Page 8 - DIVYA BHASKAR 040221

¾ }અિ��ય��ત Friday, April 2, 2021 8

ત��ી લેખ �યૂ �રસચ�ના તાજેતરના �રપો�� અનુસાર કોરોનાને કારણે મૂડીગત વ�તુ� અન �ાહક વ�તુ�, બ�નેના
ે
િસ�ટમમા � ����કોણ દુિનયામા� સૌથી વધુ ગરીબ �ારતમા� વ�યા �� નવો િવચાર ��પાદનમા� નકારા�મક �િ� દર �વા મ�યો ��.

ખામીની સý કોિવડથી દશમા� ગરીબોની અથ�ત��ની �રકવરી પર હવે

�
�
ગરીબોને શા માટ? સ��યા શા માટ વધી? અગાઉ જેવો િવ�ાસ નથી

યોગે�� યાદવ આ િવ�ેષણ અનુસાર ગયા વષ� આખી મદન સબનવીસ મ�ઘવારી વધુ રહી, પરંતુ ખા� કીંમતો
�
દુિનયામા લગભગ 13 કરોડ મ�યમ ઓછી થઈ રહી છ� અને આ રીતે મ�ઘવારી
સેફોલોિજ�ટ અને અ�ય�, અને નીચલા મ�યમ વગ�ના લોકો ઘટીને ચીફ ઈકોનોિમ�ટ, દર પણ નીચે આવી ગયો છ�, પરંતુ સાથે
�વરાજ ઈ��ડયા
Twitter :@_YogendraYadav ગરીબીની રેખા નીચે પહ�ચી ગયા. (આ ક�ર રે�ટ��સ દાળો, મા�સ અને તેલ સાથે ýડાયેલી
�રપોટ� દરરોજ 2 ડોલર એટલે ક� �.145થી સમ�યાઓ છ� (વૈિ�ક કીંમતો વધી રહી
� એક ઓછામા ગુýરો કરનારાને ગરીબ ગણે � જ આવેલા છ� અને ભારત પોતાની જ��રયાતના 55-
�
તાજેતરમા ચ�કાવનારા છ�). જેમા�થી લગભગ 7.50 કરોડ મા� તાજેતરમા ઔ�ોિગક 60% આયાત કરે છ�). ýક�, િબન-ખા�
સમાચાર આ�યા ક�, કોરોનના ધ�ાથી ભારતના હતા. દુિનયાનુ� �ીજુ� અથ�ત�� �િ� અને મ�ઘવારીના �કડા િચ�તાજનક વ�તુઓની બાબતે પ�રવત�ન થયુ� છ�, જે
�
�
આખી દુિનયામા જેટલા લોકો એક બનવાનુ� �વ�ન ýનારા અને કોરોનાનો છ�, ક�મક� એક તરફ ઔ�ોિગક �િ�મા �ધણ અને બીø વ�તુઓ તથા સેવાઓ
ઝટકામા� ગરીબ થયા, તેમા� અડધાથી વધુ અસરકારક રીતે સામનો કરવાનો દાવો ઘટાડો થયો છ�, બીø તરફ મ�ઘવારી વધી સાથે ýડાયેલી છ�. જેમા� મ�ઘવારી વધુ
મા� ભારતમા� હતા. આપણે �યા લગભગ કરનારા દેશ માટ� આ �કડા મોટા સવાલ છ�. આ �રકવરી એ છ��લા બે મિહનાથી િચ�તાજનક છ�. સમ�યા એ છ� ક�, આ �ે� ે
�
ુ�
સાડા સાત કરોડ લોકો ગયા વષ� ગરીબીમા� ઊભા કરે છ�. બતાવાતા �કડાથી િવરુ� છ�. એવુ� લા�ય સ��થાગત કારણો કરતા� વધુ કીંમતો વધી
�
ધક�લાઈ ગયા છ�. કોઈ બીý દેશ હોત આ અસરને બીý છ�ડ�થી પણ ýઈ હતુ� ક�, નવે�બર પછી અથ�ત��મા થોડો છ�.
તો આ સમાચાર પર ચચા� થતા, સવાલ શકાય છ�. આ �રપોટ� અનુસાર ગયા વધારો થશે, ક�મક� દબાયેલી માગની અસર �ગત ઉ�પાદનો, આરો�ય
�
પુછવામા આવતા. એક ટીવી ચેનલે આ વષ� ભારતના મ�યમ અને ઉપરના ýવા મળશે. એવુ� પણ મનાયુ� હતુ� ક� સ�બ�િધત ઉ�પાદનો અને કપડા� વગેરની
સુ �ીમકોટ� એક અ�ય�ત ઉિચત મુ�ા પર મુ�ે ચચા� કરવા મને બોલા�યો, પરંતુ દસ વગ�ની સ��યામા� મોટો ઘટાડો આ�યો મ�ઘવારી ઘટી રહી છ�, એટલે �ાહક મૂ�ય મ�ઘવારી વધીને 4-8.65 વ�ે રહી
હાલમા સરકાર સામે નારાજગી �ય�ત
િમિનટ પહ�લા િવષય બદલીને મુ�બઈના છ�. લૉકડાઉનથી પહ�લા આપણા દેશમા�
�
સૂચકા�ક (સીપીઆઈ)ના �કડા ઘટશે, છ�. મ�ઘવારી ઝડપથી ઘટશે નહીં, ક�મક�
કરી છ�. ક��� સરકારે સ�સદને ફ��ુઆરી, પૂવ� પોલીસ �મુખનો સનસનાટીપૂણ� પ� લગભગ 12.5 કરોડ લોકો એવા જેથી આરબીઆઈ ઉ�ોગોના ���ટકોણથી આ ઉ�પાદનો-સેવાઓ એમઆરપી પર
2017મા� જણા�યુ� હતુ� ક�, આધાર કાડ� સાથે િલ�ક કરવો પ�ો. મેરા ભારત મહાન! દર વધારે ઘટાડી શકશે. ýક�, બ�ને જ
કરવાની �િ�યા પછી 3.95 કરોડ નકલી રેશનકાડ� આ સમાચાર અમે�રકાની એક સ��થા 2020 િવ�ના અથ�ત��ો માટ � અનુમાનોમા� િવ�ન આ�યુ� છ�. દેશની ���ટ� આગામી મિહને
�
ર� કરવામા� આ�યા છ�.ý ક� બાદમા ખબર પડી હતી �યુ �રસચ� સે�ટરના િવ��યાપી �રપોટ�મા�થી ખરાબ ર��� . WBનો �દાજ �� ક�, ઔ�ોિગક ઉ�પાદન સૂચકા�ક આવનારી RBIની નીિત પર હશે.
�
ક�, જે ગરીબ લોકોના કાડ� ર� કરવામા� આ�યા છ�, તૈયાર થયો હતો. અહી �પ�ટ કરવુ� જ�રી ગયા વ� રા��ીય આવક વધવાન ે (આઈઆઈપી)મા� ý�યુઆરી માટ� ક�મક તે આજની સમ�યા�ના
ં
�
�
તેમા� મોટાભાગના �ક�સામા ટ��નીકલ, વહીવટી છ� ક�, આ �રપોટ� દુિનયાના ગરીબોના કોઈ બદલે લગભગ 10% ઘટી ગઈ ��. -1.6% વધારો ન�ધાયો છ�. િચ�તા એ છ� ઉક�લ માટ વાતાવરણ બનાવશે.
�
ખામી અને ��ટાચારને લીધે પેદા થયેલી અ�મતા નવા સરવે પર આધા�રત નથી. �રપોટ�મા� ક�, મૂડીગત વ�તુઓ અને �ાહક વ�તુઓ,
એક મોટ�� કારણ જવાબદાર હતુ�. કોટ� ક�ુ� ક�, આ દુિનયાના તમામ દેશોમા� આવકની પ�રવારમા� રહ�તા હતા, જેને સ�પ�ન બ�નેના ઉ�પાદનમા� નકારા�મક �િ� દર હોય છ�. ý ટ��સનુ� માળખુ� બદલાશે
�કારની ખામીઓના કારણે રાશન પર મળતા અનાજ વહ�ચણીના ઉપલ�ધ �કડાના આધારે પ�રવાર કહી શકાય છ�, જે પ�રવારની ýવા મ�યો છ�. મૂડીગત વ�તુઓની વાત નહીં તો એમઆરપી એક વખત વધાયા�
પર આધા�રત ગરીબોને તેમને અનાજ મળવાનો અનુમાન લગાવાય છ� ક�, કોરોનાની જે- માિસક આવક1 લાખથી વધુ છ�. ગયા એટલી િચ�તાજનક નથી, ક�મક� રોકાણ શ� પછી ઘટાડવામા� આવતી નથી. હકીકતમા�
ુ�
અિધકાર શા માટ� સમા�ત કરી દેવામા આ�યો. ýવા તે દેશના અલગ-અલગ વગ�ની આવક વષ� આ સ��યા ઘટીને 8.5 કરોડ થઈ ન થવાને કારણે આ સમ� વષ� નકારા�મક ઈલે��ોિન�સ જેવી ક�ટલીક વ�તુઓના
�
જઇએ તો હકીકતમા� જે કારણોસર ખામી સý�ઇ તેને પર ક�ટલી અસર થઈ છ�. આ અનુમાનનો ગઈ. એટલે ક�, એક વષ�મા� જ મ�યમ ક� ર�ુ� છ�. બે�કો પણ લોન આપવામા� ભાવ નાણા�કય વષ� 2021-22મા� વધશે,
જ દૂર કરવાની જ�ર હતી.ગરીબોના હકને સમા�ત આધાર છ�, દરેક દેશનો øડીપી એટલે ક� ઉ� વગ�ની વસતી 4 કરોડ ઘટી ગઈ. સાવચેતી રાખી રહી છ�, ક�મક� નાણા�કય ક�મક� ક�ટલાક ઉ�પાદનોની ઈ�પોટ� �ુટી
કરવાની નહીં. હકીકતમા� �યા� ક��� સરકારે રા��ીય આવકમા� ગયા વષ� થયેલો ઘટાડો ક� ટ��કમા� 2020એ છ��લા 20 વષ�ની �િ�ના વષ� 2020-21 ઉતાર-ચઢાવ ભરેલુ� ર�ુ� વધારાઈ છ�. ્
આધારકાડ� સાથે િલ�ક ન હોવાને કારણે રેશનકાડ� ક� વધારો. વષ� 2020 દુિનયાભરના� અથ�ત��ો ફાયદાને એક જ ઝટકામા� સમા�ત કરી દીધો છ�. ýક�, �ાહકલ�ી વ�તુઓનુ� પાસુ� આ મોટી િચ�તાજનક બાબત છ�, ખાસ
અ�ય ઓળખ પ�ોને નકલી ગ�યા , �યારે રા�ય માટ� ખરાબ ર�ુ� છ�. િવ� બે�કનુ� અનુમાન અને દેશને પાછો �યા લાવીને ઊભો કરી ચ�કાવનારુ� છ�, ક�મક� અનેક ક�પનીઓએ કરીને એ ýતા� ક� જે અથ�ત�� �રકવરી તરફ
�
�
સરકારને આ �ે� થતા ખચ�મા� કાપ મુકી દેવાની તક છ� ક�, ગયા વષ� આપણી રા��ીય આવક દીધો, �યા� તે આ શતા�દીના �ારંભમા� વષ�ના �ીý િ�માિસક ગાળામા વેચાણમા� આગળ વધતુ� હતુ�, તેમા� હવે અવરોધ આવી
ે
મળી ગઈ. પ�રણામે એ આ�યુ� ક� તેના લીધે ક�ટલાક વધવાને બદલે લગભગ 10% ઘટી ગઈ છ�. હતો. અથ�શા��ીઓ આ �રપોટ�ને �િતમ થોડો વધારો ન�ધા�યો હતો, જેનાથી શક� છ�. રસીકરણ અિભયાનમા �ગિતની
�
��ઠ અિધકારી-દુકાનદારોના ગઠબ�ધનથી તેમના આ �રપોટ� રા��ીય આવકમા� થયેલા આ સ�ય ન માનીને રા��ીય આવકના કોઈ લાગતુ� હતુ� ક�, વપરાશ પાટા પર આવી િમ� અસર છ� અને કોરોનાની બીø
ે
નામે અ�ય�ત સ�તુ� અનાજ વેચવાનો ધ�ધો શ� કરવાની ઘટાડાની અલગ-અલગ વગ� પર થયેલી વા�તિવક સરવેની રાહ ýશ. ગયો છ�. એવુ� પણ લાગતુ� હતુ� ક�, ભલે લહ�રની આશ�કા �ય�ત કરાઈ રહી છ�.
પણ તક પણ મળી ગઈ. અસરનુ� અનુમાન લગાવે છ�. �રપોટ� ગયા વષ� આપણે પર�ા�િતય મજૂરોના� લોકો દુકાનો પર ýરદાર ખરીદી કરી જેના કારણે અનેક શહ�રો, જેમા� િબઝનેસ
ે
આમ પણ ýવા જઇએ તો બીચારા ગરીબોની માનીને ચાલ છ� ક�, ý સમ� દેશની �થળા�તરના� ��યો ýયા હતા, એ સમયે ર�ા હોય, પરંતુ ઓનલાઈન વેચાણ વ�યુ� હબ પણ સામેલ છ�, �થાિનક લૉકડાઉનોએ
ં
ફ�રયાદ કોઇ સા�ભળતુ� જ નથી. બહ�રા કાને અથડાઈ આવક 10% ઘટી છ�, તો દરેક પ�રવાર, સવાલ ઉ�ો હતો ક�, ભારતથી વધુ ગરીબ હતુ�. ýક�, અહી ટકાઉ અને િબન-ટકાઉ િબઝનેસ યોજનાઓ બગાડી દીધી છ�. આ
જ નહીં. રા��ીય ખા� સુર�ા કાયદા હ�ઠળ દેશના દરેક �ય��તની આવક પણ 10% ઘટી એવા આિ�કાના દેશોમા� પણ આવી વ�તો માટ� નકારા�મક રહ�લા �િ� દરની અવરોધ આગળ પણ અથ�ત��ની �રકવરીના
ે
બે-�િતયા�શ લોકોને દર મિહને �ણ �િપયે �કલોના હશ. ýક�, દુિનયાનો અનુભવ દશા�વે છ� �દય�ાવક તસવીરો ક�મ ýવા ના મળી? અ��થર �ક�િત દબાયેલી માગની મા�યતા માગ�મા� આવશે. એટલે, ભલે એવુ� લાગે
િહસાબ પા�ચ �કલો અનાજ મળ� છ�. સુ�ીમકોટ�મા� ક�, સૌથી ગરીબ વગ�ને સામા�ય કરતા� �યૂ �રસચ� સે�ટરનો નવો �રપોટ� આપણને સામે સવાલ ઉઠાવી રહી છ�. એવુ� લાગી છ� ક�, અથ�ત�� અનુમાનથી સારુ� �દશ�ન
ે
સરકારે �ણ વષ� પહ�લા ક�ુ� હતુ� ક�, આધારનુ� વધુ ધ�ો લાગે છ�, ધિનકોને તો સ�કટમા� ફરીથી આવા જ કડક સવાલ પુછવા પર ર�ુ� છ� ક�, ��થિત બદલાવા માટ� અથ�ત��એ કરશે, (સીએસઓને આ વષ� માટ� -8%નુ�
ઔિચ�ય ક�યાણકારી યોજનાઓને ઉિચત અને નફો પણ થાય છ�. થોડા િદવસો પહ�લા મજબૂર કરે છ�. વધુ રાહ ýવી પડશે. તેના પાછળ ઓછી અનુમાન હતુ� અને િવશેષ� માને છ� ક�, તે
ઝડપથી લાગુ કરવામા� છ�. કોટ�ની નારાજગી છ� સમાચાર આ�યા હતા ક�, ગયા વષ� ગૌતમ કોરોના વાઈરસનો આિથ�ક ધ�ો નોકરીઓ અને વેતન કાપને કારણે વપરાશ -6થી -6.5%ની વ�ે રહ�શે), પરંતુ હવે
ક�, િસ�ટમ ખામીયુ�ત છ� તો સý ગરીબોને શા અદાણીની આવક અને સ�પિ� દુિનયામા આખી દુિનયામા� સૌથી વધુ ભારતને જ શ��તનુ� કારણ માની શકાય છ�, જેના લાગે છ� ક�, આ વધારો ક� અધોગિત દરમા�
�
માટ�?કોઇપણ વાત ક�મ ન હોય િસ�ટમની ખામી સૌથી તેજ ગિતએ વધી છ�. એટલે, અનેક ક�મ લા�યો છ�? શુ� મહામારીનો �કોબ કારણે પ�રવારોની ખચ�શ��ત �ભાિવત સુધારો થશે નહીં. દેશની ���ટએ આગામી
હોય ક� કાયદામા� �યા�ક ખામી હોય છ�વટ� વેઠવુ� તો અથ�શા��ીઓન માનવુ� છ� ક�, ગરીબોની ભારતમા� બીø દુિનયાથી વધુ હતો? દેશની થઈ છ�. બીø િચ�તા મ�ઘવારી છ�, ક�મક� 5% મિહને આવનારી આરબીઆઈની નીિત
ુ�
ે
ગરીબોને જ પડ� છ�. તેમની પીડાનો �ત �યારે આવશે ��થિત આ �રપોટ�મા� જણાવાયેલી ��થિત દરેક નાની-મોટી ઉપલ�ધીનુ� �ેય લેનારા પર સીપીઆઈ મ�ઘવારી પહ�ચી ચુકી છ� પર હશ. ક�મક� તે આજની સમ�યાઓના
તે કોઇ ýણતુ� નથી. િસ�ટમમા� સý�યેલી ખામી દુર કરતા� પણ વધુ ખરાબ છ�. વડા�ધાન નરે�� મોદી આ આકરા સવાલ અને આગામી મિહને વધશે. અ�યાર સુધી ઉક�લ માટ� વાતાવરણ બનાવશે. િબઝનેસ
થાય અને ગરીબોને તેમનો હક મળ� તો સારુ�. અ�યારે આ �રપોટ�ને આધાર ગણીએ. ��યે મોઢ�� ફ�રવી શક� નહીં. ખા� સામ�ીઓની વધુ કીંમતોના કારણે આ ýહ�રાતની આતુરતાપૂવ�ક રાહ ýશે.
ઈમાનદાર ��ત જ સમø �ક� �� પરિહત જનતાની તાકાતને ને��વ નબળી ના સમજે
�
ø વનની અનેક સમ�યાઓ એક સરળ િનદાન એક મહામારીએ ટકોરા માયા હતા, આપણને સૌને ‘તે રી શાન મ� દો શેર હમ કહને સે ડરતે હ�, કહીં સામે છ�. કોરોના સામેની િવજય યા�ા સારી રીતે ચાલતી
હચમચાવી દીધા હતા. લોકો એક ભયના ઓથાર હ�ઠળ
હતી અને ફરી ગરબડ સý�ઈ છ�. તેમા� આપણા ને��વનો
છ�, ઈમાનદારીથી ભ�ત બની ýઓ. અહીં,
ઐસા ન હો, તુ ઔર મગ�ર હો ýએ’. એવુ�
ઈમાનદારી એટલા માટ� કહ�વુ� પડી ર�ુ� છ� ક�, આવી ગયા હતા અને એટલી હદે ડરી ગયા હતા ક� કાલે લાગે છ� ક�, શાયરે આ શેર કોરોના માટ� લ�યો પણ મોટો હાથ છ�. િનયમ-કાયદાની મોટી-મોટી વાતો તો
લોકો હવે ભ��ત બાબત પણ બેઈમાની કરવા લા�યા છ�. શુ� થવાનુ� છ� તેની કોઇને ખબર ન હતી?આથી ý તમે છ�. સા�ે જ એ અિભમાની થઈ ગયો છ� ક�, મને કોઈ થઈ રહી છ�, પરંતુ નેતાઓના પોતાના કાય��મોમા� કોઈ
ે
આપણો જે મૂળ �વભાવ હોય છ�, તે માતા-િપતા પાસેથી ઈમાનદાર ભ�ત છો તો મહામારીનો સામનો કરવાના હરાવી શકતુ� નથી. આપણી મૂખા�મીનો ફાયદો ઉઠાવીને તે િનયમનુ� પાલન કરાતુ� નથી. બીø તરફ સામા�ય લોકો
આવે છ�. ý તમે �તમુ�ખી છો અને øવનમા� ઈમાનદારીથી િનયમ-કાયદા માટ� કોઈ જતા-જતા પાછો ફય� છ�. પાસેથી મા�કના નામે મસમોટો દ�ડ ઉઘરાવાઈ ર�ો છ�.
ભ��ત ઉતરી આવી ગઈ છ� તો મૌન થઈ જશો. પછી બહારના દબાણની જ�ર ગઈકાલે લૉકડાઉન પૂરુ� થયે આવુ� બેવડ�� ચ�ર� ધરાવતા, �વાથી ત�વોના ને��વમા �
�
ે
લોકોને દેખાશ નહીં ક� તમને શુ� મ�યુ� છ�. બસ, તેને નહીં હોય. તમે ખુદ øવન-��� એક વષ� થઈ ગયુ� છ�. િવજય યા�ા એક �મ છ�. ક�વો િવરોધાભાસ છ� ક�, જે
�
ુ�
અનુભવશો. ý તમે મૂળ રીતે સિ�ય �વભાવના છો તો �વ�ેરણા સાથે તેનુ� પાલન ›ɉ. °¦ §ɉ†¡ Ÿªɂ•¯ લગભગ 75 િદવસના એ જનતાએ તેમને ને��વ સ��ય છ�, પોતાના �વાથ માટ� આ
øવનમા� ભ��ત ઉતરી આવતા� સેવા કરશો, સારા, કરવાની સાથે-સાથે બીýનુ� ભયાનક સમયમા�થી દરેક� લોકો તેની જ બલી ચઢાવી ર�ા છ�. હજુ પણ સમય છ�,
લોકિહતના કાય� કરશો અને આટલુ� બધુ� કરતા રહીને પણ પણ ભલુ� કરી શકશો. બોધપાઠ લેવાનો હતો, સાચવી ýય. નિહ�તર ફરી પાછી આવેલી મહામારી તો
શા�ત રહ�શો. અ�યારે આપણે એક િવિચ� સ�ઘષ�ના ક�મક�, એક સાચો ભ�ત જ સમø શક� છ� ક�, પોતાના પરંતુ આપણે લીધો નથી. જે સમજદારી અને બુિ�થી કામ પોતાનુ� કામ બતાવશ જ, સમય આવતા જનતા પણ
ે
સમયમા�થી પસાર થઈ ર�ા છીએ. એક વષ� પહ�લા �યારે િહતની સાથે પરિહત ક�વી રીતે કરવુ� ýઈએ. લેવાનુ� હતુ�, આપણે તેનાથી દૂર થતા ગયા. પ�રણામ ફરી પોતાની રીતે િનણ�ય લેવાનુ� ýણે છ�.