Page 11 - DIVYA BHASKAR 092322
P. 11
Friday, September 23, 2022
�
ે
કામ�િ�ન ���ડ øવન�િ� ગણાવે છ. EROS એટલ જ કામ�િ�. એ ����િ�ની િવરોધી છ.
ે
�
ુ
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
�
�
ટકમા ���ડ �મ, સ��, કરણા, અિહસા અન ઉપકારન øવન�િ� ગણાવે છ. કામનાન િવકાર સાથ �ડવાની જ�ર નથી
ે
માણસમા રહલી øવન�િ� અને ����િ�
�
ુ
�
���ડ અન લાઓ �� આ બાબતે સાથોસાથ!
ે
ુ
�
ૂ
ુ
�
�
�
ે
�
ે
�
�
�ા �સમા 15મો લઇ રાજ કરતો હતો. એક વાર એને વાતા � અન ધમનો ટકો હતો. મહાદવભાઇની ડાયરીમા ન�ધાય છ ક દિ�ણ
�
ૈ
લખવાનો શોખ થયો. કાગળ અન પ��સલ તો તયાર જ હતા�.
ે
ે
�
ભારતમા અ���ય ગણાતા પછાત લોકો કવળ untouchables જ ન હતા,
�
રાýએ વાતા તો લખી નાખી. ત સમય સમ� �ા�સમા વો�ટ�રની તઓ unseeables અન વળી unapprochables પણ હતા. આવી અમાનષી
ે
ે
ે
ુ
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
બોલબાલા હતી. વો�ટ�રના િવચારો �ાિતકારી હતા. વો�ટ�રને રાý સામ ે �થાન ધમનો ટકો હતો. અ���ય કહવાતા લોકો સાથનો દ�યવહાર િનદાપા�
�
�
ે
ે
હાજર કરવામા આ�યો. રાýએ હ�શભર ક� : ‘વો�ટ�ર! મારી આ વાતા ત ુ � ગણાતો ન હતો. આવા દ�યવહારન સગી �ખ ýવો હોય, તો ‘जय भीम’
ુ
�
�
ે
�
�
ુ
ે
ુ
ૂ
ે
�
બરાબર વા�ચી ý અન તારો અિભ�ાય જણાવ.’ વાતા વચાઇ રહી �યાર ે �ફ�મ અચક ýવી રહી. એ ýયા પછી કલાકો સધી ભોજન કરવાનુ �
�
ે
�
ુ
ૂ
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ુ
�
રાýએ પ� : ‘વાતા કવી લાગી?’ વો�ટ�ર િનભયતા ýળવીન રાýન �પ�ટ અશ�ય બની રહ છ. દિલતો સાથનો ઘાતકી દ�યવહાર પણ ધમના
�
જણા�ય : ‘બરાબર નથી જણાતી.’ વો�ટ�રને તરત જ કદમા પરવામા આ�યો. નામ સદીઓ સધી ચા�યો!
ે
�
ુ
ુ
ૂ
�
�
�
ે
ે
થોડાક િદવસો વી�યા પછી રાýન ફરીથી વાતા� લખવાની ચળ ઊપડી. ýણીતા અિભનતા લૉર�સ હાવની પ�નીએ ‘One
�
ે
વો�ટરને કદમાથી બોલાવવામા� આ�યો. રાýએ ક� : ‘વો�ટ�ર! આ વખતે Tear is Enough’ મથાળ પ�તક લ�ય છ. એ પ�તકમા � િવચારોના
�
ુ
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
�
�
જરા �યાનથી આ વાતા વાચી ý અન તારો અિભ�ાય જણાવ.’ વો�ટ�ર વાતા � ન�ધાયલો એક સાચો �સગ, આ�મહ�યા કરવાનુ મન �દાવનમા �
�
ે
ે
�
ે
�
ં
ે
વાચી �યાર રાý આશાભરી નજરે વો�ટ�રની સામ ýતો ર�ો. વો�ટ�ર વાતા � હોય એવા, માણસોએ ખાસ વા�ચવા જવો છ. લૉર�સ
ે
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
વાચીન મા� એટલુ જ ક�: ‘હ કદમા ý� છ!’ આટલુ કહીન વો�ટ�ર ચાલવા હાવએ એક વાર આપઘાત કરવાનો �ય�ન કય� હતો.
�
�
ે
�
�
�
�
�
�
ુ
ુ
�
�
�
ુ
ે
ે
ુ
�
�
મા��. વો�ટ�રને કોઇક� પ�, ‘માણસન નાક શા માટ આપવામા આ�ય છ?’ ગસના ભ�ા (ઓવન)મા એણે પોતાનુ માથ મકી દીધુ અન ે ગણવત શાહ
ુ
�
ૂ
�
�
ૂ
ુ
�
�
�
ે
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
ુ
વો�ટ�ર જવાબમા ક� : ‘ચ�મા ટકવાઇ રહ, ત માટ?’ ��યની �તી�ા કરતી વખત જ એને સમýય ક માથામા �
�
ુ
ુ
�
ં
ે
�
�
પા�ક�તાનમા� િવરોધ પ�ના નતા ખાન વલી ખાન એક અ�છા વ�તા ચીક� �ીસ ચ�ટી ગય છ. તરત જ એણે માથ સાફ કરવાનો
ુ
�
ે
ુ
ે
ે
અન હાજરજવાબી નતા હતા. એક વાર જનાબ ભ�ોએ પાલામ�ટમા� ખાન િવચાર કય� અન �યાર માથ સાફ થઇ ગય, �યાર આપઘાત કરવાનો
ે
ે
ે
�
ુ
ુ
�
ે
�
ૂ
�
વલી ખાન પર ખબ જ આકરા �હારો કયા. ખાન વલી ખાન શાિતથી બધ ુ � િવચાર પણ �ીસની સાથ જ ધોવાઇ ગયો! એ બચી ગયો.
�
�
ુ
�
સાભળતા ર�ા. પછી વલી ખાન ઠડા િદમાગથી જનાબ ભ�ોને મા� એટલુ � વષ� પહલા ýણીતા મનોિવ�ાની િસ�મડ �ૉઇડ આ�બટ આઇ��ટાઇનને
ે
�
�
�
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ૅ
�
ુ
ે
�
ે
�
�
�
ે
ૂ
�
ુ
�
જ ક� : ‘જનાબ! તમ માર માટ જઠ બોલવાન બધ કરો ક તરત હ તમાર ે એક પ� લખલો. એ પ�મા �ાઇડ લ�ય હત :
�
ે
માટ સાચ કહવાન બધ કરી દઇશ.’ ખાન વલી ખાન જવા કોઇ નતા આપણી ‘દિનયા ભાર ýખમમા છ, �
ુ
�
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
લોકસભામા પણ હોવા ýઇએ. અન એન સ�કારની
ૂ
િહટલર તો જઠન ‘રા��ીયકરણ’ જ કયુ હત. સરકારી અસ�ય ભાર ે િખલવણી �ારા જ બચાવી શકાય.’
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
ુ
ે
ૅ
ખતરનાક હોય છ. રાણી િવ�ટો�રયાના એક સલાહકારન નામ લાડ મલબૉન � �ૉઇડ માણસમા� રહલી બ મ�ય �િ�ઓ �ગ મૌિલક વાત કરી હતી :
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ે
ે
હત. �યાર પણ �ધાનમ�ડળની બઠક મળ �યાર મલબૉન દરવાજે ઊભો રહતો (1) øવન�િ� (EROS)
ે
અન �ધાનોને ભારપવક કહતો : ‘લોકોને કયુ અસ�ય કહવ તની મને જરા (2) ��ય�િ� (THANATOS)
�
ુ
�
ુ
ે
�
ૂ
�
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
�
ુ
�
પણ િચતા નથી, પરંત એક વાત સમø રાખý. �યા સધી આપણે �ýન ે મજની વાત એ છ ક ચીનમા મહા�મા લાઓ �ઝએ પણ માનવીય �િ�ઓન ે સાભળો :
�
ે
�
�
ુ
�
કયુ અસ�ય કહવાન છ, ત બાબત સવસમત ન થઇએ �યા સધી લગભગ આ જ રીત બ મ�ય �િ�ઓમા વહચી છ : � ‘દિનયાના તમામ સારા માણસોએ
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
ે
ુ
ુ
ૂ
ે
ે
આ ઓરડો છોડીને બહાર જવાની કોઇને છટ નથી.’ આજનુ � (1) øવન�િ� ધરાવનાર મનુ�યન લાઓ �ઝ ‘øવનનો પોતાના પ�ન મજબત બનાવવાના
�
�
�
ે
િ�ટન આપણા દશના જવા જ ��ટ તબ�ાઓમા�થી િશ�ય’ કહ છ. � કામમા લાગી જવ ýઇએ
ે
ુ
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
�
�
ુ
ુ
�
પસાર થય હત. � ુ (2) ��ય�િ� ધરાવનાર મનુ�યન લાઓ �ઝ ‘��યનો એ પ�ન નામ છ: ‘સ�કિત’ �
�
�
ુ
ૂ
�
�
�
�
�
શ જઠ બોલવાન સહજ થત ýય છ? ટિલફોન િશ�ય’ કહ છ. � }}}
�
ુ
�
ુ
ે
�
ે
�
�
�ારા ઘરના બાળક પાસ એવ કહવડાવવામા આવ ે કામ�િ�ન �ૉઇડ øવન�િ� ગણાવ છ. EROS
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ે
ુ
ુ
�
છ : ‘પ�પા ઘરમા નથી.’ અસ�યન એક ખાસ એટલ જ કામ�િ�. એ ��ય�િ�ની િવરોધી છ. ટકમા � પાઘડીનો વળ છડ �
�
�
ે
�
ે
લ�ણ છ. એક અસ�ય બોલી નાખવાન સરળ �ૉઇડ �મ, સ�ય, કરુણા, અિહસા અન ઉપકારને બ-�ણ હýર વષ� પહલા ચીનના એક કિવને �યા પ�જ�મ થયો �યાર ે
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ે
ે
ે
�
છ, પરંત એક જ અસ�ય બોલીન અટકી જવાન ુ � øવન�િ� ગણાવ છ. કામનાન િવકાર સાથ ýડવાની એણે ભગવાનને એક િવિચ� �ાથના કરી હતી. સાભળો :
ુ
ૂ
�
ખબ મ�ક�લ છ. અસ�યન પણ ચઇન�રએ�શન જ�ર નથી. એ મળ રચના�મક અન હકારા�મક �િ� ‘હ ભગવાન!
ે
�
ુ
�
ૂ
ુ
�
ે
ે
�
ે
ુ
ચાલત રહ છ. ýહરાતો જઠન �યારક ધમનો છ. દય�ધન ��ય�િ� એટલે ક થનટોઝથી પીડાનારો ઘણાખરા લોકો
ુ
�
ે
�
ે
�
�
ુ
ૂ
�
�
અન િવ�ાનનો પોશાક પહરાવીન અસરકારક હતો. એ ��ય�િ� ધરાવનાર ખલનાયક હતો. દીકરો જ�મ �યાર, ે
ે
ુ
ે
ે
�
ે
ુ
રીત ટીવી પરથી ક અખબારો �ારા સતત અજનની કામ�િ� અ�યત �બળ હતી. એ બિ�શા ળી પાક �
�
�
�
ુ
ે
ે
�
�
ુ
�
�
વહત મકવામા આવ છ. ઘણી વાર અસ�ય પ�રણામે લાઓ �ઝ અજનને ‘øવનનો િશ�ય’ એવી ઇ�છા રાખ છ, �
ૂ
�
ુ
ુ
પણ ધમની �બાડી પર ચઢીને �ý સધી કહવાન જ�ર પસદ કરે. અજન �યા �યા ગયો �યા � પરત ુ
�
�
ુ
�
�
�
ં
�
ુ
�
ુ
ે
ુ
�
ે
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
મોટા પાય પહ�ચત રહ છ. અસ�યના એણે નવી પ�ની સાથ સબધ બા�યો હતો. એની જણ પોતાની બિ�ન કારણ ે
ુ
ે
�
�
�
ુ
નગારખાના વ� સ�યની પ�નીઓની યાદી ટકી નથી. øવનન ભગાર બનાવી મ�ય છ, �
�
ે
�
ૂ
તતડીનો અવાજ સાભળવો િવલ દરાએ સ�કિતની વાતા � એવો હ � �
�
�
ૂ
�
�
ૂ
�
�
ુ
�
ુ
�
ે
મ�ક�લ બની રહ છ. (Story of Civilization) જવ � ુ �ાથના કર છ ક �
�
�
ુ
ુ
ે
એક જમાનામા � પ�તક લખીન દિનયા પર મારો દીકરો ઠોઠ પાક �
અ���યતા જવી મહાન ઉપકાર કય� છ. થોડાક જથી
ે
ે
�
�
ે
�
�
માનવતાિવરોધી વષ� પર આ મૌિલક િચતક� એ રાજકારણમા �વશીન ે
ે
ે
બાબતન રા�યનો એક સદર વાત કરી હતી. �યારક ��ાન બની શક! �
�
ુ