Page 8 - DIVYA BHASKAR 121721
P. 8
¾ }�િભ�ય��ત Friday, December 17, 2021 8
અલિવદા, જન. રાવત! તમારી સેવાઓ હ�મેશા યાદ રહ�શે
િબિપન રાવત, તેમના� પ�ની અને સાથે અ�ય 11 સહયોગીઓનુ� ýવા મળતો હતો. અમે�રકામા� �ણેય સેનાઓનુ� આવુ� જ ઓપરેશનલ એકીકરણ થવામા �
����ા� ન જૂઓ, �ે ����ા� કર છે જનરલ એક હ�િલકો�ટર ��શમા િનધન થયુ� છ�. આ દુઘ�ટના એવા સમયે લગભગ બે દાયકા લા�યા હતા. જનરલ રાવતે છ��લા બે વષ�મા� તેમણે તેના એકીકરણની
�
�
��
�
ત કરતા રહો. �ા��ા� �ા� રાખો. દેશને સહન કરવી પડ� છ� ક�, �યારે એક એવી �ય��તની જ�ર અનેક �તરે હતી, જે િવિવધ િદશામા ઘણી સફળતા પણ �ા�ત કરી હતી. તેમનુ� માનવુ� હતુ� ક�, આગામી એક વષ�મા�
ે
�
�િતભાના માિલક હોય. હýરો �કલોમીટર લા�બી સરહદ પર બે પડોશી દેશો સાથે તણાવ તેઓ આ જ�ટલ કાય�ને પૂરુ� કરી લેશે. �ણેય સેનાના વ�શવેલા આધા�રત માળખામા �વ�લે
�
છ�. દરિમયાન ભારત પોતાના સુર�ા માળખામા અનેક પ�રવત�ન કરીને તેને દુિનયાનુ� જ એવા અિધકારી હોય છ�, જેમની �વીકાય�તા અને જેમના ��યે િન�ઠા એટલી �બળ હોય
�
- સેમ �ે���સ�, ��ે�રકન ���નતા એક સ�મ સ�ગઠન બનાવવા માગે છ�. જન.રાવતને આ હ�તુ સાથે �થમ વખત �ણેય છ�, જેટલી જનરલ રાવતે પોતાના નવા કાય�કાળમા બનાવી હતી. øવનની �િતમ �ણમા�
ે
�
પા�ખ - જળ, થલ અને વાયુના વડા િનયુ�ત કરાયા હતા. ચીફ ઓફ �ડફ��સ �ટાફના નવા પણ તેઓ ક��નુર ખાતે આવેલી �ડફ��સ �ટાફ કોલેજમા� પોતાના ઉદબોધન �ારા આ ઉ�સાહ
�ન�ત ઊý � પદભાર સાથે તેમના માટ� નવા પડકારો પણ હતા. અ�યાર સુધી �ણેય સેનાઓ પોત- Ôંકવા જ આ�યા હતા. ક�ત� રા�� તેમના બિલદાનને હ�મેશા યાદ રાખશ. ભા�કર જૂથ
ે
પોતાના કાય��ે�ના �વત�� િનણ�યો લેતી હતી, આથી અનેક વખત તાલમેલનો અભાવ તરફથી પણ તેમને ભાવપૂણ� ��ા�જિલ.
�ા� �વ�પ સાથ ે ����કો� : ��ાિદમીર પુિતનની આ ભારત યા�ા િબન-�ડા�વાદથી ત�ન િવપરીત ��
�ય��ત�વ ઘડવાનો
�યાસ કરો ભારત-રિશયા નવુ� એિશયા ઊભુ� કરી શક� ��
એ ક મનુ�ય તમારી પાસે આવે છ�. તે ખૂબ જ
ભણેલો-ગણેલો છ�. તેની ભાષા પણ સુ�દર
છ�. એ તમારી સાથે એક કલાક વાત કરે સડકમાગ� ડૉ. વેદ �તાપ વૈિદક આપણે મ�ટી-એલાઈ�ડ કહી શકીએ છીએ. છ�. બીý શ�દોમા� રિશયાના િવદેશમ��ી
�
છ�. તેમ છતા તે પોતાની અસર છોડી શકતો નથી. ýડાણવાદી હોવાનો અથ� એ નથી ક�, આ મુ�ે ચીનના િવદેશમ��ીના �વરમા� �વર
બીý મનુ�ય આવે છ�. તે એટલા ગણતરીના શ�દો ક�મ જ�રી ભારતીય િવદેશ નીિત ભારત આ ક� પેલા જૂથમા� ýડાવા માગે છ�. તે િમલા�યો છ�. તેમણે ક�ુ� ક�, િહ�દ-�શા�ત
બોલે છ�, કદાચ તે પ�રષદના અ�ય� અમે�રકાના ચોકઠા ‘�વાડ’મા� પણ સામેલ છ� �ે�ને અ��થર કરવાનો �યાસ કરાઈ ર�ો
�યાકરણશુ� અને �યવ��થત તથા રિશયા અને ચીનના ‘શા�ઘાઈ સહયોગ છ�. આ બાજુ આપણા સ�ર�ણ મ��ી રાજનાથ
�
પણ હોતા નથી, છતા ખૂબ ��... રા��પિત સ�ગઠન’નો પણ સ�ય છ�. િસ�હ પણ ચુપ ર�ા નથી. તેમણે ચીનનુ� નામ
અસર કરી ýય છ�. તેનાથી રિશયાના �લાિદમીર પુિતને એટલે પુિતનની ભારત-યા�ાની િન�દા લીધા વગર ક�ુ� ક�, ‘મહામારી, પડોશમા�
ખબર પડ� છ� ક�, મનુ�ય પર જે પુિતનની આ હાલમા ભારતની મુલાકા લીધી. જે ઘણી અમે�રકા ક� ચીન બ�નેમા�થી કોઈએ કરી નથી. અસામા�ય સૈ�યીકરણ, શ��ોનો વધારો અને
�
�ભાવ પડ� છ� તે મા� ભારત-યા�ાની મોટી વાત છ�. એક તો કોરોના મહામારી હા, રિશયાના િવદેશ મ��ી સગ�ઈ લાવરોવે 2020ના ઉનાળાથી અમારી ઉ�ર સરહદ પર
�વામી િવવેકાન�દ શ�દોનો હોતો નથી. શ�દ જ અમે�રકા ક� ચીને અને બીજુ� અમે�રકા સાથે છ��લા ક�ટલાક ક�ુ� છ� ક�, અમે�રકા આ ઈ�છતુ� ન હતુ� ક� આ�મકતાના કારણે અનેક પડકારો પેદા થયા
�
નહીં િવચાર પણ કદાચ િન�દા કરી નથી. આ વષ�થી ભારતની િમ�તામા વધારો. �ીજુ�, ભારત રિશયા પાસેથી એસ-400 િમસાઈલ છ�’. ý રિશયાના િવદેશ મ��ીએ અમે�રકાના
ભાવનો એક �િતયા�શ �શ જ પેદા કરતા હશ, પરંતુ યુ��ન સાથે રિશયાનો તણાવ. ચોથુ�, ચીન ખરીદે. અમે�રકાના આ �િતબ�ધન ભારતે ટા��ટયા ખ��યા છ� તો ભારતીય સ�ર�ણ મ��ીએ
ે
બાકીનો બે �િતયા�શ ભાવ તો તેના �ય��ત�વનો હોય દરિમયાન ��ને દેશ સાથે ભારતનો સરહદીય િવવાદ 1962 પછી �વીકાય� નહીં અને એટલુ� જ નહીં તેણે આ ચીનના ટા��ટયા ખ��યા છ�.
ે
છ�, જેને �ય��તગત આકષ�ણ કહ� છ�. તે �ગટ થઈને વ� 28 કરાર થયા સૌથી વધુ ઘેરો બ�યો છ�, �યારે રિશયા-ચીન યા�ા દરિમયાન રિશયા સાથે એક શ��ોની ભારત-યા�ા દરિમયાન બ�ને દેશો વ�ે 28
ુ�
તમારા પર અસર નાખે છ�. સાચ મનુ�ય�વ ક� કોઈનુ� ��. આ �યાસ �યારે ગાઢ િમ�ો બ�યા છ�. આ �તિવ�રોધ છતા � ખરીદીનો કરાર પણ કય� છ�, જેના �તગ�ત કરાર થયા છ�. ભારત અને રિશયા વ�ે સ�ર�ણ
�ય��ત�વ જ એ વ�તુ છ�, જે આપણા પર �ભાવ નાખે જ સફળ થશે �યારે �લાિદમીર પુિતનની ભારતયા�ા �.રા. ભારત અને રિશયા ભેગામળીને છ લાખથી કરાર અને સોદા તો છ��લા અનેક દાયકાથી
છ�. આપ�ં કમ� આપણા �ય��ત�વની બા� ભારતથી રિશયા રાજનીિતના િનરી�કો માટ� િવશેષ મહ�વ પણ વધુ એક�-203 રાઈફલો બનાવશે. એસ- થતા ર�ા છ�. અ�યારે ભારત-રિશયા વ�ેનો
અિભ�ય��ત મા� છ�. સ�પૂણ� િશ�ણ અને અ�યાસનો સુધી આવવા- ધરાવે છ�. મારા મતે પુિતનની આ ભારત 400 િમસાઈલની �ક�મત 5.4 િબિલયન ડોલર વેપાર મા�ડ 11 િબિલયન ડોલરનો છ�, �યારે
એકમા� ઉ�ે�ય આ �ય��ત�વની રચના કરવાનો છ�. યા�ા િબન-ýડાણવાદથી એકદમ િવપરીત છ� અને ટ��ક સમયમા� તે ભારતીય વાયુસેનાની ચીન-રિશયા વેપાર તેનાથી દસગણો વધુ છ�.
આપણે મા� બહારથી જ પાણી ચઢાવવાનુ� કામ જવાની સડક છ�. િબન-ýડાણવાદના સમયમા� એ અિનવાય� �મતા વધારશે. રાઈફલોના િનમા�ણ પાછળ ભારત-ચીન વેપાર પણ અનેક ગણો વધુ છ�.
કરીએ છીએ. �યા� �ય��ત�વનો જ અભાવ છ� �યા � સુલભ હોય. ઈરાન, સમýતુ� હતુ� ક�, અમે�રકા અને સોિવયત ભારત �.5100 કરોડ ખચ�શે. એ સાચ ક�, રિશયા પોતાના� હિથયાર વેચવા
ુ�
��
બહારથી પાણી ચઢાવવાથી કોઈ ફાયદો થવાનો નથી? પાક., અફઘાન અને સ�ઘની સાથે �ીø દુિનયાના દેશ સમાન રિશયાના િવદેશમ��ી લાવરોવ અને એટલુ� ઉતાવળ છ� ક� ખૂબ જ �ય�તતા હોવા
સમ� િશ�ણનો �યેય મનુ�યનો િવકાસ છ�. એ મ�ય એિશયાના 5 �તર રાખે, એટલે ક� તેઓ બ�ને મહાસ�ા- સ�ર�ણ મ��ી સગ�ઈ શોઈગુએ ભારતના છતા પુિતન મા� 6 કલાક માટ� ભારત દોડી
�
�તભા�વ, એ �ય��ત�વ જે આપણા સૌ પર �ભાવ ��ત��મા થઈને જૂથો સાથે સમાન �તર ýળવી રાખે. સ�ર�ણ મ��ી રાજનાથ િસ�હ અને િવદેશ મ��ી આ�યા હતા, પરંતુ મોદી અને પુિતને �ત�રક
�
નાખે છ�, જે પોતાના સગા-સ�બ�િધઓ પર ýદુ કરી દે મા� અને ચે�નઈથી ભારત, ઈિજ�ત અને યુગો�લાિવયા જેવા જયશ�કર સાથે પણ લા�બી વાટાઘાટો કરી છ�. વેપાર વધારવા પણ િવશેષ �યાસ કરવાની
�
છ�, શ��તનુ� એક મહાન ક��� છ�. દેશોના� નેતાઓ- નેહરુ, નાિસર, ન��મા-એ અમે�રકા અને રિશયાની સૈિનક કાય�વાહીથી જ�ર હતી. બ�નેએ ક�ુ� ક�, તેઓ આગામી 4-
ુ�
- ‘મન કી શ��તયા� તથા øવન-ગઠન કી સાધના�’ �લાિદવો�તોક આમ કરીને પણ બતા�ય, પરંતુ છ��લા 20- અફઘાન જનતા તેમનાથી નારાજ છ�, પરંતુ 5 વષ�મા� �ત�રક વેપારને 30 િબિલયન અને
પુ�તકમા�થી સાભાર સુધીનો જળમા� � 25 વષ�મા� �.રા. રાજનીિતના માળખામા � ભારત ��યે તમામ અફઘાનીઓના મનમા� રોકાણ 50 િબિલયન ડોલર સુધી વધારવાનો
�પલ�ધ કરાવવા મૌિલક પ�રવત�ન આ�યુ� છ�. જે દેશો અગાઉ આદરનો ભાવ છ�. પુિતન-યા�ા દરિમયાન �યાસ કરશે. આ �યાસ �યારે જ સફળ થશે
�
�
��ર�ને �ાથિમકતા મા� રિશયા અને બ�ને મહાસ�ા જૂથોથી અલગ રહ�વા માગતા ભારત ઈ�છતુ� તો અફઘાન બાબતોમા કોઈ �યારે ભારતથી રિશયા સુધી આવવા-જવાનો
સ�યુ�ત પહ�લ કરી શક� એમ હતુ�. અમે�રકાના
હતા, તેમને િબન-ýડાણવાદી કહ�વાતા
સડક માગ� સુલભ હોય. ઈરાન, પાક.,અફઘાન
ભારતે સવ��
�
‘�વાડ’નો સવાલ છ� �યા સુધી રિશયાના
અને મ�ય એિશયાના પા�ચેય ગણત�� રોડ વે
હતા, પરંતુ હવે જે દેશો આ બ�ને મહાસ�ા
આપો ક�ાનુ� િચ�તન અને સાથે સ�બ�ધ ýળવી રાખવા માગે છ�, તેમને િવદેશ મ��ીએ તેનુ� નામ લીધા વગર �હાર અને ચે�નઈથી �લાિદવ�તોક સુધી જળમાગ�
ક��નીિતની મદદ
�
આપણે ýડાણવાદી પણ કહી શકીએ છીએ.
ઉપલ�ધ કરાવવા રિશયા - ભારતે �ડી
કયા� છ�. તેમણે િહ�દ-�શા�ત �ે�મા સૈિનક
લેવી પડશે.. ��ેøમા� તેમને નોન-એલાઈ�ડના �થાને હવે ગઠબ�ધન બનાવવાને અનુિચત જણા�યુ� ક�ટનીિતની મદદ લેવી પડશે.
øવન-���
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯ વુમન �����
ધ મ�, પ�રવાર અને વેપારનો આધાર ચ�ર� િપ�ક ���સ : ýિતના આધારે �ક�મતોમા� ભેદભાવ
હોવુ� ýઈએ, નહીં ક� �િત�ઠા અને
�દશ�ન. એટલે હવે સમય આવી ગયો છ�
ક�, પોતાના� બાળકોને ચ�ર�નુ� મહ�વ સતત એક જ �ોડ�� મા�� પુરુષો કરતા� ��ી� વધુ �ક�મત આપે ��
સમýવતા રહો. આજે મોટા ભાગના યુવાનો માટ�
તો ચ�ર� �િતમ �ાથિમકાતા બની ગઈ છ�. તેમની
પહ�લી �ાથિમકતા સફળતા છ�. પ�રવારમા� શા�િત એક એવો કર છ�, જે સરકાર મહ�સૂલી તુલના કરાઈ હતી. જેમા� એ વાત સામે આવી ક�,
અને વેપારમા� સફળતા ચ�ર�ને આધારે પણ મળી ���સ આવક માટ� કોઈ સ��થા ક� નાગ�રક પાસેથી મિહલાઓની �ોડ��સનો ખચ� પુરુષો માટ� બનાવાયેલી
શક� છ� એ માનવા લોકો તૈયાર નથી. ભી�મે એક લે છ�. ýક�, મિહલાઓ સાથે અહી પણ ભેદભાવ થાય છ�. આવી જ વ�તુની તુલનામા 7% વધુ હોય છ�. પસ�નલ ક�ર
ં
�
ે
�થાને ક�ુ� હતુ� ક� �યારે ચ�ર�ને નજર�દાજ કરીને એક જ �ોડ�ટ માટ� મિહલાઓ પુરુષોની તુલનામા વધુ �ોડ��સ બાબત આ �તર 13% સુધી વધી ýય છ�. આ જ
�
કોઈ કામ કરાય તો કરનારો આખરે ક��ટલ અપરાિધ પૈસા ચુકવે છ�. ઉદાહરણ તરીક�, એક જ ક�પનીના શેિવ�ગ કારણે મિહલાઓ �યૂટી �ોડ��સ, �વેલરી, નેલ પેઈ�ટ,
ે
અને નપુ�સક દેખાશ. મ� દુય�ધનના અધમ�નુ� અનાજ રેઝર માટ� પુરુષ ý �.20 ચૂકવી ર�ો છ� તો મિહલાઓ સેલૂન, કપડા, શે�પૂ, �ાય ��લિન�ગ જેવી જ��રયાતની
ે
ખાધુ� છ�, એટલે આજે હ�� પણ ખુદને નપુ�સક જેવો માટ� એ �ોડ�ટ �.55ની હશ. આ �ક�મત િપ�ક ટ��સને વ�તુઓ પર િપ�ક ટ��સ ચૂકવે છ�. થોડા સમય પહ�લા સુધી
સમø ર�ો છ��. પોતાની લાયકાતનો ઉિચત �થાને કારણે છ�. હકીકતમા� િપ�ક ટ��સને એક ઈનિવિઝબલ ટ��સ દેશોમા� મિહલાઓ પોતાની જ��રયાતની વ�તુઓ માટ� સેિનટરી પેડ પર પણ ટ��સ લાગતો હતો. �તરરા��ીય
અને ઉિચત રીતે ઉપયોગ ન કરવો પણ એક �કારની કહી શકીએ છીએ ક� જે�ડર બે�ડ �ાઈસ �ડ���િમનેશન છ�, પુરુષોથી વધુ પૈસા ચૂકવે છ�. �મ સ�ગઠન પણ એ વાત �વીકારે છ� ક�, મિહલાઓ વધુ
�
નપુ�સકતા છ�. લોકો �યારે ચ�ર� ભૂલીને કામ કરે છ� જે િવશેષ રીતે મિહલાઓ માટ� �ડઝાઈન કરાયેલી �ોડ�ટ 2019મા� એક ��ેø અખબારમા �કાિશત �રપોટ� કામ કરે છ� અને તેમને ઓછી ચુકવણી થાય છ�. વક��લેસ ક�
તો બ�દગીને નશો બનાવી લે છ�, પછી તેઓ પોતાની અને માક��ટ�ગ ખચ�ને ýતા ક�પનીઓ પોતાની મરøથી અનુસાર, �યૂયોક�ના �ડપાટ�મે�ટ ઓફ ક��યુમરના એક તમામ �થળોએ મિહલાઓ સાથે ભેદભાવ કોઈ નવી વાત
સુિવધાથી પોતાનો ઈ�ર પણ બનાવી લે છ�. તેમની પાસેથી વસૂલે છ�. ભારત સિહત દુિનયામા અનેક અ�યાસમા 800થી વધુ એક સમાન �ોડ�ટની �ક�મતોની નથી, પરંતુ હવે ટ��સ પણ મિહલાઓ ભોગવી રહી છ�.
�
�