Page 23 - DIVYA BHASKAR 021122

¾ Friday, February 11, 2022 23

�વરા�જિલ મેર� આવાજ હ�, પહચાન હ, ગર યાદ રહ... } ગયા વષ�મા એક ઈ�ટર�યૂ દરિમયાન લતાøએ આ ગીતને ખાસ ગણા�યુ� હતુ�. �ફ�મ
�
નામ ��મ ��ગા, ચહરા યે બદલ �યેગા
�
ે
�કનારાના આ ગીત િવશ તેમણે ક�ુ� હતુ� ક�, આ ગીત તેમની સ�ગીત યા�ા જણાવે છ�,
�
�
કારણક� લોકો એમને તેમના અવાજથી ýણે છ�.
�
�
અøબ �ા�તા� હ� યે... } રેકો���ગ માટ� લાઈવ પરફોમ��સ કરતા પણ વધ મહનત કરતા હતા
�
�
ુ
‘ભાવ બ�ધન’મા� લિતકાનુ� પા� િપતાને ગાવા માટ� મનાવી લીધા, નવ 13 વષ�ની વયે �થમ વખત �ફ�મ માટ� અવાજ લ�ન એટલા માટ� ન કયા�, ક�મક� પોતાના ઘરની
ભજ�યુ�, હ�મામા�થી લતા નામ મ�યુ�ુ વષ�ની �મરે પહ�લુ� પરફોમ��સ આ�યુ� આ�યો, પરંતુ ના �ફ�મ રજૂ થઈ ક� ના ગીત જવાબદારી છોડી બીý ઘરે જવુ� પડ�
મા� મા� 9 વષ�ની મા� મરાઠી �ફ�મ મા� લતા 13 વષ�ના�
1929 ઈ�દોરમા� 1938 �મરે �થમ 1942 ‘કીતી હસાલ’ 1942 હતા�, �યારે તેમના�
જ�મ. �થમ નામ હ�મા પરફોમ��સ શોલાપુરના માટ� �થમ વખત ગીત ગાયુ�. િપતાનુ� િનધન થયુ� હતુ�. 4 ભાઈ-
હતુ�, પરંતુ નાટક ‘ભાવ નૂતન િથયેટરમા� આ�યુ� ýક� �ફ�મ રજૂ થઈ નહીં. આ જ બહ�નોની જવાબદારી હતી. તેમણે
બ�ધન’મા� ‘લિતકા’નુ� પા� હતુ�. જેના માટ� િપતાને વષ� િપતાના ��યુ પછી ક�ુ� હતુ� ક�, ý લ�ન કરી લેત
ભજ�યા પછી તેમને લતા ખ�બાવતી રાગ ગાઈને રાø ઘર ચલાવવા માટ� ગાવાનુ� તો આ જવાબદારીઓ ક�વી રીતે
નામ મ�યુ�. કયા� હતા. શ� કરી દીધુ�. િનભાવી શકત�!

પા�રવા�રક તસવીર

øવનમા અનેક અવરોધ ��યા, દરેક વખત મજબતાઈથી બહાર નીક�યા
ૂ
�
�
આ��ટ� �ોલમા ગાવાની øદ પકડી, િ�ટને િનયમ �દ�યો

�બાણી-િબડલા પાસે લતાø કિવતા ડિબ�ગ આ�ટ��ટમા�થી �ડ�થે�રયા પછી ગાયકી કરી નોકરે ઝેર આપવાનો �યાસ
તસવીરમા� લતા દીદી સાથે તેમની �ણ બહ�નો (મીના,
ે
આશા અને ઉષા) ભાઇ �દયનાથ તેમજ માતા શેવ�તી. પોતે ફાળો ઉઘરાવા ગયા� ચિચ�ત િસ�ગર બની ગઈ અન �ફ�મફ�ર એવોડ� મ�યો કય�, પરંતુ પકડાયો નહીં
�
�વ� મી��યા જગતમા શોક એક વખત લતાøએ બાબા આ�ટ� ુ� વાત 1982ની છ�. કિવતા ક��ણમૂિત�એ એક વખત રેકો�ડ�ગ દરિમયાન લતાøના લતાøને એક વખત તેમના રસોઈયાએ
ઝેર આપવાનો �યાસ કય� હતો. ભોજન
�ો�ુસર રાજક�માર કોહલીની �ફ�મ
‘આન�દ વન’ માટ� શૉ કય�. લા�ય ક�,
ગળામા ખરાશ આવી ગઈ. ડો�ટરે
�
ે
ુ�
પા�ક�તાન તેમજ અમે�રકા સિહત �ટ�કટના વેચાણથી કામ નહીં ચાલ. માટ� ડિબ�ગ ગીત ગાયુ�. કિવતા કહ� છ�, ક� ક�, તમને ગળાની ગ�ભીર બીમારી કરીને લતાø રેકો�ડ�ગ માટ� ગયા. �યા �
ઉલટીઓ થવા લાગી. તપાસ કરતા�
રેકો�ડ�ગના 4 મિહના પછી વા��યુ� ક�,
�યારે પોતે ઉ�ોગપિત આિદ�ય િવ�મ
�ડ�થે�રયા છ�. તેમને ચાર મિહના
�
અનેક દેશોમા� અપાઇ ��ાજ�િલ િબરલાને મ�યા. િમિનટોમા� જ છ લતાએ કિવતાનુ� રેકો�ડ�ગ સા�ભળીને ગીત આરામની સલાહ અપાઈ. અનેક �ફ�મો ખબર પડી ક� Ôડ પોઈઝિન�ગ છ�. દીદી
ડબ કરવાની ના પાડી દીધી. હ�� ચ�કી
�કડાની રકમનો ચેક મળી ગયો.
બીમાર પ�ા� તો રસોઈયો ભાગી ગયો.
અટકી ગઈ. પછી લતાએ સ�ગીતકાર
ુ�
ુ�
ં
ં
ે
{ પા�ક�તાનના અખબાર ડૉન તેમજ ‘એ�સ�ેસ િ��યૂન’ ધી�ભાઈ �બાણી, ગોયે�કા વગેરેને ગઈ. િવચાય ક�, હવે તો આ કામ પણ હ�મ�તદાન ગીત ‘કહી દીપ જલ કહી િદલ’ ડો�ટરોએ તેમના ઘરને જ હો��પટલ
�
એ પણ લતા દીદીના િનધનના સમાચાર મુ�ય રીતે મ�યા. 28 એિ�લ, 1984ની સા�જે શૉ ગયુ�. �યાર પછી ખબર પડી ક� લતાøએ પસ�દ કયુ�. તેમણે �થમ આલાપ લગા�યો બનાવી દીધી. મુ�ય દરવાજે મજ�હ
�
લગા�યા છ�. તેમને ‘સૌથી મહાન’ ગાયક ક�ા છ�. બીø પછી �િપયા 34 લાખનો ચેક બાબા એટલે ના પાડી હતી કારણ ક�, તેમને અન �ખોમા પાણી આવી ગય. આ ગીત સુ�તાનપુરી પહ�રો રાખતા, જેથી
ે
ુ�
તરફ અમે�રકી ચેનલ સીએનએન, �યૂયોક� ટાઇ�સ, ધ આ�ટ�ને ભેટમા� આ�યો. મારુ� ગાયન ગ�યુ� હતુ�. માટ� તેમને �ફ�મફ�ર પણ મ�યો હતો. મી�ડયાને સારી રીતે ડીલ કરી શક�.
ગા�ડ�યન, રૉયટસ� તેમજ બીબીસી, અલ-જઝીરાએ પણ
��ા�જિલ આપી. પા�ક�તાનના મ��ી ફવાદ ચૌધરી હ�સ�ન, પાક રા��પિતએ �યારે ફોન પર ક�ુ� ક�નેડાના પીએમે ભારતીય પીએમને ક�ુ� િ��ટશ સરકારને પણ ઝૂકવુ� પ�ુ�
�
�
બા�લાદેશના રા��પિત અ�દુલ હમીદ તેમજ પીએમ શેખ તમે આવતા નહીં, અમે ભીડ સાચવી નહીં શકીએ �ીý દેશના કલાકારે િવકિસત દેશને મદદ કરી છ� આ�બટ હોલમા� ભારતીય ગાિયકાનો શો
હસીના, નેપાળના રા��પિત િવ�ા દેવી અન ભારતમા � લતાøનો પા�ક�તાનમા� એક શૉ યોýવાનો હતો. લતાøને ક�નેડાની સ��થા માટ� ચે�રટી કાય��મ કરવાનો લતાøનો શૉ લ�ડનમા� ન�ી થયો હતો. આ�બટ� હોલમા� મા�
ે
જમ�નીના રાજદૂત વૉ�ટર જે. િલ�ડરને પણ લતાøના ýક� �યા�થી રા��પિતનો ફોન આ�યો ક�, ‘તમારુ� હતો. ક�નેડા સરકારે ક�ુ�, ‘�થમ વખત ‘�ીý દેશ’ના િ��ટશરો જ ��તુિત કરી શકતા, જેથી લતાøને અપમાન
�
િનધન પર ��ાજિલ આપી હતી. ફવાદે લતાøને ‘સૂરોની સાચા િદલથી �વાગત છ�, પરંતુ તમે આવતા નહીં. કલાકારે િવકિસત દેશની સ��થાની મદદ કરી છ�’. લા�ય. તેમણે øદ પકડી અને િ��ટશ સરકારે ઝૂકવુ� પ�ુ�.
ુ�
રાણી’ની ઉપમા આપી હતી. ભીડને સાચવવા માટ� અમારી પાસે ફોસ� નથી.’
સૂરસ�ા�ીન જે કોઇ મ�યા એ તેમના ચાહક થઇ ગયા... દીદીના �પશ�થી મારુ� લતાøની સમક� કોઇ
ે
CID બ�ધ થઇ તો લતાøએ ચેનલ હચમચાવી મૂક�લી øવન સુવણ�મય બ�યુ� ગાિયકા થઈ જ ના શક�
{ મીના મ�ગેશકર
ે
�
�
અમન બહનના �વ�પમા ýવા મળ�લા { પ�. ક�માર ગ�ધવ�
લતાø પહ�લા નૂરજહા�નો જમાનો
�
ે
દયા શે�ી, ��� એટલો ક�... સીઆઇડીની ટીમ માટ ýતે કપડા� િસલે�ટ કરીને દીદી અન �ોતાઓને ગાિયકાના �પમા � હતો. પરંત લતા મ�ગેશકર તેમનાથી
ુ
��
�
સીઆઇડીના દયા મોકલતા, પૂછતા ક�- દયા, તે પેલા સીનમા �વ ક�મ કય��? ýવા મળતા દીદીમા� ખાસ �તર નથી. અનેક કદમ આગળ નીક�યા. લતાની
ુ�
(ભા�કર �રપોટ�ર મનીષા ભ�લા લતાøના ઘરે �યારે પણ સીઆઇડીની મહ��ફલ ýમતી હ�� બ�ને �ય��ત�વથી પ�રિચત છ��. દીદી લોકિ�યતાનો મુ�ય મ�� ‘ગાયન’ હત.
�
સાથ લતાø �ગે વાત) �યારે તેઓ એક પછી એક સવાલોનો મારો ચલાવતા. આવુ� મારાથી બે વષ મોટા એક અ�ય ખૂબી, તેમના
ે
સોની ચેનલ પર 21 વષ�થી �સા�રત ક�વી રીતે થયુ�? આવુ� ક�મ થયુ�? પેલા સીનમા� આવુ� ક�મ ન હતા. દીદીએ મારા � �વરની િનમ�ળતા છ�.
લ�ન ઠાઠમાઠથી કયા.
થતી સી�રયલ સીઆઇડી ગત વષ � કયુ� દયા? તે પેલા સીનમા� આવુ� ક�મ કયુ�? ફલાણા સીનમા� 55 વષ મારા પિતનુ� ગાિયકા નૂરજહા�ન ે
�
�
બ�ધ થઇ ગઇ હતી. તે બ�ધ થતા � પેલો શટ� ક�મ પહ�ય� હતો, જે તને જરાય સારો નહોતો િનધન થય. 35 વષ�નો ગાયનમા માદકતા
ુ�
�
સીઆઇડીના કલાકારો જેટલા દુ:ખી લાગતો. એકવાર તો લતા દીદીએ આખી ટીમ માટ� શૉના સ�સાર હતો. તે સમય ે દેખાતી હતી. ýક,
ે
હતા તેનાથી પણ વધાર લતાø દુ:ખી ઇપી પાસે પોતાની ચોઇસના શટ� મોક�યા. અમે તે પહ�લા � દીદી િસવાય મારુ� કોઇ ન હત. મોટી લતાøના �વરમા �
ુ�
ે
ં
હતા. અમ �યારેય નહી ભૂલી શકીએ આટલા આ�ય�ચ�કત કદાચ �યારેય નહોતા થયા. જેને �મર હોવા છતા પીઠ પર હાથ રાખી મને કોમળતા હતી. આ �કારના ચમ�કારો
�
�
ક� શો બ�ધ થતા લતાøએ સોની 2020ની 21 એિ�લે આ તસવીર લતાøએ જે રંગ સારો લાગે તેના માટ� તેવો શટ�. લતાøને ý�સ સા�વના આપતા. તેમણે øવન ફરીથી �યારેક ýવા મળતા હોય છ�. જે રીતે
�
ચેનલના સીઇઓ, િ�એ�ટવ હ�ડથી સોિશયલ મી�ડયા પર પો�ટ મૂકી. સીઆઇડી સા�ભળવા અને સ�ભળાવવા બહ� ગમતુ�. તેમની સે�સ ઑફ એક નવી ���ટથી øવવા માટ� �ે�રત �િસ� િસતાર વાદક િવલાયત ખા �
મા�ડીને આખી ચેનલને હચમચાવી મૂકી સી�રયલમા� એસીપી ��ુ�નની ભૂિમકા ભજવતા �ુમર તો ગજબ હતી. હ�� તેમની સામે વધારે ન બોલુ� તો કરી હતી. મારા જેવા બીý અનેક લોકો પોતાના િસતારવાદક િપતાની તુલનામા �
હતી. શો બ�ધ ન થાય તે માટ� તેમણે િશવાø સાટમ સાથેની 2013ની તેમની આ પૂછતા ક� દયા, શુ� થયુ�? આટલો ચૂપ ક�મ છ�? ગુ�સામા� પર હ�મેશા તેમની મમતાનો હાથ રહ�તો અનેક કદમ આગળ પહ��યા હતા.
�
તેમની �યા� પણ પહ�ચ હતી �યા ફોન તસવીર ખૂબ પસ�દ કરાઇ હતી. છ��? કોઇએ ક�ઇ ક�ુ� ક� શુ�? તેઓ સીઆઇડીના કલાકારોને હતો. (મીના મ�ગેશકરના પુ�તકમા�થી સાભાર) (60ના દાયકામા� લતાøને ગાયનના �ે�ે 25
�
�
કયા હતા. વષ�મા� એકવાર �ને�સ ક� લ�ચ પર જ�ર બોલાવતા. વષ� પૂણ થવા પર લખાયેલો લેખ)