Page 11 - DIVYA BHASKAR 121820 P1-32
P. 11

Friday, December 18, 2020








                                               આખરે ��િનવિ��ટી એટલે ���?


                   પ��ડત જવાહરલાલ જેવા

                 ��વે�ન�ીલ માનવીને પણ
          JNUની આજની ગિતિવિધ મા��
            ન હોઈ �ક�. તમારા મનના અન     ે
                                    �
            મગજના� �ારી�ારણા� જ ��ધ ��         ‘JNU મ� એક લડકી રહતી થી’




         અ      મે�રકાના રા���મુખ �હોન એફ. ક�નેડી અમે�રકાની કોઈ
                યુિનવિસ�ટીમા�  દી�ા�ત  �વચન  માટ�  ગયા  �યારે  એમણે
                ‘યુિનવિસ�ટી’ની �યા�યા �ગટ કરી હતી. િ��ટશ કિવ �હોન
        મેસફી�ડના શ�દોમા� એમણે ક�ુ� હતુ�: ‘University is a laboratory of
        good thoughts’. મારી આખી િજ�દગી દેશ-પરદેશની યુિન.ઓના� ક��પસ
        પર પસાર થઇ તોયે મને ‘યુિનવિસ�ટી’ની આટલી સચોટ �યા�યા ýણવા મળી
        નથી. મારી સાદીસીધી સમજ �માણે કહ�� તો યુિન.એટલે િવચારોનુ� �ંદાવન!
        JNUમા� એવુ� પયા�વરણ નથી.
          િહ�દી નવલકથા વા�ચવા ન મળી. મૂળ િહ�દીમા� લખાયેલી નવલકથાનુ�
                                                 ુ
        મથાળ છ� : ‘JNU મ� એક લડકી રહતી થી’. લેિખકાનુ� નામ ડૉ. �શ ýશી
            ��
        છ�. ડૉ. �શ ýશીએ જવાહરલાલ નેહરુ યુિન.ની �ક�લ ઑફ ઇ�ટરનેશનલ
                ુ
        �ટડીઝમા�થી ડૉ�ટરેટ કયુ� છ�. લેિખકા ઉ�જૈનના� વતની છ�. તેમના 40 જેટલા
                           �
        લેખો િવિવધ રીસચ� જન��સમા તથા વેબસાઇ�સ પર �ગટ થઇ ચૂ�યા છ�.
        ઉપરા�ત ટાટા ક�સ�ટ�સી અને ટ�ક મિહ��ા જેવી સ��થાઓમા એ�ડટર અને
                                             �
        ફ�ક�ટી તરીક� કામ કયુ� છ�. હાલ તેઓ પિત જશવ�ત અને પુ� યુવાન સાથે
        હ�દરાબાદમા� રહ� છ�. આ નવલકથામા� એમણે આપણા પૈસે ચાલતી છતા  �
        દેશિહતિવરોધી એવી જવાહરલાલ નેહરુ યુિન.નો અસલી ચહ�રો ખુ�લો
        પાડી દેવાનુ� પુ�યકમ� કયુ� છ�. એ યુિન.ને મ� આ જ કોલમમા� ‘જેહાદી
        નપાવટ યુિનવિસ�ટી’ તરીક� ઓળખાવી, �યારે મનમા� થોડોક ચચરાટ હતો ક�   લીધુ�. હજુ પણ તેમના� ઘણા� સગા�સ�બ�ધીઓ શરણાથી� ક��પમા� રહ� છ�. એ લોકો   �યાસ કરો છો? અને હા, મને તમારા �માણપ�ની કોઈ જ�ર નથી.
        અિતશયો��ત દોષ થયો છ�, પરંતુ આ નવલકથા વા��યા પછી એવો ચચરાટ   આજે બે ટ�ક માટ� પણ લાચાર બની ગયા� છ�. એમનુ� શુ�?    (પાન-97)                 (  પાન-275)
        ર�ો નથી. એનો અનુવાદ ગુજરાતીમા� છાયા િ�વેદીએ કય� છ� અને એનુ�                                          � � �
        �કાશન ગુજરાત સાિહ�ય અકાદમી (ગા�ધીનગર) �ારા થયુ� છ�. આકા��ા   � નોમાન અને સદરે બીø બધી વાનગીઓ તો �ેમથી ખાધી, પરંતુ �યારે   JNUના  િ�ય  િવ�ાથી�ભાઈઓ  અને  િવ�ાિથ�ની  બહ�નો,  JNUમા�
        નવલકથાની નાિયકા છ�. ગુજરાતી શીષ�ક છ�: ‘જેએનયુમા� �કા�ા’. આ   મહાકાલે�રનો �સાદ આકા��ાએ તેમની સામે ધય�, તો તે બ�ને એ હસીને   આદશ� અને ડાબેરી િવચારધારાને નામે તમારા મનમા� રોજ દુય�ધનીય
        સ�યકથા�મક નવલકથા છ�.                              ના પાડી દીધી.ક�મ? આ તો બહ� ફ�મસ છ�. આવા પ�ડા તો તમને મથુરામા� પણ   દુગુ�ણો ઠા�સીઠા�સીને ભરવામા� આવે છ� અને સમય વહ� તે સાથે તેમના મનનુ�
                                                                                                                                    �
            નવલકથાના  કલાિવધાન  �ગે  કશુ�ય  લખવાનો  મારો  અિધકાર   મળ� નહીં. આકા��ાએ બહ� આ�હ કય� �યારે સદરે તેને જણા�યુ� ક� તે લોકો   ક��ડશિન�ગ (અિભસ�ધાન) થઇ ýય �યા સુધી એ કાય� ચાલ જ રહ� છ�. અરે
                                                                                                                                               ુ
        ઝાઝો નથી. થોડાક િદવસ પર યુિન.ના ક��પસ પર �વામી િવવેકાન�દની   �સાદી ખાઈ શક� નહીં. િ�ય�કાએ નવાઈ સાથે તેનુ� કારણ પૂ�ુ� �યારે નોમાને   િમ�ો ! પ��ડત જવાહરલાલ જેવા સ�વેદનશીલ માનવીને પણ JNUની આજની
        �િતમાનુ� અનાવરણ વ�યુ�અલ રીતે PM  મોદીએ કયુ� �યારે ડાબેરી ગણાતા   ક�ુ� ક� તેમના ધમ�મા� એ હરામ છ�. ‘એકબીýની ધાિમ�ક લાગણીઓનો આદર   ગિતિવિધ મા�ય ન હોઈ શક�. તમારા મનના� અને મગજના� બારીબારણા જ
                                                                                                                                                       �
        િવ�ાથી�ઓના એક જૂથે સૂ�ો�ાર કરીને િવરોધ ન�ધા�યો હતો. હલકટ   જ આપણને સે�યુલર બનાવે છ� ને?            બ�ધ છ�. કાલ� મા�સ�ને પણ તમારી િવચારશૈલી અને øવનશૈલી મા�ય હોઈ
        યુવાનો �વામી િવવેકાન�દ જેવા િવ�માનવને સમø શક� એ શ�ય ખરુ�?   સદર બો�યો. તેમની એ વાત પર આકા��ાને હસવ આ�યુ�. તેને િવચાર   શક� ખરી? તમારી કહ�વાતી િવ�ા અહ�કારવધ�ક, દ�ભવધ�ક, તમોગુણવિધ�ની,
                                                                                          ુ�
        તેઓ 39 વષ�ની �મરે આ�મ�થ થયા. િવરોધના� ��યો ýઈને મનમા�   આ�યો ક� ઈદ ઉપર તેમની સેવ ખાવાની ના પાડી દઈએ તો એ લોકોને   દુગુ�ણવિધ�ની અને જડતામૂલક છ�. તમારી ના��તકતા પણ �વ�છ નથી. બુ�
        િનરાશા જ�મી હતી. જેવી �ધ��ા અને ક�રતા ધમ�ના �ે�મા  �     ક�વુ� લાગશ? (પાન-114)                     અને મહાવીર �યા� આ��તક હતા? સામા માણસની દલીલમા� રહ�લુ� ચપટીક
                                                                        ે
        ýવા મળ� તેવી જ �ધ��ા અને ક�રતા યુિન.ના ક��પસ                 � તે બોલી, ‘આપણો કોમરેડ છ�, સરખી રીતે મળી લો.’   સ�ય પણ �વીકારી ન શકો એટલા બુિ�હીન તમને બનાવી દે તેવી િવ�ા
        પર ýવા મળ� �યારે બ�િધયાર મનના ��ો પેદા થતા હોય   િવચારોના   (પાન-123)                              શા કામની? આિદ શ�કરાચાય� િવત�ડાવાદી દલીલબાø માટ� ����‘જ�પ’ શ�દ
        છ�. પ��ડતøનુ� નામ ધરાવતી આ યુિન.મા� ખુ�લા મનની                 � તેને માટ� િવ�ાથી� સ�ઘની પહ�લી સભા ખૂબ રસ�દ   �યો�યો હતો. �યસન ��યે તમને �ેમ છ� કારણ ક� તમને �વ�છ િવચારનો અને
        �િત�ઠા નથી. પ��ડત નેહરુને પણ ગા�ધીøના રામનામમા�,   ���ાવનમા�   રહી.  તેણે  ýયુ�  ક� ‘વ�દે  માતર�’  ગાવા  માટ�  ફ�ત   સ�વગુણી આચાર ��યે હઠીલો અણગમો છ�. સમતાવાદી (ઈગેિલટ��રયન)
                                  �
        ર��ટયામા�, �ામો�ોગમા� ક� ��ચય��તમા લગીરે ��ા                 પ�રષદના કાઉ��સલર જ ઊભા થયા. બાકીના િસગારેટ   સમાજની રચના માટ� તમને આકષ�ણ છ�, પરંતુ તમને પરદેશી શરાબ મ�ઘો
                    �
        ન હતી. આમ છતા મહા�મા સાથેના વૈચા�રક મતભેદ   ગુણવ�ત શાહ       પીતા ર�ા અથવા તો વાતો કરતા ર�ા. એ પણ ચૂપચાપ   નથી લાગતો. દેશ ��યે તમને નફરત ક�મ છ�? તમે તો મહ�મદ ગઝનીને,
        ýળવી રાખીને એમણે ગા�ધીø સાથેનો �નેહાદર કાયમ                 બેઠી રહી. (પાન-193) � એ િદવસોમા� જ આકા��ાએ   અલાઉ�ીન ખીલøને અને  મહ�મદ ધોરીને અને ઔરંગઝેબને પણ ‘સે�યુલર’
        રા�યો તે માટ� પ��ડતøનુ� ખુ�લુ� મન જવાબદાર હતુ�. આજના      મહાિનવા�ણ કરાવનારા ગા�ýનો પણ અનુભવ લઇ લીધો હતો   ગણો તેવા બુિ�ખોર ‘આદશ�વાદી’ છો. તમારી યુિનવિસ�ટી અમારા જેવા
        ક�ટલાક િવ�ાથી�ઓ મા�સ�વાદી િવચારધારાના બૂમબરાડા શરાબના   અને તે ધ�ય થઇ ગઈ હતી! (પાન-213) �          નાગ�રકોને પૈસે ચાલ તેનુ� દુઃખ ઓછ�� નથી. તમારે મન રામ શુ�, ક��ણ શુ�, ઇસ  ુ
                                                                                                                        ે
             �
        નશામા પાડતા� રહીને લાલ સલામ કરતા રહ� છ�. ગા�ધીøના શ�દોમા� તેઓ   આકા��ાએ ઘરે મા�ડ મા�ડ બે મિહના પસાર કયા�. છ�પાઈને િસગારેટ   શુ�, મોહ�મદ અને ગા�ધી શુ�? હા, તમે બધી રીતે ‘નપાવટ’ છો. �
        ‘નીિતનાશને માગ�’ છ�. નવલકથામા� મને �પશી� ગયેલા થોડાક �શો અહી  ં  પી લેતી હતી, તો �યારેક પ�પાની બોટલ ચોરીને શરાબ પણ પી લેતી હતી.  }}}
        ખૂબ જ ટ��કમા� ��તુત છ�. સા�ભળો:  � ‘આઝાદી લઈને રહ�શુ�, કા�મીર માગે                     (  પાન-215)�
                                                                                  �
        આઝાદી, ખૂની સરકાર હોશમા� આવો, હોશમા� આવવુ� પડશે નહીં તો તમારે   ‘અહી તુ� ડાબેરી બનીને ફરે છ� અને �યા તારા ઘરની ��ીઓ બુરખા પહ�રીને   પાઘડીનો વળ ��ડ�
                                                                ં
                                                                              �
        ýવુ� પડશે...’ જેવા� સૂ�ો સા�ભળીને આકા��ાને એ ýણવાની તાલાવેલી લાગી   િશ�ણથી વ�િચત રહીને અ�ાનમા øવે છ�. તારી પાસે એનો જવાબ છ�?’  આકાશ માથ ��વ તેજ �ો��,
                                                                                                                                 ે
        ક� આ સરઘસ અને કા�મીરને શી લેવા દેવા છ�? ... સદરે ક�ુ�: ‘જુઓ, આ   ‘એ અમારા ધમ�મા� લ�યુ� છ�.’‘કોઈ પણ ધમ� �યા�ય લખાયેલો નથી. તુ�   એવો તપે ��, ઈિતહાસ �ો��
        સરકાર કારણિવના �યા�ના લોકોને �ાસવાદી દશા�વીને મારી નાખે છ�. તેમના   હકીકતે ‘િસલે��ટવ સે�યુલર’ છો. �લડી િહપો��ટ?’ આકા��ા વાત પૂરી કરે તે   �ા��ો જૂનો øણ� �તા� અન�ત,
        માનવ-અિધકારોનુ� ક�વી રીતે ખૂન થઇ ર�ુ� છ�? મા� એટલા માટ� ક� એ લોકો   પહ�લા જ તેના ગાલ પર એક ýરદાર થ�પડ પડી.   (પાન-231)  આ આ�� ભૂિમ તણો �કાશ!
                                                             �
        મુસલમાન છ� અને પોતાનો અિધકાર માગી ર�ા છ�?’ (પાના� 95-97)  � આ જ તમારુ� ફ�િમિનઝમ છ�? તમારી સિહ��તા આવી જ છ�? કોઈ તમારી               -†°¦Ŗ± ąª¯™¯£¯£
                                                          øહજૂરી કરે તો એ તમારા માટ� ઇ�ટ�લે��યુઅલ બની ýય છ�. પરંતુ કોઈ   તા. ક.: ક�હ�યા ક�માર અને ઉમર ખાિલદ જેવા બે યુવાનો JNUમા� સા�યવાદી
          � આકા��ાએ રોષપૂવ�ક ક�ુ�: ‘ભલાભોળા લોકો બ�દૂકો અને બ�બ ન   ભૂલેચૂક� પણ તમારી સામે સવાલ કરે તો અને તે પણ ý છોકરી હોય તો થોડી   િવચારધારા હ�ઠળ જે સૂ�ો પોકારે છ� તેવા� સૂ�ો સા�યવાદી ચીનમા� પોકારે તો øવતા રહી
        રાખે, સેના પર હ�મલો કરે નહીં... અને બરબાદીની જ વાતો કરવી હોય તો    �ણોમા� તમે તેની મýક બનાવી દો છો. ...મારાથી વધુ સારી રીતે  કોણ   શક� ખરા? ભારતીય લોકત�� તેમને રોકડા દેશ�ોહની છ�ટ આપે છ�, તેથી જ તેઓ હø øવે
        જરા એક �ણ માટ� કા�મીરી પ��ડતોની બરબાદી િવશ િવચારો. મારી અમુક   ýણતુ� હશ ક�, તમે લોકો સાવ ભોળા-ભલા છોકરાઓના હાથમા મશાલ   છ�. સા�વી ��ા પર જેલમા જે થડ� �ડ�ી અ�યાચારો થયા તેવા જ અ�યાચારો આ દુય�ધન
                                                                                                  �
                                        ે
                                                                 ે
                                                                                                                         �
                                                                              �
        સહ�લીઓનો જ દાખલો છ� ક� જેમના� માતા-િપતા અમારા શહ�રમા� વસી ગયા�   પકડાવીને ક�વી રીતે તમારો �વાથ સાધો છો, ક�વી રીતે તેમનો ઉપયોગ કરો   અને દુ:શાસન પર શા માટ� ન થાય? લોકત�� પોચટત�� છ� માટ� જ ને? તેઓ આવી હરકતો
        છ�. તેઓ પોતાના ઘરને યાદ કરીને રડતા� હોય છ�. તેમનુ� તો બધુ� જ ઝૂ�ટવી   છો, ક�વી રીતે છોકરીઓનો ઉપયોગ કરો છો અને ક�વી રીતે આ દેશને તોડવાનો   આપણા પૈસે કરી શક� છ� અને ચૂ�ટણી પણ લડી શક� છ� ! શા માટ�?
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16