Page 12 - DIVYA BHASKAR 100121
P. 12
¾ }અિભ�ય��ત Friday, October 1, 2021 8
��ોની FD �ગ SBIની સલાહ પર �યાન આપવાની ��ર
ે
એસ બીઆઈએ એક �રસચ� પછી સરકારને સલાહ આપી છ� ક�, વ�ર�ઠ નાગ�રકોની ý ��ોના ગુજરાન ક� આરો�ય માટ� િવ�સનીય અને સ�મ સરકારી યોજનાઓ નથી તો
�ફ��ડ �ડપોિ�ટ (એફડી) ટ��સ �ી હોવી ýઈએ. એટલે ક�, તેના પર મળતા �યાજને ઓછામા ઓછ�� તેમની øવનભરની કમાયેલી મૂડીની �ક�મત તો ન ઘટવી ýઈએ. આિથ�ક
�
આવકવેરામા�થી મુ�ત રાખવુ� ýઈએ. સતત ઘટતા �યાજ-દરને કારણે છ��લા અનેક વષ�થી િસ�ા�ત અનુસાર કોઈ પણ ક�યાણકારી રા�યમા� િવકાસ યોજનાઓ માટ� સરકારને મૂડીની
ે
�
�વનમ� તમ �ાર�� એટલા વ�ો�� ��ોને મળતુ� સરેરાશ પા�ચ ટકા �યાજ વધતી મ�ઘવારીના કારણે નકારા�મક �િ�નો ભોગ જ�ર હોય છ�. લોકોની બચતમા�થી મળતી મૂડી તેના માટ� સૌથી ઉપયોગી હોય છ�. અ�યારે
�
�
થતા નથી, ક ન��� લ� ન બનાવી શકો બની ર�ુ� છ�. એટલે ક�, ��ોની મૂડી દર વષ� ઘટી રહી છ�. દેશમા સરેરાશ આયુ�ય લગભગ દેશની બે�કોમા� એફડી તરીક� લગભગ �.150 લાખ કરોડ જમા છ�, જે દેશના બજેટના પા�ચ
70 વષ� છ�, આ ��થિતમા લા�બુ øવન અને વધતી બીમારીઓ અને મ�ઘવારી છતા ઘટતી
�
�
ગણા છ�. આ રકમમા� એક મોટો ભાગ એ ચાર કરોડ ��ોની એફડીનો છ�. અ�યારે એફડી
ક ન��� �વ� ન �ઈ શકો. જતી મૂડીની �ક�મત તેમની સામે સ�કટ પેદા કરી રહી છ�. શેરબýરમા� રોકાણનુ� ýખમ આ પર મળ�લુ� �યાજ ý �.50 હýરથી વધુ છ� તો બે�ક દસ ટકા કાપીને પૈસા આપે છ�. વળી
�
�મરે તેઓ લઈ શકતા નથી. દેશમા લગભગ 14 કરોડ વ�ર�ઠ નાગ�રક છ�, જેમની સ��યા આ ��ોનો પોતાનો કોઈ સામુિહક અવાજ હોતો નથી, આથી સરકારો ઉદાસ રહ� છ�, પરંતુ
�
આગામી 9 વષ�મા� 19 કરોડ થઈ જશે. આ �રપોટ�નો મૂળ હ�તુ છ� ક�, એક સારા અથ�ત��મા � તેઓ મતદાર જ�ર હોય છ�. સરકારે એસબીઆઈની સલાહન તા�કાિલક માનવી ýઈએ.
ે
�
કોઈ લ� મેળવવા માગો છો ક કામમ�
એકા�તા ઈ�ો છો તો ��વ�મ� બે ����કો� : વાયુ �દ���ની ઋતુ ���કમા� જ પાછી આવવાની છ� નવો િવચાર : સમજવા - સમýવવા મા�� અિભનય કરવો પ�� છ�
વખત �ોતાન� લ�ો��� �વ�લષણ કરો.
ે
��ૂ��ન સમાધાન બાળકો માટ �ટ�ીની સાથ ે
ુ�
�
ે
- લેસ ����, અમ�રક� �ેરક ����
�
અન�ત ઊý � શોટ�કટમા નહીં મળ � વાતચીત - ગ�પા� ��રી
ભૂતકાળ ગમ તેટલો સોનેરી
ે
હોય, તે વીતી ગયો ��. શિમકા રિવ ઉદાહરણ માટ� ખેડ�તો જુદા-જુદા કારણોસર �કમ�ી બેનø � આ�યો નહીં. પછી એક છોકરો બો�યો,
ઠ��ઠા સળગાવ છ�. તેનુ� નુકસાન આિથ�કની
અથ� ખબર નથી? બાળકો પોતાના �થળ�થી
ે
વત�માન ��ોનો સ�પૂ�� વડા�ધાનની આિથ�ક સાથે સામાિજક �તરે પણ થાય છ�. તેને ‘�થમ’ એ�યુક�શન થોડા પાછળ ખ�યા અને પછી એ છોકરો
આન�� લવો øવન øવવાની સલાહકાર પ�રષદના ગેરકાયદે બનાવવુ� પણ સમાધાન નથી, ફાઉ�ડ�શન સાથે સ�કળાયેલા ઊભો થઈને ચાલવા લા�યો. પા�પુ�તક
ે
પૂવ� સ�ય
સવ��ે�� રીત ��. ક�મક� એવા િનયમ લાગુ કરવાનો ફાયદો સાથે શુ� કરવુ� છ�, એ બાળકો સમø ગયા
દૂષણ પર લા�બા સમયથી �રસચ� નથી, જેનુ� પાલન ન થઈ શક�. એટલે ડા� વષ� પહ�લા�ની વાત છ�. હતા. એક બાળક ક�ટલા�ક વા�ય વા�ચે છ�.
સુનીલ �ાવ�કર, પ�વ� િ�ક��ર � ચાલે છ�, પરંતુ તેના અનેક પાસા� રા�યોની વ�ે ભરપાઈની પૂિત�ની વાત થો લખનઉથી થોડ� દૂર ‘બ�શી કા પછી તેમના �દર ધીમે-ધીમે વાતચીત
આજે પણ નજર�દાજ થઈ ર�ા છ�. થાય છ�, એટલે ક� એક રા�યને ફાયદો તાલાબ’ િવ�તારમા એક �ાથિમક િવ�ાલય થાય છ� અને �યારેક ચચા� પણ થાય છ�.
�
�
ભૂતકાળમા નહીં, હવે ટ��ક સમયમા� જ એ ઋતુ પાછી આવી થઈ ર�ો છ� તો બીýને �દૂષણને કારણે છ�. બીý ધોરણના બાળકો સાથે ક�ટલીક જ�ર પડ� તો સમજવા અને સમýવવા માટ�
રહી છ�, જેમા� �દૂષણ અને ખેતરોમા� ઠ��ઠા નુકસાન તો તેની ભરપાઈ થવી ýઈએ.
ગિતિવિધ ચાલી રહી હતી. મ� તેમનુ� અિભનય પણ કરવો પડ� છ�.
પરંતુ આ ��મા � સળગાવવા ફરી ચચા�મા� આવશે અને જેવી રીતે રા�યો વ�ે પાણીની વહ�ચણી પા�પુ�તક ખો�યુ� અને પાના� ફ�રવવા ‘પાઠ, વા�ચવુ� અને અ�યાસ’, આ
�
લાગી. ‘રાજક�માર િસ�ાથ’ �ગે એક પાઠ �ણેને �લાસ�મ અને �મરની સાથે એક
અનેક રા�ય તેના િનય��ણ માટ� તા�કાિલક થાય છ�, �યારે રા�ય એક ડ�મ બનાવે છ� તો
�
øવતા શીખો પગલા� લેશે. અમે તાજેતરમા� જ ભારતના બીý રા�યને મુ�ક�લી થતા� બ�ને રા�ય વ�ે તેમા� હતો. એક પાના� તરફ ઈશારો કરીને દોરીમા� બા�ધી દેવાય છ�. એવુ� નથી પૂછતા ક�
મ� અનેક બાળકોને તે વા�ચીને સ�ભળાવવા આજકાલ શુ� વા�ચી ર�ો છ�? ભણવામા� રસ
તમામ રા�યોનો એક અ�યાસ કય� છ�. વટાઘાટો થાય છ�, એવી જ રીતે ધુ�મસથી
લે�સેટમા� �કાિશત પેપરમા� �દૂષણની �દૂષણની બાબતે થવુ� ýઈએ. તેના માટ� ક�ુ�. એક-બે બાળકોએ �યાસ કય�, પરંતુ �યારે જ ýગે છ� �યારે મનગમતી વ�તુઓ
�
ઈ માનદારીથી કહ�� તો હ�� પાછા વળીને મારી અથ�ત�� અને øવન તથા આરો�ય પર GST કાઉ��સલની જેમ એક સિમિત તેમને વા�ચવામા મુ�ક�લી થઈ. મ� બાળકોને સામે આવે છ�. પાઠ ક� વાત�મા� �યારે જ
કાર�કદી�ને ýતો નથી. એ દરિમયાન
થતી અસરોને સમýવવાનો �યાસ કય� બનાવવી ýઈએ, જે એક કરાર કરે ક� આ
મારી પાસે બોલા�યા. બધા જ ગોળાકાર આન�દ આવે છ� �યારે વા�ચેલી ક� વા�ચીને
�
સારી ઈિન��સ રમી, રેકોડ� બના�યા છ�. છ�. તેમા� અ�યાસ કરાયો ક�, �દૂષણ ક�ટલુ� નુકસાનનુ� યો�ય વળતર ક� �કમત શુ� છ�? બનાવીને નીચે બેસી ગયા. ‘ચાલો, સ�ભળાવેલી વ�તુઓ પર ગ�ભીરતાથી
�
પરંતુ તે ભૂતકાળ હતો, વીતી ગયો છ�. આપણે નુકસાન પહ�ચાડી ર�ુ� છ� તેને �યા� સુધી વા�તિવક �ક�મત ખબર હોતી નથી, એટલે આજે આપણે ‘રાજક�માર િસ�ાથ’ �ગે વાતચીત થાય. પુ�તકો અને વાતા�ઓ
ભૂતકાળમા�થી શીખવાના �યાસ કરવા ýઈએ અને સમýશ નહીં, નીિત િનમા�ણમા� તેને જેણે ઠ��ઠા સળગાવાના છ�, તે સળગાવી વાતા વા�ચીએ છીએ’. બાળકો �યાનથી પર જેટલી ગ�ભીર ચચા� થાય છ�, તેટલી
ે
�
ભિવ�ય તરફ ýવુ� ýઈએ. ભૂતકાળ ગમે તેટલો �ાથિમકતા નહીં મળ�. દેશમા 2019મા� દે છ�. તેની �ક�મત તો જનતાએ ચૂકવવી સા�ભળવા લા�યા. એક બાળકીએ ધીમેથી જ સમજ પેદા થાય છ� અને બાળકો તેને
�
સોનેરી હોય, તે વીતી ગયો છ�. આ �ણમા� øવવુ�, લગભગ 17.8 ટકા મોત વાયુ �દૂષણને પડ� છ�. આ સમ�યા માટ� દર વષ� શોટ�કટ ‘િસ�ાથ’ બોલવાનો �યાસ કય�. સ�યુ�ત પોતાના આજુબાજુના øવન સાથે સા�કળી
�
વત�માન �ણોનો ભરપૂર આન�દ લેવો સૌથી જ�રી લીધે થયા હતા. જેમા� મોટાભાગના ��યુ નહીં ચાલ, પરંતુ લા�બાગાળાના સમાધાન અ�રવાળા શ�દના ઉ�ારણમા� થોડી શક� છ�. બાળકો �યારે વાચવા લાગે છ� તો
ે
છ�. øવન øવવાની આ જ �ે�ઠ રીત છ�. આપણા એ��બએ�ટ પાટી��યુલેટ મેટર (હવામા િવચારવા પડશે. આ જ રીતે આગના મુ�ક�લી પડી રહી હતી. એક-એક કરીને પોતાની �મર ક� ધોરણને પાછળ મૂકી દે
�
દેશ માટ� રમવુ� ખરેખર લોકોની દુઆઓનુ� જ રહ�લા રજકણ) �દૂષણથી થયા� છ�. ધૂમાડાથી �દય સ�બ�િધત બીમારીઓ વધી બધા� જ બાળકો ‘િસ�ાથ’ને સારી રીતે છ�. એ જ રીતે �યારે બાળકો વા�ચી શકતા
�
પ�રણામ છ�. હ�� �િતભાની સાથે નસીબમા� પણ ભારતમા� 1990થી 2019ની વ�ે આ ýય છ�. આગવાળા િવ�તારોની નøક બોલવાનો �યાસ કરવા લા�યા. હ�� ચ�કત નથી તો ધોરણ અને �મર તેમને પાછળ
િવ�ાસ ધરાવુ� છ��. અનેક વખત ખેલાડી મારી પાસે �દૂષણ 115.3% વ�યુ� છ�. �યારે વાયુ રહ�તા લોકો વધુ �ભાિવત થાય છ�. ý હતી. એક શ�દના ઉ�ારણમા� આટલો છોડી દે છ�. બધા જ બાળકોને સાથે લઈને
વાત કરવા આવે છ�. તેમની સમ�યાઓ હોય છ��. �દૂષણથી GDP ને થઈ રહ�લા નુકસાનની લાગે છ� ક�, પ�ýબમા� આગથી નુકસાન આન�દ આવી શક� છ� એવુ� મ� �યારેય ચાલવા માટ� વાતચીત અને ગ�પા� સૌથી
ુ�
�
�
તેમની સાથે વાત કરીને અનુભવાય છ� ક�, તમારી ચચા� કરવી પણ જ�રી છ�. દેશમા 2019મા� િદ�હીમા થાય છ� તો એવુ� નથી. �દૂષણથી િવચાય ન હતુ�. મ� મનમા� ન�ી કરી લીધુ� સારો ર�તો છ�. વાતોમા� સામેલ થઈ શક�
પાસે જે ક�ઈ પણ �ાન છ�, તેમને આપી ર�ા છો. હ�� વાયુ �દૂષણના કારણે 36.8 િબિલયન સૌથી વધુ નુકસાન નøકમા� રહ�તા લોકોને ક�, નવા, અપ�રિચત, સ�યુ�ત ýડણવાળા છ�. એકબીýના� િવચારોને સા�ભળીને
મા� એટલુ� જ કહ�વા માગુ� છ� ંક�, આપણે જે કયુ�, ડોલરનુ� આિથ�ક નુકસાન થયુ� છ�. જે GDP જ થાય છ�. ઠ��ઠા સળગાવવાની આ સમ�યા શ�દોને નવી નજરે ýવા પડશે. પોતાના િવચારો પણ બદલાય છ�. ચચા�ના
આગામી પેઢી તેના કરતા� વધુ સારુ� કરે. મારુ� �વ�ન ના 1.36% છ�. �દૂષણથી થયેલા આિથ�ક મા� પ�ýબ, ઉ.�. સુધી મયા�િદત નથી, ‘રાજક�માર િસ�ાથ’ના પાઠનુ� �થમ મા�યમથી �ગિત િનિ�ત છ�. નવી િશ�ણ
�
હતુ� ક�, હ�� મેદાન પર ઉતરુ� અને �થમ ઓવરથી જ નુકસાન બાબત િદ�હી સૌથી આગળ છ�. પરંતુ ગ�ગાના મેદાની િવ�તારોના તમામ વા�ય ક�ઈક આવુ� હતુ�, ‘એક િદન નીિત 2020ના આધારે િનપુણ ભારત
ે
�
બોલરોની છ�ા છોડાવુ�. હ�� એવુ� કરી શ�યો નહીં �દૂષણનો સામનો કરવાની જવાબદારી રા�યોમા� ફ�લાઈ રહી છ�. તેનુ� સમાધાન રાજક�માર િસ�ાથ બાગ મ� ટહલ રહ� થે’. અિભયાન સમ� િહ�દુ�તાનમા� ફ�લાઈ
પરંતુ �યારે હ�� ý� છ�� ક�, વીરે��, સિચન, રોહીત ક� મા� એક મ��ાલય પર છોડી શકાય નહીં. શોધવુ� હવે એક ઈમરજ�સી બની ગઈ છ�. મ� ટહલનો અથ� પૂ�ો તો કોઈએ જવાબ ર�ુ� છ�.
આજના ખેલાડી જે રીતે રમે છ� તે ýઈને ખુશી થાય
છ�. મારા સમયની પ�ર��થિતઓ અલગ હતી.
મારા �ય�ત િશ�ુલ છતા લોકો સાથે સમય પસાર
�
�
કરવો, સમાજમા રહ�વાનો સમય કાઢવો øવનનુ�
મહ�વનુ� પાસુ� છ�. જે લોકો એટલા નસીબદાર
નથી, સાધનસ�પ�ન નથી, તેમની સાથે વ�તુઓ શેર તમારા �વભાવમા� િવન�તા રાખો દરેક કામમા� ખુશી �ા�ત કરો
કરવી, તેમના øવનને સુધારવુ� મહ�વનુ� છ�. મારી
પાસે એક િ�ક��ટ�ગ લેસન પણ છ�. િ�ક�ટ શુ� શીખવાડ � ત�માન સમયમા� મનુ�યના øવનમા� બે બાબતો સાથે ચાલી રહી છ�. �થમ, મનોિવ�ાનના �ો. બારબરા ��િ��સન યુિન. ઓફ નોથ� ક�રોિલનામા�
છ� તમને? િ�ક�ટ ટીમની સાથે રમવાની રમત છ�. વ લોકોની લાયકાત સતત વધી રહી છ� અને બીø ��થિત એ છ� ક�, વધુ પડતા ખુ ભણાવે છ�. તેમણે સકારા�મકતા પર �રસચ� આધા�રત પુ�તક ‘પોિ��ટિવટી’
કોઈ સવ��ે�ઠ બે�સમેન જ ક�મ ન હોય, પરંતુ બીý મજબૂર પણ થતા રહ� છ�. લોકો �યારે વધુ લાયક હોય છ� તો એક-બીý લખી છ�. તેઓ કહ� છ� ક�, ખુશીને મયા�દાઓમા� બા�ધી શક� નહીં. ýક�, તેને
છ�ડ� ý સાથી ખેલાડી મદદ કરતો નથી, તો તેના સાથે અથડાય છ�, ક�મક� લાયકાત અહ�કાર લાવે છ�. ýવા મ�યુ� છ� ક�, એવા લોકો ક�ટલીક િથયરી અને ક�ટલાક અ�યાસ સાથે
�
માટ� સદી ફટકારવી મુ�ક�લ થાય છ�. બોિલ�ગમા� પોતાની લાયકાત અને મજબૂરી બ�ને ��થિતનો દુરુપયોગ કરે છ�. શા��ોમા લ�યુ� છ� ક�, �ા�ત કરી શકીએ છીએ. તેઓ કહ� છ� ક�,
પણ બે�ટ બોલર િવક�ટ લે છ�, પરંતુ બીý બોલર િવન�તા મનુ�યનુ� ઘરે�ં હોય છ�. એટલે ભલે તમે વધુ પડતા લાયક હોય ક� કોઈ કારણે ખુશી આપ�ં �િતમ લ�ય નહીં પરંતુ
દબાણ બનાવવાનુ� કામ કરે છ�. ફી�ડર ક�ચ પકડ� છ�, મજબૂર બની ýઓ, પોતાની િવન�તાને છોડો નહીં. ýક�, એ વાતનુ� પણ �યાન રાખો રોિજ�દુ �ર�ો�યુશન હોવુ� ýઈએ. બારબરા
િવક�ટકીપર પણ પોતાનુ� યોગદાન આપે છ�. હ�� આ ક� િવન�તાનુ� આવરણ નહીં, �વભાવ હોવો ýઈએ. િવન� �વભાવ બનાવવો હોય તેના માટ� સકારા�મક િવચારો પર ભાર મુક�
ઉદાહરણથી કહ�વા માગુ� છ�� ક�, કોઈ એકલો ક�ઈ પણ તો પોતાના �દર સરળતા અને પારદશ�કતા બ�ને રાખવી પડશે. મહામારી પછી આજે છ�. �રસચ�મા� તેમણે ýયુ� ક�, જે લોકો
કરી શક� નહીં. આપણે સૌ પોતાના øવનમા� એટલા �યારે દરેક �ે�મા મુ�ક�લી વધી રહી છ�, �યારે સ�પૂણ� િવન�તાની મદદથી તમારી સકારા�મક િવચારોને કારણે નવી માિહતી
�
ગુ�ચવાયેલા છીએ, પોતાની કાર�કદી�મા� આગળ ýતનેઆ કપરા સમયમા�થી બહાર કાઢો. િવન�તાની ચરમ સીમા શુ� હોઈ શક� છ�, તે �હણ કરે છ�, એ લોકોમા� મુ�ક�લીઓને
વધવા માગીએ છીએ, પરંતુ પોતાની સાથે ક� પાછળ િવ��øના øવન સાથે સ�કળાયેલા એક ઉદાહરણથી સમø શકાય છ�. એક વખત �યારે ઉક�લવાનુ� કૌશ�ય િવકસે છ�. તમે ભલે વ�તુઓને સકારા�મક ક� નકારા�મક રીતે જુઓ,
�
ઉભેલા �ય��તને ભૂલી જઈએ છીએ. આજુબાજુના ઋિષ �ગુએ તેમની છાતી પર લાત મારી તો તેમણે �ણામ કરતા પૂ�ુ� હતુ� - તમારા �ય��ત�વમા �ડસપોિ�શન ઈફ��ટ થાય છ�. એટલે, વ�તુઓ અને ��થિત પર �િતિ�યા
�
�
લોકો, પડોશીઓ, સગા-સ�બ�ધીઓને ન ભૂલવુ� પગને ઈý તો પહ�ચી નથી ને? �વભાવમા આવી િવન�તા આવી ýય તો કપરો સમય આપવાની રીત.િવ�ાનીઓએ અ�યાસમા ýયુ� ક�, સકારા�મક વલણ રાખનારા લોકોમા�
ýઈએ. - િવિવધ ���ર�ય�મા��ી પણ સરળતાથી પસાર થઈ જશે. વધુ ઊý� અને કામ ��યે ઉ�સાહ હોય છ�.