Page 12 - DIVYA BHASKAR 072321
P. 12
¾ }અિભ����ત Friday, July 23, 2021 8
અન�ત ઊý �
મારી િજ�દગીની મોટા આ બાજુ રસીનુ� સ�કટ, બીø તરફ િનિ��ત લોકો...
ભાગની ભૂલો જ�દીમા�
ે
�
�
લીધેલા િનણ��ોને કારણ થઈ વડા�ધાનની વેદના કોઈ પણ દેશવાસીન િવચારવા મજબૂર કરશે. તેમણે ક�ુ� ક�, ખરીદવાનુ� સ�પૂણ� કામ પોતાના હાથમા લીધુ� છ�. �યાર પછીના �થમ સ�તાહમા લગભગ
ે
�
છ�. ઉતાવળ ન કરો, િવચારો, ‘�ીø લહ�ર આવતા પહ�લા એ�ýય કરી લઈએ’ના િવચારની સાથે લોકો િહલ-�ટ�શનો રોજ 60 લાખ રસી અપાઈ, પરંતુ 5 થી 11 જુલાઈ વ�ે આ સ��યા ઘટીને અડધી થઈ
અન પછી તેના પર કામ કરો. અને બýરોમા� કોરોના સાથે સ�કળાયેલી સાવચેતીઓના ધýગરા ઉડાવી ર�ા છ�. જે ગઈ. મહારા��, તિમલનાડ�, તેલ�ગાણા, િદ�હી અને કણા�ટક સિહત અનેક રા�યોએ ક���ને
ે
�ીø લહ�રને આમ��ણનુ� કારણ બનશે. ઉ�રાખ�ડના નવા મુ�યમ��ીએ વડા�ધાન સાથે
�
પ� લ�યો છ� ક�, રસીના અભાવમા હýરો ક��� બ�ધ કરી દેવાયા છ�. ક���એ જૂનમા� દાવો
મુલાકાતના એક િદવસ પછી જ રા�યમા� કાવડ-યા�ા પર �િતબ�ધ મૂકી દીધો છ�, પરંતુ કય� હતો ક�, રોજના 80 લાખ રસીના લ�ય સાથે �ડસે�બર સુધી તમામ વય�કોનુ� સ�પૂણ�
ને�સન મ����ા, દિ�ણ આિ�કાના ભૂતપૂવ� યુપી, િબહાર સિહત એક ડઝન રા�ય સરકારોએ પીએમની નવી અપીલને �યાનમા રાખીને રસીકરણ કરી દેવાશ. ýક�, સ�ય બધા જ ýણતા હતા ક�, જુલાઈમા રસીની ભય�કર અછત
�
ે
�
રા��પિત િનણ�ય લેવાનો બાકી છ�. તેના બદલે નેશનલ �ડઝા�ટર મેનેજમે�ટ સ�બ�િધત એ�ટની ધારા- સý�વાની છ�. આરો�ય મ��ાલયના �વ�તાએ લોકોની બેજવાબદારી પર �ય��ય કરતા ક�ુ�
ખુદ પર કાબૂ રાખવો 6 (1) �તગ�ત અિધકારોનો ઉપયોગ કરીને તેના પર �િતબ�ધ મુકી દેવાતો. આ બાજુ ક�, તેઓ ચેતવણીને ‘હવામાનના �રપોટ�’ તરીક� ન ગણે, પરંતુ તેમણે એ જણા�યુ� નહીં ક�,
�ીø લહ�ર રોકવાના સૌથી અસરકારક ઉપાય - પૂણ� રસીકરણ ક�વી રીતે અમલમા આવશે?
�
�
દેશમા રસીની ભારે અછત સý�ઈ છ�. ગયા મિહનાની 21 તારીખથી ક��� સરકારે રસી
એ સારા મનુ��ોની
ઓળખ છ� ���ટકોણ : ���ુ ન��ણીની ��વ�થા પૂરતી નથી અથ�ત�� િવશેષ : મ��વારી મોટી િચ�તા બનતી જઈ રહી ��
ે
�
ખુ દને શા�ત રાખો. તમે �યારે િપ�ો ગુમાવો વધારાના� ���ુની સરકાર મ��વારીન કાબૂમા
છો, તો ��થિત હાથમા�થી નીકળી ýય
છ�. િનય��ણ સાચા લીડરની જ નહીં ગણતરીની ��વ�થા નબળી લેવા તા�કાિલક પગલા� ભરે
પરંતુ સારા મનુ�યની પણ ઓળખ છ�. ક�પટાઉનમા�
મારી �થમ રેલીમા સામેલ એક મિહલાએ મને પ�
�
મોક�યો. ક�ુ� ે, ‘તેને મારા જેલમા�થી છ�ટવાનો શિમકા રિવ હતી. તેના આધારે એવો િન�કષ� કાઢી મદન સબનવીસ વધુ નથી. તેના પર લગભગ �.33 �િત
આન�દ છ� અને તે ઈ�છ� છ� ક�, દેશને સ�ગ�ઠત કરવા શકાય ક�, 2019મા� ભારતમા� 11 લાખ િલટર એ�સાઈઝ �ૂટી છ�. 4 �િપયાનુ�
માટ� હ�� કામ કરુ�. તેણે ક�ુ� ક�, લોકો તમારી પાસે એ વડા�ધાનની આિથ�ક વધુ મોત થયા�. (જે કોરનાથી થયેલા ચીફ ઈકોનોિમ�ટ કિમશન િમલાવીને પણ પડતર �.77-
સલાહકાર સિમિતના
�
ýણવા માગે છ� ક�, ખરાબ ��થિતમા તમે સામનો પૂવ� સ�ય ��યુના આિધકા�રક �કડાથી 3 ગણા વધુ ક�ર રે�ટ��સ 78 થાય છ�. રા�યો તેના પર વેટ લગાવે
ે
ક�વી રીતે કરશો. હ�� યુવાન હતો, �યારે પ�રવત�ન છ�). આ િન�કષ� ખોટો હશ, ક�મક� આ જ છ�, જેનો દરેક રા�યમા� જુદો-જુદો દર છ�.
માટ� દરેકની સાથે િવવાદ કરતો હતો, �ચા બ�ધારણમા� જ�મ સમયગાળા દરિમયાન SRS ડ�ટા જણાવે છ� મ�ઘવારી �વલ�ત સમ�યા તેનાથી ક���ને પણ �ધણ પર તમામ ટ��સ
�
અવાજમા વાત કરતો હતો. યુવાન વયે આ બધુ� જ આપણા અને ��યુ ન�ધણી ક�, �દાિજત મોત 83,17,732થો થોડા� આજે બની ગઈ છ�. તેનો �થમ �ારા 2020-21મા� 4.2 લાખ કરોડની
સહજ હોય છ�. ýક�, જુ�સો બતાવીને અ�પ�ટ અિધિનયમ-1969 �તગ�ત તમામ ��યુની ઘટીને 82,93,368 થયા� છ�. સ�ક�ત પે�ોલ-ડીઝલના વધતા ભાવ છ�. કમાણી થઈ, �યારે રા�યોને 2.1 લાખ
થવાનો કોઈ અથ� નથી. તેના બદલે શા�ત રહીને ન�ધણી કરાવવી જ�રી છ�. ýક�, અ�યાર રા�ય �તરે તો આ �તર ઘ�ં મોટ�� છ�. વળી ખા� તેલો અને દાળોના �ચા ભાવ કરોડની. એટલે ક�, સરકાર માટ� ટ��સમા �
લોકોમા� િવ�ાસ પેદા કરવો વધુ સારુ� છ�. આપણો સુધી તેના પર સ�પૂણ� અમલ થયો નથી. ઉદાહરણ માટ�, MP (લગભગ 8 કરોડની ઉમેરીએ તો �ાહકોના માથે બોý વધતો કાપ મૂકવો મુ�ક�લ છ�, ક�મક� તમા� જ સૌથી
િમýજ બદલાતો રહ� છ�. જેલ જતા પહ�લા હ�� િવ�ોહી દેશમા હાલ 92% ��યુની ન�ધણી થાય વસતી)મા� CRSના આધારે 2019મા� જઈ ર�ો છ�. વૈિ�ક ધોરણે પણ તમામ મોટી આવક છ�.
�
�કારનો અધીરો �ય��ત હતો, પરંતુ જેલમા�થી બહાર છ� એવો દાવો છ�, પરંતુ તેમા� જુદા-જુદા ન�ધાયેલા મોત 4,93,328 હતા�. ýક�, કોમો�ડટીના ભાવ વધી ર�ા છ�. આપણે ડીઝલના �ચા ભાવ પ�રવહન
નીક�યા પછી એકદમ અલગ �કારનો મનુ�ય હતો. રા�યોમા� ઘણી િવિવધતા ýવા મળ� છ�. ચાર વષ� (2015-18)મા� ન�ધાયેલા મોતની �યારે તેલ, ધાતુઓ (જેમક� �ટીલ, તા�બુ ખચ�મા� સામેલ થાય છ�, જે એક વષ�મા�
�
મારા øવનની મોટાભાગની ભૂલો ઉતાવળ લીધેલા કોરોનામા� અનેક િજ�દગી હોમાઈ ગઈ અને સરેરાશ સ��યા 3,61,198 હતી. અહી ં વગેરે), રબર વગેરેના જ�થાબ�ધ ભાવ 5-10% વધી ગયા છ�. આ વધારો આગળ
િનણ�યોને કારણે થઈ છ�. ઉતાવળ ના કરો, િવચારો, તેમા� ��યુની સ��યા સામે સવાલ ઉઠતા પણ કોઈ એવુ� અનુમાન લગાવશ ક�, મ.�. ýઈએ તો ભારત ભાવ લેનારો બની ýય જઈને કોમો�ડટી સુધી પહ�ચે છ�. ફળ-
ે
િવ�ેષણ કરો અને પછી તેના પર કામ કરો.1994મા� ર�ા છ�, ખાસ કરીને વધારાના� ��યુ �ગે. મા� 2019મા� 1,30,000 વધુ મોત થયા� છ�. એટલે ક�, લઘુતમ આવક હોવા છતા શાકભાø, અનાજ, ખિનજ, ખા� તેલ
�
�
�
દ.આિ�કાના ઈિતહાસમા �થમ વખત લોકશાહી સામા�ય રીતે ભારતની િસિવલ રિજ��ી છ�. (જે આિધકારીક �કડાથી 12 ગણા વૈિ�ક ભાવ, ઘરેલુ ભાવમા ઉમેરાઈ ýય વગેરેનુ� પ�રવહન સડક માગ� થાય છ� અને
�
રીતે ચૂ�ટણી યોýવાની હતી. નટલ નામના એક િસ�ટમ (CRS)ના આધારે વધારાના� વધુ છ�). આ જ સમયગાળામા� SRSની છ�, ક�મક� ઘરેલુ ઉ�પાદક પોતાના ભાવમા પ�રવહન ખચ� વધતા� આપણા માટ� જ�રી
નાનકડા �થળ� ભાષણ આપવા જવાનુ� હતુ�. િવમાનનુ� ��યુનુ� અનુમાન લગાવાય છ�. ગણતરીમા� ��યુની સ��યા ઓછી થઈ વધારો કરે છ� અને તેમને �તરરા��ીય ખા�-ચીજવ�તુઓના ભાવ પણ વધી ýય
એ��જન ફ�લ થઈ ગયુ�. મારી સાથે મારો બોડીગાડ� તેમા� બે મુ�ા જ�રી છ�. �થમ, હોવાનુ� જણાવાયુ� છ�. એટલે ક�, સામા�ય �તર કરતા� ઓછા રાખે છ�. છ�. �ાહક મૂ�ય સૂચકા�ક Óગાવાના દરનો
માઈક અને પાઈલટ હતા. લે��ડ�ગ પછી �વીકાયુ� ક�, ઐિતહાિસક રીતે CRS ��યુના અનુમાનનો રીતે ઉપયોગમા� લેવાતો CRSભારતમા� �ાહકના �તરે �ાથિમક મુ�ો પે�ોિલયમ લગભગ 6% થઈ જવુ� અનેક કારણોસર
હ�� એકદમ ડરી ગયો હતો. તમને ડર લાગે છ�, તેને �ોત ર�ો નથી. તેના �ણ કારણ છ�. કોિવડ-19થી થયેલા� મોતનો �દાજ પદાથ� છ�, જેનુ� સમાધાન દેખાત નથી. િચ�તાજનક છ�.
ુ�
�વીકારવામા કશુ� ખોટ�� નથી. સાહસનો અથ� ડરમા�થી �થમ- ભારતમા� તમામ મોતની ન�ધણી લગાવવા િવ�સનીય �ોત નથી. ��ડ ઓઈલના ભાવ સતત વધી ર�ા છ�, �થમ, તમામ કોમો�ડટીના �ચા
�
બહાર નીકળવાનો હ�નર શીખવાનો છ�. થતી નથી. (ખાસ કરીને �ા�ય િવ�તારોમા� બીજુ�, દેશભરમા� ન�ધણીનુ� �તર પણ જેમા� �ે�ટ ��ડ ઓઈલના ભાવ તો 75 ભાવથી પ�રવારોની ખચ�શ��ત ઘટ� છ�.
- �રચ�� �ટ����ના પુ�તક મિહલાઓના). બીજુ�- જે શહ�રમા� રહ�તા સમાન નથી, જે CRS �તગ�ત ન�ધાયેલા � ડોલર �િત બેરલના �તરને પાર કરી ર�ા બીજુ�, પ�રવાર જ�રી સામ�ી પાછળ વધુ
�
�
‘મ����ા� વે’મા�થી સાભાર હોય �યા જ ��યુ ન�ધાય એ જ�રી નથી. મોત અને SRSથી મોતના અનુમાનની છ�. જેમા� ભારતની ��થિત �પ�ટ છ�. ગયા ખચ� કરે છ�, જેના કારણે �ુરેબલ ગુ�સ
��યુની વાિષ�ક ગણતરીનો મુ�ય �ોત સરેરાશ છ�. આ જ રીતે સીઆરએસમા� વષ� �યારે ��ડ ઓઈલના ભાવ �િત બેરલ પાછળ ખચ� માટ� ઓછા પૈસા બચે છ�.
દુ:�મા� સ�� સે�પલ રિજ���શન િસ�ટમ (SRS) છ�. એક �ે�મા� વધુ તો બીýમા� ઓછા મોત 20 ડોલરથી પણ ઓછા હતા, તેમ છતા � તહ�વારોની િસઝનમા� લોકો પાસે વધુ
SRS -CRSમા� રા��ીય અને રા�ય ન�ધાયેલા હોઈ શક� છ�. આપણા માટ�
ભાવોમા� ઘટાડો કરાયો ન હતો. વળી ખચ�ની આશા છ�, જે કદાચ આ વખતે
સરકારે વપરાશ ઘટતા� મહ�સૂલી આવક નહીં હોય. ગયા વષ� લૉકડાઉનને કારણે
�તરના� ��યુના� અનુમાન અને વધારાના� મોટા �તરે વસતી સ�બ�િધત �કડાનો સરવે
ýહ�ર કરો મોતના અનુમાનોમા� મોટ�� �તર હોય જ સાચી રીત છ�. ભારતમા� મહામારીના વધારવા તેના પરના ટ��સ વધારી દીધા. આવક ઘટી છ�. એટલે મ�ઘવારી અથ�ત��
તેનાથી સરકારને વધારાની1.5 લાખ માટ� સૌથી મોટી િચ�તા છ�. નાણામ��ીના
છ�. દા.ત. તરીક�, 2019મા� CRS હ�ઠળ વત�માન સમયમા� ડ�ટા આ�ક�ટ��ચર પર
ન�ધાયેલા મોતની સ��યા 76,41,076 મોટા રોકાણની જ�ર છ�. જે મા� નીિત કરોડની એ�સાઈઝ �ૂટી મળી. ક��� માટ� પેક�જથી પ�રવારોને કરકપાતના �વ�પમા�
øવન-��� હતી, �યારે ચાર વષ� (2015-18)મા� િનમા�ણ માટ� નહીં પરંતુ �તકોના સ�માન પે�ોલના �િત િલટરના �.100ના ભાવમા થોડી રાહત મળશે તેવી આશા હતી.
�
�
ɉ. °¦ §ɉ¡ ªɂ¯ ન�ધાયેલા ��યુની સરેરાશ 65,07,832 માટ� પણ જ�રી છ�. ��ડ ઓઈલ અને �ોસેિસ�ગનો ખચ� �.40થી સરકારે આ િદશામા ક�ઈક કરવુ� પડશે.
ક� ટલીક મિહલાઓનુ� શરમાળ હોવુ� પણ
એક સ��કાર છ�, પરંતુ રંગીન િમýજ
માનવી તેમા� પણ �ટાઈલ જુએ છ�. રાવણ
આવો જ ��ટ આચરણવાળો �ય��ત હતો અને તેની સ���ટ િનરુ�ે�� નથી, સહજ �� અવચેતન મન આપણી મદદ જ કરે ��
પ�ની મ�દોદરી એટલા જ સ�યિમત ચ�ર�વાળી ��ી.
પિતના દેહાવસાન પર મ�દોદરી જે િવલાપ કરતી ક સવાલ લોકોના મનમા� આવે છ�. સ���ટમા� બધુ� જ િન��યોજન, િનરુ�ે�ય પ�ં નેવુ� ટકાથી વધુ માનિસક øવન અવચેતન છ�. ý તમે પોતાના
હતી, તેમા� પણ તેની િવન�તા અને સ��કાર દેખાતા એ છ� તો આપણા øવનમા� શા માટ� ઉ�ે�ય હોવો ýઈએ? ý આપણે ‘બધા આ અવચેતન મન સાથે સ�કળાયેલી અદભૂત શ��તનો ઉપયોગ કરશો નહીં તો
હતા. રડતા-રડતા પણ તે રાવણના િન��ાણ દેહને ઉ�ે�ય’ છોડી દઈએ તો તેનાથી મોટો બીý કોઈ ઉ�ે�ય હોઈ શક� નહીં. ýક�, øવન મયા�દાઓમા� બ�ધાઈ જશે. અવચેતનની �િ�યાઓ હ�મેશા સજ�ના�મક
કહ�તી હતી, ‘આજ�મ તે પર�ોહ રત પાપૌધમય તવ મનુ�ય અ�ાક�િતક બની ગયા છ�, પાછા ફરવા માટ� ઉ�ે�ય øવન તરફ હોય છ�. તે દરરોજ ચોવીસ કલાક કામ કરે છ� અને
તનુ અય�. તુ�હહ િદયો િનજ ધામ રામ નમાિમ �� બનાવવો પડ� છ�. સ���ટ િનરુ�ે�ય છ�! આ ગૂઢ વાત છ�. કારણ ક� �યારેય �ઘતુ� નથી. તે હ�મેશા તમારી મદદ કરવા અને તેમને
�
િનરામય�’. તમે જ�મથી જ બીýનુ� અિહત કયુ� છ�. �ક�િતની બહાર જે છ� તેનો કોઈ ઉ�ે�ય નથી. જેમક�, એક Ôલ નુકસાનથી બચાવવાનો �યાસ કરે છ�. આ મન અમયા�િદત øવન
�યાર પછી પણ �ીરામે તમને પોતાનુ� ધામ આ�યુ� છ�. Ôલ મા� ખી�યુ� છ�, ક�મક� ખીલવ આન�દ છ�, ખીલવ જ તેના અને બુિ�મ�ાના સ�પક�મા� રહ� છ�. તેના આવેગ અને િવચારનુ�
ુ�
ુ�
હ�� તેમને નમ�કાર કરુ� છ��. મ�દોદરી જેવી ��ીઓ ખીલવાનો ઉ�ે�ય છ�. બરાબર આવી રીતે જ મનુ�યએ પણ હોવુ� વલણ હ�મેશા øવન તરફ હોય છ�. તમારા ક�ટલાક ગાઢ િવ�ાસ
િવપરીત પ�ર��થિતમા� રહીને પણ પોતાનો િવવેક ýઇએ. ýક�, મનુ�ય સાથે મુ�ક�લી એ છ� ક� તે અસહજ થઈ ડૉ. ýસેફ મફી � હોય છ�, જેના �ગે તમે દલીલો કરી શકતા નથી, ક�મક� એ તમારા
ગુમાવતી નથી. પિતના ��યુ પર દુ:ખી છ�, પરંતુ જે રજનીશ ઓશો ગયો છ�. તેણે સહજ સુધી પાછા ફરવુ� પડશે. હ�� �યારે ઉ�ે�યની મનોવૈ�ાિનક લેખક ý�ત મનમા�થી આવતા નથી, પરંતુ અવચેતન મનમા�થી આવે
સ�ય છ�, તેનુ� ઉ�ાટન પણ કરી રહી છ�. આપણામા�થી વાત કરુ� છ�� �યારે તેને એ અથ�મા� જ કહ�� છ��, જેવી રીતે પગમા� છ�. અવચેતન �ત�ા�ન, આવેગો, અનુભૂિતઓ, સ�ક�તો, મનો
મોટાભાગના લોકો દુ:ખના �સ�ગે પણ સ�યને બહાર કા�ટો વા�યો તો તેને બીý કા�ટાથી જ કાઢવો પડશે. કોઈ એમ કહ� ક�, મને કા�ટો વા�યો કામનાઓ અને િવચારો �ારા વાત કરે છ�. તે હ�મેશા તમને �ે�રત કરે છ� ક� ýગો,
આવવા દેતા નથી. મ�દોદરી પાસેથી શીખો ક� દુ:ખની નથી તો શુ� શા માટ� કાઢ��? હ�� તેને કહીશ, કાઢવાનો સવાલ જ નથી, તમે પુછવા જ ક�મ અવરોધો પાર કરો, િવકાસ કરો, આગળ વધો, રોમા�ચ �ા�ત કરો. �ેમ કરવા ક� બીýનુ�
ઘડીમા� સ�યને ýહ�ર ક�વી રીતે કરવુ� ýઈએ.સ�ય આ�યા છો? કા�ટો વા�યો જ નથી તો પછી વાત �યા�થી આવી. ý વા�યો છ� તો પછી øવન બચાવવાની �ેરણાઓ અવચેતનમા�થી જ આવે છ�.
�
ýહ�ર કરવામા� ધીરજ અ�ય�ત જ�રી છ�. બીý કા�ટાથી તેને કાઢવો પડશે.- ‘િજન ખોý િતન પાઈયા’ પુ�તકમા�થી સાભાર - ‘આપક� અવચેતન મન કી શ��ત’મા�થી સાભાર