથી મુલાકાત સ� બને છ�. �વ�છ મન ધરાવતી પ�ની પિતના મેલા
�
જણાય છ�. મને િચ�કામ નથી આવડતુ�. ý મારી પાસે િચ�કળા હોત તો જ�ર (�ન����ાન પાના ન�.18)
1983 પછી 28 વ��ના લા�બા �તરાલ બાદ 2011મા� ભારત િવ�કપ ø�યુ� એ કપ મા� ટીમે જ નહીં, આપણે સૌએ �ચ�યો હતો
સિચન : િ�ક�ટના આકાશનો �ુવ તારો
મો ટ� ભાગે દર વષ� રા��પિત ભવન �ારા ચુન�દા ખેલાડીઓને રાøવ એમના ક�ટ��બીજનોએ પચાવી પાડી હતી. એવોડ� સેરેમની પ�યા પછી
�નેહિમલન સમારોહ હતો, જેમા� બધા એવોડ�િવજેતાઓ સાથે રા��પિત
ગા�ધી ખેલ ર�ન એવોડ�થી સ�માિનત કરવામા� આવે છ�.
ભારતમા� �પો�સ� એવો�સ�મા� આ એવોડ� સવ��ે�ઠ છ�. પોતે વાતચીત કરે એવો સામા�ય ધારો હોય છ�. એ િદવસે ક�ઇક
વષ� 1998ની 29 ઓગ�ટ� ભારતના રા��પિત ક�.આર. નારાયણ અલગ બ�યુ�. એવોડ� પ�યા પછી તમામ આમ�િ�ત મહ�માનો,
�ારા એક ચો�સ િ�ક�ટરને આ એવોડ� અપાયો હતો અને �પો���સ બીý ખેલાડીઓ, �ેિસડ���શયલ �ટાફ, એમના� ક�ટ��બીજનો, ખુદ
પછીની ઘટના આ એવોડ�નુ� કવરેજ કરતા ભારતીય મી�ડયા માટ� રા��પિતના �ગર�કો, મ��ીમ�ડળ અને અ�ય વીઆઈપી કોણ છ� સિચન ત�ડ�લકર? મા� એક િ�ક�ટર તો નથી જ? તો? ��ેøમા�
આ�ય�જનક હતી. સિચન ત�ડ�લકર ઓ���િલયાની ટ�ર બાદ નીરવ પ�ચાલ મહ�માનો સિચનનો ઓટો�ાફ લેવા ધસી ગયા. �યા સૌરવ જેમ કહ� છ� એમ The Man or The Myth?
�
એવોડ� �વીકારવા માટ� િદ�હી રા��પિત ભવન આવી પહ��યો ગા�ગુલી અને અજય ýડ�ý પણ હાજર હતા, પણ એમને એ સિચનને અપાતા િ��યુટમા� િવ�યાત મેગેિઝન ટાઈમનો એક લેખ ખૂબ
હતો. એ જ િદવસે સૌરવ ગા�ગુલી અને અજય ýડ�ýનુ� અજુ�ન ઘટના શો�ક�ગ નહોતી લાગી। પણ �યારે મી�ડયાકમી�ની નજર અ��ભુત છ�. ‘સમય દરેક મનુ�યને પોતાનો પરચો બતાવ છ�, પણ એણે એક
ે
એવોડ� �ારા સ�માન થવાનુ� હતુ�. ભારતના એ સમયના િ�ક��ટ�ગ �ટાસ � બીø િદશામા ગઈ �યારે ભારતના મહામિહમ રા��પિત હાથમા ચાનો �ય��તને બાકાત રા�યો લાગે છ�. સિચન ત�ડ�લકર સામે સમય થ�ભી ýય છ�.
�
�
આવવાના હોઈ �વાભાિવક રીતે રા��પિત ભવનમા� હલચલ સામા�ય કરતા� કપ લઇને, િવ�ફા�રત �ખોથી ભીડ સામે ýતા ભવનના એક ખૂણામા� ýવા આપણે િવજેતાઓ ýયા છ�, આપણે લીજે�ડરી �લેયસ� ýયા છ�, પણ આ
વધુ હતી. જે બેઠકો �ેસ માટ� અનામત હતી એ �ેિસડ���શયલ �ટાફ અને મ�યા. આ �કારની ઘટના ‘ના ભૂતો: ના ભિવ�યિત’ �કારની હતી. (�ન����ાન પાના ન�.18)
