Page 15 - DIVYA BHASKAR 080621

Friday, August 6, 2021

�
ે
ે
�
ે
માણસ �કિ�ન સમજ, તો પરમ�રન સમજવામા સરળતા રહ.
�
ે
�
આપણી આસપાસ િવ�તરેલી �કિત તો એક મહાન િશિ�કા છ �
�
એ માણસ એટલો બધો ગરીબ હતો ક

�
ૈ
ુ
�
ુ
એની પાસ પસા િસવાય બીજ કશ જ ન હત!
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
ે
મલ�રયાના �ાસ
ે
ઘ રની સામ જ �લોટ છ ત 4400 ચોરસ Ôટનુ ઓગ�િનક ખતર લવા કરતા તો જમીન પર હરતા-ફરતા
ે
�
ે
બની ગય છ. એ ખતરને આથમણે ખણ કમરકનુ ઝાડ ઊભ છ.
�
ે
�
�
�
ૂ
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
ે
ુ
ુ
આ ઝાડની નીચે આજે સવાર એટલા બધા કમરક ભ�ય પર પડ�લા � બળદગાડામા હવાન મ�ત �મણ થત હોય
�
�
ુ
ે
�
�
�
ુ
ે
�
ે
�
હતા ક મન િવચાર ચડી ગય. એ ઝાડ પોતાનુ સવ�વ આપી દવાની ઉતાવળમા � તવી સવારી કરવાન મન વધાર ગમ! ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
ુ
�
�
હત ક શ? ઘરની પાછળ શાિતથી િલબણમાતા ઊભી છ. રોજ સવાર ભ�ય પર �કિતિચ�ક�સાનો મિહમા ગાધીø ઉપરાત મોરારø દસાઇએ પોતાના
�
�
ે
�
ુ
�
�
�
ં
�
ુ
�
�
�
�
પડ�લા લીબ વીણીન પ�નીને આપુ �યાર મારો વટ પડી ýય છ. �કિતમાતા આચરણ �ારા કય� હતો. લાગ છ ક �કિતિચ�ક�સા કરતાય �કિતના
�
ે
ે
ે
�
ુ
�
ઠલવાઇ જવા આતર જણાય છ. એના �વભાવમા �યાય કપણતા નથી હોતી. સથવાર øવવાન મહ�વ કદાચ વધાર જણાય છ. �કિતથી વગળો થઇ
�
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
વગડામા ર�ત ઊભલો �બો કોઇની માિલકીનો નથી હોતો. એવા �બાન ે ગયલો નગરજન અનક રોગોને અન ખાસ કરીને માનિસક રોગોને આમ��ણ
ે
ે
ે
ે
�
ે
ૂ
ે
�
�
�
કદી એકલતાની પીડા સતાવતી નથી. એ �બા પર જટલી કરી બસ તના પર પાઠવતો રહ છ. વષ� પહલા જગુભાઇ ત�ના (ýમનગરના ભતપૂવ મયર)
�
�
�
�
કવળ રાહદારીઓનો જ અિધકાર હોય છ. વાડીનો માિલક એમ સમજ છ ક � મબઇની તાજ હોટલમા �મપૂવક મને �ડનર માટ લઇ ગયલા. �યા ‘તા�ýર’
�
ે
�
�
ે
�
�
ુ
ે
�
ૂ
�
�
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
વાડીના સૌ �બા પર પોતાનો અન કવળ પોતાનો હક હોય, ત કાયદસર રવી��નાથ ટાગોર પ. ગાધીø નામના ભોજન�હમા� શકલા એક પાપડનો ચાજ �િપયા 200/- મનકાડ પર
�
ુ
ે
�
બાબત છ�. �બાનો વળી કોઇ માિલક હોઇ શક? લખલો હતો. એ ભોજન�હ અમ રાત દસક વાગ છો� �યાર તો મબઇના �
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ે
વાડી હોય �યા વાડ હોય અન વાડ હોય �યા દલો તરવાડી (િ�વદી) મારા øવનમા થોરોના આ પ�તક ‘વો�ડન’નો �ભાવ ઓછો નથી પ�ો. માલદાર યગલો �યા �વશી ર�ા હતા! એવ કહવામા� આ�ય ક પસાદાર લોકો
�
�
�
ુ
�
�
�
ૈ
ુ
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ુ
�
�
�
ુ
�
ે
ં
હોવાનો જ! માણસન ચાલ તો આકાશમા પણ �લોટ પાડ અન માિલકી હકનો હાવડ યિનવિસટીમા મનોિવ�ાનના �ોફ�સર ડો. બી. એફ. ��કનરનુ નામ અિગયાર-બાર વા�યા સધી અહી રોગમૂલક ભોજન પટમા પધરાવતા જ રહ �
ે
ુ
�
�
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
દાવો કરે. આજકાલ આકાશમા અટવાતા વાદળો પાણીપોચા અન પટછટા જગતમા ýણીત થય. �ો. ��કનરે પોતે જ પ�તક લ�ય તન મથાળ � � છ. તઓ ધરાઇને સપા�ય નહી એવી તળલી વાનગીઓ પટમા પધરાવે,
ુ
ં
ુ
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
માણસના �દય જવા દીસ છ. એ વાદળો કાયમ �યામ-ઘન�યામની માફક ‘Walden-2’ રા�ય હત ત ખાસ ન�ધવા જવ છ. �ો. ��કનર સાથ ે પછી શરાબ લઇન સીધા પથારીભગા થાય છ. િબલની રકમ �િપયા
ુ
ે
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
�યાક વરસી પડવા માટ આતર છ. માણસ �કિ�ન સમજ, તો પરમે�રન ે ટકો પ��યવહાર કરવાનો લહાવો મન �ા�ત થયો હતો. એ દસ-પદર હýરથી ઓછી ભા�ય જ હોય છ. તા�ýરમા સખી
ે
ુ
�
�
�
�
ે
ે
�
�
�
�
ુ
ે
�
�
�
સમજવામા સરળતા રહ. આપણી આસપાસ િવ�તરલી �કિત તો એક મહાન િદવસોમા હ �ો�ા�ડ લિનગ (અિભ�િમત અ�યયન) જવા િવચારોના લોકો ભોજન લતી વખત કોઇ કલાકારનુ િસતારવાદન ક �
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
�
િશિ�કા છ. એ િશિ�કાની લાગવગ ભગવાનના દરબારમા ýરદાર જણાય નવતર િવષય પર કામ કરી ર�ો હતો. �ોફ�સર ��કનરે શહનાઇવાદન ક વાસળીવાદન પણ સાભળતા રહ છ.
�
�
�
�
�
�
ુ
છ. એ િશિ�કાની કરુણા મનુ�યન િશશની માફક ýળવ છ. માર આ��તક લખલો પ� મારા કોઇ �થમા �ગટ થયો છ. ટકમા મને �દાવનમા � રોગની આમ��ણપિ�કા પણ આવી કલામય, સગીતમય
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ં
ુ
ે
ુ
ે
ે
ુ
�
ે
ે
�
ે
બનવા કોઇ જ �ય�ન કરવો પડતો નથી, એનો બધો યશ એ િદ�ય િશિ�કાન ે ‘વો�ડન’ અન ‘વો�ડન-2’ જવા બન પ�તકો વાચવાનો અન સરિચમય હોય છ! વઇટરને જ �ટપ મળ ત રકમમા�
�
�
�
ે
ે
�
ુ
ýય છ. જ કઇ લખાય તનો યશ પણ એ િશિ�કાન જ ýય છ. એ િશિ�કા લાભ મ�યો હતો. પાચ-દસ ગરીબો ધરાઇને જમી શક. આવા સખી લોકોના
ે
�
�
�
ે
�
ુ
�
�
ે
ે
�
ે
ુ
ે
મા��વ�પા, �મ�વ�પા અન ભ��ત�વ�પા છ. મહાભારતના ભા�યમા પણ થોરોના હળવાખમ શ�દો ગણવત શાહ �લટમા �લડ�શરનો મકામ પણ ભ�ય પલગ પર જ
�
�
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�કિતનો સથવારો રોગ ઘટાડનારો છ અન તથી આરો�યવધ�ક પણ છ. મ ટા�યા છ. એ શ�દોમા થોરોના øવનની હળવાશ આબાદ હોવાનો!
�
�
ે
�
�
�
હ�ી ડિવડ થોરો �કિતના ખોળ જવા માટ આતર હતો. અમ�રકાના રા�ય �ગટ થઇ છ. સાભળો : માણસ �કિતન અપમાિનત કરીને હરાવી દીધી છ. મબઇના
ે
ે
ુ
�
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
ૂ
�
ે
ુ
ે
�
મસે�યસે�સના કો�કોડ� નામના નગરમા� રહતો હતો. ‘સિવનય કાનન હ તો તરબચ પર બસીન ે સખી લોકો માથરાન ક મહાબળ�ર જવા િહલ�ટશન િનરાતનો �વાદ
ે
ે
ૂ
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
ે
�
�
�
�
�
ૂ
ભગ’ની લડત જવો શ�દ�યોગ મહા�મા ગાધી તરફથી મળ�, ત પહલા� હ�ી આખ ન આખ તરબચ ચાખવા માટ ýય, �યાર પણ ફરસાણ અન આઇસ-હલવાના બો�સ કારની
ે
ુ
�
�
ુ
ૂ
ુ
ૂ
ડિવડ થોરોએ દિનયાન વષ� પહલા આ�યો હતો. નગરપાિલકાએ નાગ�રકો એકલો જ ઝાપટી જવાન પસદ કર. ુ � �ડકીમા લતા ýય છ. ખોરાકને પચવાની �વત�તા પરપરી ઝટવી લીધા પછી
�
�
�
�
�
ે
ૂ
ે
�
�
�
ે
�
ે
ૂ
ે
ે
ે
પર કર ના�યો તનો િવરોધ કરનારા થોરોને જલમા� પરવામા આ�યો હતો. મખમલના ત�કયા કરતા, � �યાર રોગનુ આગમન થાય �યાર �ચી ફી લનારા એવા મ�ડકલ સપર-
�
ે
ે
ુ
ુ
ૈ
ે
ે
જલની �ચી �ચી દીવાલો સામ ýઇન મહા�મા થોરોના મખમા�થી નીકળી તો એ તરબચ સાર! ુ � �પિશયાિલ�ટો તયાર જ બઠા હોય છ.
�
ે
ે
ે
ૂ
�
ે
પડ�લા શ�દો સાભળવા જવા છ : �નમા ýડાયેલા ફ�સી ડ�બામા બસીન ે ગાધીø રવી��નાથ ટાગોરને મળવા ગયા. બન મહામાનવોન એ �થમ
�
ે
ુ
�
�
ૅ
�
�
�
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
હ તો દીવાલોની �વાસ કરતી વખત આખ ર�ત ે િમલન હત. ગરદવના ભોજનમા� મદાની પરી ýઇન ગાધીøએ ટકોર કરી,
�
ુ
ે
�
ે
ૂ
�
ુ
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ુ
આ બાજએ જલમા � ‘આ મદો તો ઝર છ.’ ગરદવ હળવાશથી કટા� કય� ન જવાબ વા�યો :
ુ
ે
�
�
ે
પણ મ�ત છ, પરત ુ ‘વાત એમ છ ક એ ઝર ધીમ હોવ ýઇએ.’ આ �સગ ત વખત હાજર હતા
ુ
ે
�
�
ં
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
ે
�
ુ
�
દીવાલની પલી બાજએ ત આચાય કપલાણીએ ન��યો છ. ન�ધવા જવ છ ક મદાની વાનગીઓ િવર�
�
ે
�
�
ુ
ુ
�
ે
�
�
�
ુ
�
રહનારા લોકો જ ગલામ છ! � લબાણથી લખનારા �થમ મનુ�ય મહા�મા ગાધી હતા. મહા�મા સાવ
ુ
માનશો? થોરો િન�ઠાવત ગીતાભ�ત હતો. જલમા � સાચા હતા એવ અનભવ કહ� છ. મદો પાચનત��નો એક નબરનો શ� ુ
�
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
ે
એક કવો હતો. એ કવામાથી કોઇ ગીતાભ�ત �ા�ણ છ. ��øમા ઉ��ત છ : સાઠ વષની વય પછી માણસ બકરીનુ �
ે
ે
�
�
�
�
�
ે
�
�
ુ
પાણી કાઢતો હોય, તવો �મ થોરોને થયલો. એણે િબલ ઘટાડી દવ ýઇએ. બકરીમા મદાન શાસન હોય છ.
ુ
�
�
ે
�
ે
ે
ે
નગર પાસ આવલા વો�ડન નામના તળાવ પાસ ે મદો યવાનોને પણ ઝટ પચતો નથી. �
ે
ુ
�
ુ
એક ઝપડી બાધીને િદવસો સધી કોઇ પણ મનુ�યન ે }}}
�
ૂ
�
�
ે
ુ
ે
�
ýવાન ન બન તવો િ�ય એકાતવાસ સ�યો હતો.
ે
�
�
એ િદવસોના એકાતવાસના અનભવના આધારે પાઘડીનો વળ છડ �
ુ
ુ
�
ે
થોરોનુ લખલ પ�તક ‘Walden’ øવનમા એક મન એવા બાળકન જ�મ
�
ે
�
ે
ુ
વાર અવ�ય વાચવા જવ છ. ઘટમાળય�ત આપવાની ઝખના છ, જ મન ે
ુ
�
ુ
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
øવનચયાન કારણે øવન વડફી મારનારા એમ પછ : ‘મા!
ૂ
�
ે
ે
ે
ુ
ે
ે
ુ
�
લોકોને થોરોએ રલવના પાટા નીચ સમા�તર ે ય� એટલ શ?’
�
ે
ગોઠવાયેલા લાકડાના મોટા મોટા ભારો�ટયા - ઇવ મ�રયન
ે
સાથ સરખા�યા હતા. �ગત વાત કરુ તો, (કિવ અન લિખકા : 1906 -1992)
�
ે
ે