Page 11 - DIVYA BHASKAR 091622
P. 11

Friday, September 16, 2022









                                લોકત�મા અપ��દ ગણાય તવો એક ��દ કયો? �ધાનો અને નતાઓન મળતી ‘િ��ય�રટી.’
                                          �
                                                                                                                           ુ
                                      �
                                                                                                   ે
                                                                                                            ે
                                                               ે
                                                                                 ે
                                                        ે
                                             ુ
                                      િ��ય�રટી એટલ આપણા નાગ�રક ધમન મારવામા� આવતી એક અ��ય લપડાક
                                                                               �
                                                              ે
                                                                                                                           ે
                                 �
                                                                                                                                              �
                                                                                                                                  ે
             લોકત� એટલ જ િવચારત�� અન �મત�
                                                     ે
                                   ુ
                   િ��ય�રટી જટલી ટાઇટ, એટલી ��યતા ઢીલી!

                          ે
                                        ે
                                                   �
                                                 ે
                                                  ે
                    �
                                                                                                                                                ે
                                                                                      ુ
                                                                                  �
                                                                                    �
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                        ુ
                                      �
                               ૈ
                                                                                           ે
         �વી    ડનમા એક અમ�રકન સિનક બસમા બઠો હતો. પાસ બઠલા   જવાબદાર એવી ગણોતયા�િ� ન ટળ �યા સધી ક��સ નવøવન     એક લોચો ખ�લી કારના પાછલા ભાગ પ�ો અન એ લોચાન  ે �
                                                            ે
                                                          પામ એ શ�ય નથી.
                            �
                 ે
                                                                                                                                               ે
                  ે
                                   ુ
                પસ�જરને એણે ક� : ‘આખી દિનયામા તમને અમ�રકા જવો
                                               ે
                                                   ે
                                        �
                            ુ
                                                                                                                                  ે
                                                                                                                          �
                                                                                                                  ઝાલવા માટ િમિસસ કનડીએ �ય�ન કય�, ત ��ય �ફ�મમા
                                                                                                                                 �
                લોકતાિ�ક દશ ýવા નહી મળ. �યા� સામા�ય માણસ પણ   િસ�ય�રટી એટલ શ? લોકત��મા એનુ �થાન કટલ?                �પ�ટ ýઇ શકાય છ. થોડાક સમય પછી જ�ોન કનેડીના
                                                                                                                                 �
                                                                                            �
                                                                         ુ
                                                                                                                                                    �
                                 ં
                    �
                                                                       ે
                                                                                 �
                                                                                            ુ
                                                                                          �
                                    �
                                                                                                                                                 ્
                                                                         �
                                                                ુ
                                                                                     �
                         ે
                  ે
                                     ે
                                        ે
                                 �
                                                  ુ
                                                                                                                                  �
                                                                 �
                                                                                                                                   ે
        નાગ�રક હોવાન કારણે �હાઇટ હાઉસમા જઇન અમ�રકાના રા���મખન  ે  વષ� પહલા િજનીવાના સરોવર આગળ �સોની �િતમા   િવચારોના   નાનાભાઇ રોબટ� કનડીની હ�યા થઇ હતી. ગમે તટલી
                                                               �
                                                                                                                                                      ે
                                    ે
                       �
                                                                                                                                        �
                               �
                                                                                      �
                    ે
                                                                                                                                       ૂ
                                                                                     ે
        મળી શક છ અન ચચા કરી શક છ.’ પાસ બઠલા પસ�જરે ઠડ કલજ  ે  પાસ બઠો હતો �યાર ýયલ ��ય યાદ આવ છ. �વ�છ                 ટાઇટ િસ�ય�રટી પણ સપણ સલામતીની ગરટી નથી
                             �
                                                                                                                                      �
                                            ે
                                                �
              �
                                                                      ે
                                          ે
                                                 �
                                                             ે
                                                              ે
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                                   ં
                                                    ે
                                                                           ુ
                                       �
                                                                                                                              ુ
                                                                           �
                                                                          ે
                �
                                      ે
                                                                                                     ં
                                                                                �
                                                               �
                       �
                                                                             �
                                                                                                                                     ુ
                                         �
                                  �
                                                  ે
                                                                 �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                           ુ
                  ુ
                  �
           ે
        અમ�રકનને ક� : ‘એમા શી મોટી વાત છ? �વીડનમા તો લોકો અન રાý   પાણીમા સફદ બતકો તરી ર�ા હતા. પાણીની સપાટી   �દાવનમા  �  આપી શકતી. સૌથી ચ�ત િસ�ય�રટી કવળ માનવીય
                                                                        ે
                                                                                                                                        �
                                                                          ે
                                                                                                                                    �
                                                   ે
                                                             ે
                 �
        એક જ બસમા સાથ મસાફરી કરી શક છ.’ થોડીક વાર થઇ પછી પલો   નીચ બતકો પગ હલાવ ત પણ ýઇ શકાય. સરોવરની                 સ�યતા જ આપી શક. ઉ��ાિતની હýરો સદીઓ જખ
                                  �
                                 �
                       ુ
                     ે
           ે
                                    ે
                  �
                                   ે
                                                                                     ૂ
                                                                         ુ
                                                                                                                         ે
        પસ�જર બસમાથી ઊતરી ગયો. બીý પસ�જરોએ                ફરતે �ા�ફક ખરો, પરંત ઘ�ઘાટ ઓછો. કબતરો ઘણા.   ગણવત શાહ       માર છ! �
                                                                                           �
         ે
                                                                                                     ુ
                                                                                                        �
        અમ�રકનને ક� : ‘તમારી પાસ જ માણસ બઠો                     �ટટોડી જટલા કદના� એ કબતરો આખ સરોવર                      પરમા�બૉંબની સામ મા� એક જ બૉબ ટકી શક  �
                                                                                                                                                 ં
                   ુ
                   �
                                                                                       �
                                                                                 ૂ
                                                                                                                                      ે
                                                                        �
                                     ે
                                                                                       ુ
           ે
                                                                      ે
                             ે
                               ે
                                                                         �
                                                                                                                                 �
        હતો, ત અમારા રાý ગ�ટાફ-6 �ડો�ફ પોતે                      ગજવી ર�ા હતા. �યા એક અનોખી ઘટના                    તમ છ અન એ છ : લવબૉબ! જગતના સૌથી મોટા
                                                                                                                             ે
                                                                                                                                       ં
                                                                            �
                                                                                                                      ે
                                                                                                                         �
                                                                                �
              ે
                         ુ
                                                                                                                                       ે
                  �
                                                                                                                     �
        હતા.’ આ �સગ સાવ સાચો!                                    ýવા મળી.                                         આતકવાદી ઓસામા િબન લાદનનો સગો દીકરો ઓમર
                                                                                        ે
                                                                    ે
                                                                                 ે
                 �
                                                                                   ં
                                                                                                                       �
                                ે
          લોકત��મા  અપશ�દ  ગણાય  તવો  એક  શ�દ                      બઠી ખામણીની અન ઠીગણી દખાતી એક ડોશી          િપતાની આતકવાદી હરકતોથી નારાજ હતો. પોતાની િ�યતમા સાથ  ે
                           ે
                                                                         �
                                                                                                                              ે
                                                                                                ુ
                                                                                      ે
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                                               ૂ
                                                                                                �
                                                                                                                         ે
                      ે
                                     ુ
                                                                              ે
                                                                                                                                          ૂ
                                                                                                               ે
        કયો? �ધાનો અન નતાઓન મળતી ‘િસ�ય�રટી.’                    સરોવરના કઠરા પાસ ઊભી રહીન પ�ીઓને કશક ખવડાવી   મળીન એ પિ�મના દશો અન િપતા વ� શા�િતદતની ભિમકા ભજવવા
                    ે
                                                                                                ુ
                                                                                                �
                                 �
                                                                                                              �
        િસ�ય�રટી એટલે આપણા નાગ�રક ધમન મારવામા�                 રહી હતી. એક કબતર તો ડોશીમાતાન માથ બઠ હત. માતાના   માટ આતર હતો.
                                                                           ૂ
                                                                                        ે
                                                                                           ે
                                                                                                                 ુ
            ુ
                                                                                              �
                                   ે
                                                                                              �
                                                                                             ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                        ે
                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                       ુ
                                                                          ુ
                                                                                            ૂ
                                                                                                   ે
                                                                                                                                       ્
                                                                                         �
                                                                          �
        આવતી એક અસ�ય લપડાક. વડા�ધાન નરે�� મોદીને               હાથમાથી ખાવાન છીનવી લઇન ઊડી જતા કબતરો અિવવકી    િહર�યકિશપન �યા જ�મેલા પ� ��લાદની વાતો વાચવા મળી
                                                                                                                           �
                                                                    �
                                                                                   ે
                                                                       �
                                                                   ે
                                                                             �
                                                                                            ે
                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                       �
                                                                                                                           ે
                      �
                           �
                                    �
        ખબર પણ નહી હોય ક પોતે કટલી વાર મરતા બચી ગયા!            અન િનભય જણાયા. ડોશીમા એ માતાø અન પ�ીઓ           હતી. ઓમર લાદન િપતા જવો આતકવાદી નથી. આજે એ કયા
                  ં
                                                                                                ુ
        જમ ýનનુ ýખમ વધાર, તમ િસ�યુ�રટી વધાર  ે                    વ�ની �મસગાઇ �ગટ કરતુ એ ��ય �મસતન  ે              દશમા છ, તની પણ માિહતી ઝટ મળતી નથી. ‘ભાગમા  �
                                                                                                                                                     �
                                                                     ે
                                                                                                                    ે
                                                                         ે
                                                                                                                       �
                �
                                                                                                                         �
                            ે
                                                                                               ે
                                                                                                                            ે
         ે
                         ે
                                                                                             ે
                                                                                      �
                               �
                                      ે
                                                                                                                                                    ે
                                                                                                                      ુ
                                                                                                                                      ુ
                                   �
                                                                            �
                                                                                                                            ે
                                                                                        �
                ુ
                                                                               �
                                                                               ુ
                         �
                                                                                                �
        ટાઇટ. િસ�ય�રટી પાછળ કટલો ખચ થાય છ, તની                      �ગટ કરનારુ હત. એ ડોશીમા કવળ િનýનદ                તલસી’, જવો ઘાટ! (કોઇ સ� વાચક ઓમર લાદન િવશ  ે
                   ે
                                   �
        ચચા જ અ�થાન ગણાય તવી પ�ર��થિત છ.                            માટ  પ�ીઓને  ��બોજન  કરાવવા                      જણાવ તો ગમશ.)
                                                                                                                         ે
                         ે
           �
                                                                       �
                                                                                                                               ે
                                                                                                                            ે
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                ે
        આપણી રા��ીય શરમ હવ આપણને                                                                                       કિવ  �માનદ  રચલા ‘નળા�યાન’મા  દમય�તીથી
                                                                                                                               �
                         ે
        પજવતી નથી. ‘રા��ીય’ શ�દનો                                                                                   િવખટો  પડ�લો  નળ  કક�ટક  નાગના  દશન  કારણે
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                                �
                                                                                                                       ૂ
                  ે
        અથ ýણવા જવો છ. ‘રા��ીય’                                                                                કાળોક�બડો બની ýય છ. કિળના �ભાવન કારણે નળ દમય�તીનો
                                                                                                                               �
           �
                                                                                                                                          ે
                     �
                                                                                                                      �
        એટલે ‘રાýનો સાળો.’                                                                                    �યાગ કરે છ. કદ�પો બનલો નળ બાહક તરીક� રાý ઋતપણ�ના
                                                                                                                                        �
                                                                                                                               ે
                                                                                                                                                    ુ
                      �
                                                                                                                                                ે
             �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                      �
            �
                                                                                                                                  �
          સ�કત શ�દકોશમા આ બાબત                                                                                સારિથ તરીક� કદનપુર જવા માટ નીકળ છ. રાý અન સારિથ વ�  ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                       �
                                                                                                                                ે
                                                                                                                              �
                                                                                                                                            �
                                                                                                                                         ે
              ે
        ચકાસી લý. રાýનો સાળો                                                                                  કા�યશા��િવનોદ થાય છ. જ �ણે નળના દહમાથી કિળ િવદાય થાય
                                                                                                                 ે
                                                                                                            �
        હોય તમ રાýનો જમાઇ                                                                                  છ, �યાર જતી વખત કિળ પોતાના અપલ�ણો નળ સમ� વણ�વી બતાવે
                                                                                                                        ે
                                                                                                                                 �
             ે
                                                                                                            �
        પણ  હોય  ન?  હા,  એવા                                                                              છ. કિળ નળન કહ છ :
                                                                                                                         �
                 ે
                                                                                                                     ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                                   ૂ
        જમાઇ માટ સ�કત ભાષામા  �                                                                                          પ�ડત દ:ખી, મરખ સખી;
                 �
                                                                                                                              ુ
               �
                                                                                                                                       ુ
                   �
                                                                                                                          �
        કોઇ ખાસ શ�દ નથી. સોિનયા                                                                                            ભોગીન રોગ ભ�રયા;
                                                                                                                                ે
                                                                                                                              ુ
                                                                                                  ુ
        ગાધી પ�રવારના રોબટ� વા�રા                                                      રોજ સરોવરની મલાકાત                અસાધ અ�ન સતોષ પામ, ે
                                                                                                                                      ે
                          ્
                                                                                                                                   �
          �
                                                                                                                              ુ
                                                                                             �
                     �
                         ે
                                                                                                      ે
                                                                                       ે
        સાળા નથી, જમાઇ છ. હવ તો ટીવી                                                  લતા  હતા.  િજનીવા  લક                સાધ ઘડી ન ઠ�રયા!
                                                                                         �
                                                                                                               ે
                                                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                                    ે
                                                                                             �
                 ે
                                                                                                                  �
         ે
                            ્
                        �
        ચનલ પર ક��સ પ� માટ ‘વા�રા-                                                  પર  ઊડનારા  પ�ીઓ  માટ  �  �માનદની આ પ��તઓ આજની પ�ર��થિતમા કદાચ વધાર ��તત
                                                                                                                        �
                                                                                           �
        ક��સ’ જવો શ�દ�યોગ લગભગ                                                   િસ�ય�રટી �યા હતી?         જણાય છ. પ�રણામે િસ�ય�રટીની જ�ર આજે પણ ઓછી નથી. આપણે
                                                                                                                            ુ
           ે
                                                                                     ુ
               ે
                                                                                                                 �
                                                                                               ે
                                                                                          �
                           �
                             ૂ
                                  ે
        �રવાજ બની ગયો છ�. 136 વષ જનો ક��સ પ�                                     કિવ ડૉ. યશવત િ�વદીએ લખલી   કદાચ એ જ લાગના છીએ! �
                                                                                                                        �
                                                                                                     ે
              ્
                                                                                 �
                                  ે
           ે
                                                                                              ુ
        હવ ‘વા�રા-ક��સ’ તરીક� ઓળખાય ત વાત  ે                                કા�યપ��તઓ પણ કમ ભલાય? એમણે                          }}}
                                                                                          �
                   ે
                                                                                              ે
                        ે
                                                                                                  �
                         �
                         ુ
        િવરોધીઓએ હરખાવા જવ નથી.                                           િજનીવા  સરોવર  પણ  લખલી  પ��તઓ
                                                                                                                                        �
                             �
                                   ુ
                                                                         �
          ઇ��દરાøના �ધાનમ�ડળમા સૌથી યવાન                               સાભળો :                                            પાઘડીનો વળ છડ   �
        એવા બ �ધાનો હતા : ગલામ નબી આઝાદ અન  ે                            અહી સરોવર પર ઊડતા પખીઓ તો                         સન 1915ની વાત છ. �
                                                                                         �
             ે
                                                                             ં
                        ુ
                                                                                           �
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                    �
                �
                                                                                   ે
                                                                                              �
                                                                              ે
                         ુ
                                                                          �
                                                                           ુ
        આ�રફ મોહમદ ખાન. ગલામ નબી આઝાદની                                આગતકોન ýઇન �હાતી �હાતી નાઠલી                  પોતાના અ�યાસખડમાથી આઇ��ટાઇન
                            �
        િવદાય પછીની ક��સ નોઇડામા 40 માળની ઇમારત                       પરીઓના આકાશમા પડી ગયલા� વ��ો…                   દોડતા બહાર આ�યા અન મોટા સાદ ે
                    ે
                                                                                          ે
                                                                                                                                      ે
                                                                                    �
                                                                                                                                                  �
                                                                              �
                                                                                        ે
        તોડવામા આવી પછીના ભગાર જવી ગણાય. આઝાદ                         ન આકાશમા ઊભલી એક રખા�શી �� પર             પ�નીને કહવા લા�યા : ‘એક સદર િવચાર જડી ગયો છ.’
              �
                                                                                  ે
                                                                                                                                   ુ
                         �
                              ે
                                                                                                                                   �
                                                                                                                       �
                                                                       ે
                                                                                                                          �
                                          �
                                                                                                                                      ે
                                                                                                                            �
                    ુ
                                     ુ
        જવો  ખાનદાન  મસલમાન  બીý  જડવો  મ�ક�લ  છ.                    ��વસ છોકરીઓ એક ગીતન ગોઠવી રહી છ �              પ�ની કહ છ : ‘એ િવચાર મન કહો તો ખરા!’
                                                                                        ે
         ે
                    ે
                                                                                                                           ુ
                       ે
        નીરý ચૌધરી જવી તજ�વી સમી�ક� �પ�ટ શ�દોમા  �                      - કદાચ તમે પાછા ન આવો તોય…            પછી અડધો કલાક સધી મહાન િવ�ાની િપયાનો વગાડતા ર�ા.
                                                                                                                                      ુ
                                                                     �
                                                                           ુ
        લ�ય : ‘Rahul is a boon to Narendra Modi,                  િનબળ, નાજક પ�ીઓના ગણત��મા ý આવી સહજ                       પરા 15 િદવસ સધી
                                                                                                                             ૂ
                                                                                           �
            �
            ુ
                                                                                                                      ે
                                                                                                    ે
                                                                                   �
        not only because he is no match for the pm as          િનભયતા હોઇ શક, તો ઉ��ાિતના દાદરની ટોચ પર બઠલા      પોતાન ખલલ ન પહ�ચાડવાની કડક સચના આપીન ે
                                                                                                                         ે
                                                                   �
                                                                                                     �
                                                                            �
                                                                                                                                          ૂ
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                      ે
        a communicator…’ (The Indian Express, August          માનવીના ગણત��મા િસ�ય�રટી માટ આવી ખચા�ળ િસ�ટમ શા         આઇ��ટાઇન કામમા ડબલા જ ર�ા!
                                                                                                                                     �
                                                                                      �
                                                                                ુ
                                                                           �
                                                               �
                          �
                                                                                            �
                                                                                               ે
                                              �
                                                                                �
                                                                                    ુ
                                                                                    �
                                                                                       �
                                                                                                                           ૂ
                                                                                 �
                                                                                       ુ
                         �
        30,2022) ન�ધવા જવ છ ક નીરý ચૌધરી મોદીøના સમથક       માટ? લોકત�� સ�ય લોકોની સ�કિતન બીજ નામ છ. જમ િસ�ય�રટી          પરા 15 િદવસ પછી તઓ
                                                                                                                                       ે
                                                                                                    ુ
                      ે
                       �
                       ુ
        નથી.                                              ટાઇટ, તમ આપણી સ�યતા ઓછી! જ�ોન કનડીની હ�યા થઇ ત પળ  �       બ કાગળ લઇન બહાર આ�યા, જના પર
                                                                                                                                          ે
                                                                                       �
                                                                                        ે
                                                                                    ્
                                                                                                                               ે
                                                                ે
                                                                                                    ે
                                                                                                                       ે
                                                                                                                                        ે
                     �
                                                                ે
                      �
                                                                                           �
                                                                                             ે
                                                                                                  ે
                                                                                 ે
                                                                                                                         ે
          ખરી વાત એ છ ક સોિનયાøના િનવાસ (10- જનપથ) મળવા   જ બ�ય તની �ફ�મ એક NRI િમ� બતાવી હતી. કનડી પર જ ઘરની         સાપ�તાવાદનો િસ�ાત લખલો હતો.
                                                                                                                                    �
                                                           ે
                                                               ુ
                                     ે
                                                               �
        જનારો ��યક ક��સી ગણોિતયા ક વસવાયો હોય છ. શ િવરોધ પ�ો   બારીમાથી હ�યારાએ ગોળી છોડી, ત ઘર અન ત બારી �વાસીઓન ડલાસ     લ�ય હત: ‘e=mc2’
                ે
                                                              �
                                                                                       ે
                    ે
                                                                                      ે
                                                                                ે
                                                                                                                              ુ
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                 ુ
                                                                                                  ે
                                             �
                               �
                                          �
                                                                                                                              �
                                             ુ
        એક થાય અન પોતાનો સામનો કરે તવી રાજકીય �યહરચના ગોઠવવાની   શહરમા બતાવવામા આવ છ.                               એક શકવતી િવચારનો �સવ થઇ ચ�યો હતો.
                                                            �
                                         ૂ
                                                               �
                                                                            �
                                                                                                                                          ૂ
                               ે
                                                                      �
                                                                          ે
                                                                                                                           �
                 ે
                                          ે
                                                                         ે
                                    �
                                                                    �
                                                                                                ે
                                      �
                                                                            ુ
        જવાબદારી પણ �ધાનમ��ી મોદીøની છ ક? ક��સના પતન માટ  �  જવી ગોળી છટી અન �મખ કનડીના માથામા વાગી �યાર મ��ત�કનો   કિળયગના ઋિષ આઇ��ટાઇન આવા હતા!
                                                             ે
                                                                               �
                                                                                        �
                                                                                                                        ુ
                                                                                ે
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16