Page 12 - DIVYA BHASKAR 062422
P. 12

Friday, June 24, 2022   |  12



                                                                                                                                          ે
                                                                                                                          �
                                                                                                                                            ે
                                                                                                                                                 ુ
                                                                                                           ભારતીય �ýની બહમતી ��યે સ�માન અન તની જ મ�ય ધારા
                                                                                                           સાથ ભળવાની તદર�ત માનિસકતા પદા કરવી એ લઘમતીનો
                                                                                                               ે
                                                                                                                        �
                                                                                                                                                 ુ
                                                                                                                                      ે
                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                              �
                                                                                                           ધમ હોવો �ઈએ. આ િસવાય કોઈ ઉપાય નથી. આપણ �હયુ�
                                                                                                           છડીન ભારતના એકથી વધ િવભાજન ન થાય તન માટ સાવધ
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                             ે
                                                                                                                                               ે
                                                                                                                ે
                                                                                                             �
                                                                                                           થવ પડશે અન સવ �� નાદાન િધ�ારન છોડવો પડશે
                                                                                                              ુ
                                                                                                                                         ે
                                                                                                              �
                                                                                                                      ે
                                                                                                                         �
                                                                                                                            ે
                                                                                                                           ે
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                �
                                                                                                                                    ે
                                                                                                           મ��લમોનુ ડી.એન.એ. એકસમાન છ. એટલ તઓ બધા િહ�દુ જ છ પરંત વતમાન
                                                                                                                 �
                                                                                                                                                   ુ
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                     ે
                                                                                                            ુ
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                               �
                                                                                                                                                   �
                                                                                                           ઇ�લાિમકરણ જન પાન-ઇ�લામ કહવામા આવ છ, તની િદશા અલગ છ. ‘ગઝવા
                                                                                                                    ે
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                                       �
                                                                                                                     ે
                                                                                                                       ુ
                                                                                                                   ૂ
                                                                                                                      �
                                                                                                                                            ે
                                                                                                           એ િહ�દ’નો મળ હત ક�ર ઇ�લામનો છ. િખલાફતના નામ અન અલકાયદા જવા  �
                                                                                                                                                       ે
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                               ે
                                                                                                            �
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                           સગઠનની સાથ જ �કાર દિનયાનો નકશો બદલવાન ક�ય થઈ ર� છ ત િધ�ાર
                                                                                                                    ે
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                                 ુ
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                     ે
                                                                                                                          ુ
                                                                                                                         ે
                                                                                                           અન આ�મણના પાયા પર રચાયલ છ. આ�મણના� �વ�પો અલગ છ. વાત એની
                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                              ે
                                                                                                                              ે
                                                                                                                               �
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                             ુ
                                                                                                                �
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                              ુ
                                                                                                                                      �
                                                                                                           એ જ છ. મ�યકાળમા ઈસાઈ િવર� ઇ�લામના લોિહયાળ ય�ો થયા હતા, જન  ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                                                       ે
                                                                                                             �
                                                                                                                         �
                                                                                                           ‘કઝડ’ કહવામા� આવતા. જહાદ જવો શ�દ હવ કા�મીર સિહત અલગાવવાદી
                                                                                                                 �
                                                                                                                               ે
                                                                                                                                       ે
                                                                                                              ે
                                                                                                                           ે
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                �
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                                                ુ
                                                                                                             �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                 �
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                               ે
                                                                                                           િહસામા ફરવાઇ ગયો છ અન કોઈ એક જ�યાએ કશ બન તો તન િનિમ� લઈન  ે
                                                                                                                            ે
                                                                                                                         �
                                                                                                           બીજ બો�બ �લા�ટનો ઉપયોગ કરવામા આવ છ. 2002ના ગોધરા રમખાણો
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                      ે
                                                                                                              ે
              િધ�ારના વ�ત�યોની માનિસકતા                                                                    એવ કહીન મબઈ સિહત અનક જ�યાએ કાિતલ હ�યાકાડ થયા. હવ તન �માણ
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                   ે
                                                                                                           પછી ‘અમન અ�યાય થયો છ તનો બદલો લવા માટ આ કામ કરી ર�ા છીએ’
                                                                                                                              ે
                                                                                                                            �
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                           �
                                                                                                              ુ
                                                                                                              �
                                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                 ે
                                                                                                                            ે
                                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                   ુ
                                                                                                                   �
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                               ે
                                                                                                           વ�ય છ. ટી.વી. ચનલ પર તાજતરમા એક મિહલા �વ�તાન સામના નતાએ
                                                                                                                              ે
                                                                                                              ુ
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                              �
                                                                                                                                                     ે
                                                                                                                      ે
                                                                                                               �
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                                    ે
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                           ત�્ન અણછાજતી અસ�ય ટીકા કરી �યાર ગ�સામા આવીને �િતિ�યા �પ જવાબ
                                                       �
         સ�ભાવના ક બદભાવના?                                                                                આ�યો તના પડઘા દશ-િવદશના મ��લમો પર પ�ા અન ýણ ક તમના પર મોટો
                    ્
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                           ે
                                                                                                                                              ે
                                                                                                                       ે
                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                                ે
                                                                                                                                               �
                                                                                                                ે
                                                                                                           અ�યાય થયો હોય તવી હવા ઊભી કરવામા આવી. મ��લમ દશોને આ મોકો
                                                                                                                       ે
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                     �
                                                                                                                                               ે
                                                                                                           મળી ગયો અન ભારત િવરોધી �ચાર શ� કરી દીધો. �યા રહતા ભારતીયોના
                                                                                                                                               �
                                                                                                                    ે
                                                                                                                                            �
                                                                                                                         ે
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                            �
                                                                                                           બિહ�કાર કરવા સધી અન ભારતમા ચીજવ�તની િનકાસ બધ કરવા સધીની ધમકી
                                                                                                                               �
                                                                                                                            �
                                                                                                                                              �
                                                                                                                      �
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                            ૂ
                                                                                                                               �
                                                                                                           આપવામા આવી છ. ભારતમા ઠર ઠર ભાજપા �વ�તા નપરના િવધાનનો િવરોધ
                                                                                                                             �
                                                                                                                 �
                                                                                                                        �
                                                                                                                             �
                                                                                                                           ે
                                                                                                              �
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                           કરતા સરઘસો નીક�યા અન કટલીક જ�યાએ તોફાનો ફાટી નીક�યા. હવ �યા  �
                                         �
                                                                          ૂ
                                                                          �
                                                            ુ
                                                                         ે
                                                                                                                                                       ે
                                                            �
                       �
                                                                                                                   ૂ
                                                                                                                                    �
                                       ે
                                                              �
                                                              ુ
                                                                              ુ
                                                                 ે
                                                                                                                      ૂ
                                                                                                                              �
                             �
                                                                                   �
         આ      જકાલ ýહર øવનમા એકબીýની સામ ગદી ટીકા કરવાનો ર�તો   ક� હત અન ઇ��દરાøન ગગી ગ�ડયા ક�ા હતા�. ઇ��દરાøએ એક વાર ક�  � ુ  અ�યાયની બમાબમ શ� કરવામા આવી છ. ભારત સરકારે કડવાશ ના વધ ત  ે �
                                                                 �
                                    �
                                                                                                                                �
                     �
                                                                                                                                                    �
                            �
                                                                                                                 માટ િહ�દ અન મ��લમ બન સામે એફઆઈઆર દાખલ કરી છ. તમા
                                                                                    ૂ
                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                         ે
                                                                                                                                                      ે
                                                 ે
                                                               �
                                                                                    �
                         �
                                                                                                                   �
                                                                                                                      ુ
                                                            ુ
                                                            �
                આડો ફટાયો છ. પહલા� તો પ� સગઠન, ��ટાચાર અન શાસન
                                                          હત ક મ પાચ િમિનટ મ જનસઘ કો ઠીક કર દગી. અટલøએ જવાબ
                                                                           �
                                                             �
                                                                        �
                                                                                                                                ે
                                                                                                                             ે
                                                               �
                                                                                         ં
                                                                 �
                                                                                                                                  ે
                                                                        �
                                                                                                                                             �
                                    �
                               ુ
                                           ૂ
                                                                                                                                        ે
                                        ે
                            ે
                કરવાની અ�મતા જવા મ�ાઓ રહતા, તમા ભતકાળના રાજકીય   આપેલો ક પાચ િમિનટ મ આપ અપને બાલ ભી ઠીક નહી કર સકતી   પણ િલબરલ અન ક��સન અ�યાય દખાયો છ!
                                         �
                                                                                       ુ
                                                                               ુ
                                                               �
                                                                                                                                          ે
                                 ુ
                               ે
                                                                                                                             �
          �
                                                                                           �
        �સગો પણ આવી જતા. જવાહરલાલ નહરએ 1962ના ચીની ય�મા જ હતાશ   તો જનસઘ કો �યા ઠીક કરોગી? નહરએ એક વાર ગ�સામા ક�  � ુ  સમયના   વા�તવમા ભારતીય લોકત��ન જ�રી સિહ��તા અન  ે
                                               �
                                             ુ
                                                                             ે
                                                 ે
                                                                �
                  ુ
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                         ે
                                                                            ૂ
                                                                            �
                              �
        નેતાગીરીનો અનભવ કરા�યો, 1947મા કા�મીરની નીિતમા પીછહઠ થઈ, 370ની   ક મ જનસઘ કો સમા�ત કર દગા. ઠડા કોઠ� ડો. મખરøએ   સતલનનો દકાળ દખાય છ. હવ ý ખરા અથમા આપણ  ે
                                                                                                                                                   �
                                                                                                                                                 �
                                                                               �
                                                                                                                             ુ
                                            �
                                                            �
                                         �
                                                                                                                      �
                                                                                                                       ુ
                                                           �
                                                                                                                                      �
                                                                                       ુ
                        ે
                                                                                                                                                       ૂ
                                                                           ે
        કલમથી અલગાવવાદ અન ��ટ રાજનીિતને તાકાત મળી. ઈશાન ભારતમા  �  જવાબ આ�યો : ‘મ આપકી ય સમા�ત કરને કી માનિસકતા   હ�તા�ર  સમાજ,  દશ,  લોકશાહી  અન  સસદીય  �થા  મજબત
                                                                     �
                                                                                                                            ે
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                         ે
                                                                      �
                                                                      ૂ
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                             �
             ે
          �
                       ૂ
                       �
                                               ં
                                                     ે
                                         �
                                             �
                                                                                                                                           �
                ૂ
                                                                                                                                            �
        બા�લાદશી ઘસણખોરીથી ચટણીનો નકશો બદલાતો થયો. પýબમા ભીદરાનવાલ,   કો હી સમા�ત કર દગા.’ આવા િશ�ટ િવરોધની જ�યા હવ  ે  બનાવવા માગતા હોય તો કબાટમાના હાડિપજરો ખો�યા
                  ે
                          ૂ
                                                                       �
                                                                                                                                       ે
                                                                                                                                 �
                                   �
                                                                                                                                 ુ
                                                                                                                                        ે
                                                                                     �
                                                                                                                                    ે
                                                                                                                                                 ે
                                                                     ે
                                                                                                                                          �
        ખાિલ�તાન અન ઓપરેશન �લ �ટારને કારણે પýબી રાજનીિત બદલાઈ.   િધ�ાર લીધી છ. તમા કોમવાદ અન હતાશા બન ભ�યા� છ.   િવ�� પ�ા  િસવાય આગળ વધવ પડશ. તન માટ એકબીýન સમજવાની
                                                              ે
                                                                   �
                                                                                      ે
                                                                                            �
                                                                               ે
                                                                                                           �
                                                                                 ુ
                                                                                        ે
                                                                                �
                ે
                                                                                                                                ે
                                       �
                                          �
                                   ે
                                                                                                                                           �
                                                                    �
                                                                  ે
                                                                     �
                                                                                                                                         ે
                                                                         ૂ
                                                                                                                                                    �
                         ુ
                                                                                                                                  ે
          આ અન આવા બીý મ�ાઓ મોટા ભાગ ચચાઓમા અથડાતા. સરદાર   ‘ઇ�લામ ખતર મ હ’ એ સ� 1947મા મ��લમ લીગ અપના�ય  � ુ       કોિશશ કરવી પડશ, જ ઇિતહાસન િવકત બનાવવામા આ�યો
                                                                                            ુ
                                                                                                                            ુ
                                                            ુ
                                                            �
                                                                                 �
                                                                                                                                                       ે
                                                                                                                             �
                                                                                    ે
        પટ�લ, રાýø, ડો. લોિહયા, કપલાણી, જવાહરલાલ નહર, �ફરોઝ ગાધી, ડો.   હત. આજે રામ જ�મભૂિમ મિદરથી માડીન �ાનવાપી સધીના   છ અન િવલ દરા જવા ઇિતહાસકાર વા�તિવકતા દશાવી છ તન  ે
                                                                                                                                                  �
                                        ે
                          �
                                                                                                                    �
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                        ે
                                                 �
                                          ુ
                                                                                                                       ે
                                                                                                                              ે
                                                                           �
                                                                             �
                              ે
                                       ે
                                                                                                                                           ે
                                                                      ુ
            �
                                                           ુ
               ે
        મખø વગર નતાઓ એકબીýની સામ અિભ�ાયો અન વ�ત�યો આપતા� તમના   મ�ા પર ભારતમા મ��લમ �ýમા ભય ફલાવવાનો આરોપ મૌલવી,   �વીકારીન ભારતીય �ýની બહમતી ��ય સ�માન અન તની જ
                                                                                                                                                   ે
         ુ
               ે
                                                                                                                       ે
                                                                    �
                 ે
                                                                                  �
                                                   ે
                                                                                                                                                     ે
                                                                                                                                     �
              ૂ
                                                                                                                            �
                                                                                                                    ે
                                                   ે
                                                                                                            ુ
                              ે
                                                                                                   ૂ
                                            �
                                                                                                      �
                                                                                                                                        ે
        િવશના સ�ો�ારો પણ દીવાલો પર દખાતા. જમ ક, ‘ચીન ક હમલ હોત હ,   મ�લાઓ અન કટલાક રાજનેતાઓ કરી ર�ા છ. મ��લમોની આ મા�ભિમ છ,   મ�ય ધારા સાથ ભળવાની તદર�ત માનિસકતા પદા કરવી એ લઘમતીનો ધમ  �
                                                ે
                                    ે
           ે
                                      �
                                                                                     �
                                                           ુ
                                                                                                                             ુ
                                                                   �
                                                    �
                                                                                                                                                 ુ
                                                                  ે
                                                                                       ુ
                                                                    ે
                                                                                                                                                   ુ
                   �
                                                              ૂ
                                                                                                                                                      �
        નહરચાચા સોત હ, સોત હ તો સોન દો, જનસઘ કો અબ આને દો’, ‘એક ધ�ા   િપ�ભિમ છ, તન વધાર િધ�ારના ર�ત લઈ જતા તાજતરમા મળલી એક મ��લમ   હોવો ýઈએ. આ િસવાય બીý કોઈ ઉપાય જ નથી. આપણે �હય� છડીન  ે
         ે
                                                                                ે
                                                                   ે
                 ે
                                                                                                   ુ
                                                                 �
                                                                                     �
           ુ
                        �
                      ે
                             ે
                                                                                           �
                                                                                        ે
                                   �
                                                                                              �
                                                                       ે
                                                                             ે
                            �
                                                                      �
                                                                      ુ
                                                                         ે
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                                     ે
                              ૂ
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                               ુ
        ઔર દો, ક��સ કો તોડ દો.’ આવા સ�ોથી રાજનીિત ચાલતી. લોકસભામા પણ   બઠકમા એવ કહવાય, ‘ય હમાર બાપ કા િહ�દ�તાન હ…’ એક રીત આ વાત   ભારતના એકથી વધ િવભાજન ન થાય તન માટ સાવધ થવ પડશ અન સવ  �
                ે
                                                           ે
                                                                                     ુ
                                                                    �
                                                                                          �
                                                                                                 ે
                                                                                                                                     ે
                                                   �
                                                                 ુ
                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                        �
                                                                 �
                                                                                                                                    ે
                                                              �
                                                                              ુ
                                                                                              �
                                                                                              ુ
                                                              �
                                                                                                             ે
        ગરમાગરમી થતી. એક વાર લોિહયાએ જવાહરલાલન ત�્ન ખો�ાડા છો એવ  ુ �  સાચી છ. આર.એસ.એસ.ના �મખ મોહનરાવ ભાગવત ક� ત �માણ 99%   �� નાદાન િધ�ારને છોડવો પડશ. ે
                                                                                                            ે
                                                                                           ે
                                                                                               ે
                                                                                                   ે
                                        ે
                                                                                                                   ે
                                                                                                                        ુ
                                                                                                                      ે
                                                                                                             ં
                                                                                                                        �
                                                                                                                                  �
                                                                                                                       ે
                                                                                                                �
                                                                                                                                     �
                                                           �
                                                 ે
                                                       ે
                      ��લાડ����યાના એક ડો�ટર લખ લખલો ક �ત�તામા ચબનની જગલી �થા                              છીક, હ�ડશક વગરન ýખમ સમજતા થયા છીએ. �
                                                                    �
                                                                      �
                                               ે
                                                                                �
                                                                        ુ
                                                                        �
                                                                                                             ઇમોિજનના જમાનામા ટાઇફોઇડ, કોલેરા ક િસ�ફિલસ �યાપક હતા.
                                                                                                                            �
                                                           ે
                                                                     �
                                                        ુ
                         કદાચ અભણ લોકો ચાલુ રાખે, પણ સધરલા સમાજમાથી અ��ય થઈ જશ        ે                    ટીબીની દવા શોધાઈ નહોતી. તથી સાવચતી માટ અમ�રકામા સામાિજક
                                                                                                                               ે
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                             ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                    �
                                                                                                                                     �
                                                                                                                            �
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                     ુ
                                                                                                           રીતરસમોમા� ફરફાર કરવાનુ િવચારાયુ હત.
                                    ચમના મના હ                             �                               બીý એક ચળવળકારીએ િનશાળોમા બાળકોન મોઢાના આરો�ય િવશ  ે ે ં
                                          ૂ
                                                                                                                      �
                                                                                                                           �
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                                             �
                                                                                                                             ૂ
                                                                                                                                       �
                                                                                                                         �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                             સન 1896મા ýહરમા થકવા ઉપર �િતબધ આ�યો; ચા�સ ચપીન નામ
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                   �
                                                                                                           માિહતગાર કરવાની સલાહ આપી િશ�કોને. આ રીત ફ�ત સરકારી નહી
                                                                                                                                            ે
                                                                                                           પણ સામાિજક ધોરણે ચબનના ýખમો તરફ �ý વાકફ થઈ. ઇમોિજનના
                                                                                                                          ુ
                                                                                                                          �
                                                                                                                                            �
                                                                                                                              �
                                                                                                                        ુ
                                                                                                                �
                                                                                                           સમયમા �વ�છતા, સઘડતા, સાફસફાઈ અન આરો�ય તરફ ý�િત લાવવા
                                                                                                                                      ે
                                                  ે
                       �
                                                                                                                        ે
                                       �
                                                    ે
                                                                                                                     ે
                                                                                                                           ે
                                               ૂ
        ‘ગો     ડફાધર’મા માઇકલ કોરીઓલેનીએ �ડોના હોઠ ચમીન તન  ે                                             મિહલાઓ ýણ ર�ત ર�ત નીકળી પડી.
                        ે
                                                                                                             ઇમોિજન ઉપરાત બીý પણ ચબન િવરોધી કમ�શીલો હતા, અટલા�ટામા�
                                        ે
                                                                                                                                ુ
                                                ે
                                             ે
                                                                                                                       �
                મોતને હવાલ કીધો. આપણા મખમા સલારા લતા બ�ટ�રયા
                                       �
                                   ુ
                                                  �
                                                                                                                                �
                    �
                            ે
                                                                                                                                 �
                                                                                                                       ે
                                                                                                                                                   ે
                ટીબી ક િસ�ફિલસ જવા ઘાતક રોગના વાહક છ (િવ�ક, િવ�ક)!                                         એિવસ બોયસ નામ મિહલાએ બ�ાઓને બ�ી કરવાનો વાધો લીધલો ‘કમ
                                           �
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                                                       ે
                                                                                                            �
                                           ે
                  �
                                                                                                                   ે
                                       ુ
                                                                                                                 ે
                                        ુ
                                                                                                                                        �
                                                                                                                �
                                                                                                                               �
                                    ુ
             ે
          અમ�રકામા વીસમી સદીની શ�આત સધી પરષો તમ જ ��ીઓમા  �                                                ક બ�ાન પ�રાઇઝ કરી શકાતા નથી!’ �ફલાડ��ફયાના એક ડો�ટરે લખ
                                                                                                                          �
                                        ે
                                                                                                                          ુ
                                                                                                                                                     ુ
                                                                                                                         �
                                                                                                                                �
        સામસામ ચબન કરવાની રસમ હાથ િમલાવવા જવી જ લોકિ�ય હતી.                                                લખલો ક ýતýતામા ચબનની જગલી �થા કદાચ અભણ લોકો ચાલ રાખ  ે
                                                                                                              ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                 �
                �
                ુ
              ે
        સપર માકટમા ýવ તો કમ�ચારીઓ �ાહકોના ગાલ ક હોઠ બકી ભર, નો                                             પણ સધરેલા સમાજમાથી અ��ય થઈ જશ. ખરખર તો સદીના �ત સધીમા  �
                                                  ે
                                                                                                                                        ે
                                                                                                                         �
                                                                                                               ુ
                                        ે
                                            �
                                                                                                                                    ે
         ુ
                 �
              �
                                                                                                                                                     ુ
                                         �
            ે
                                                                                                              ે
                                                                                                                     ે
                                                                                                                                           ે
                          �
        �ો�લમ. હø પણ હવાઈ �ટટમા તો કોઈના ઘરે જમવા ýવ તો                                                    અનક દા�તરો ન િવ�ાનીઓએ ચબનના િવરોધમા� ઝબશો ચલાવલી. એમાની
                             �
                                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                          ુ
                                                                                                                               �
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                          �
                             �
        �િહણીની િલપ��ટક ચોળી નાખતુ ચુબન કરવાનુ નોટ ઓ�લી                                                    કટલીક ચળવળોન સહજ સફળતા પણ મળલી, પણ ત બધા કરતા ઇમોિજનની
                                                                                                                        �
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                          ે
                                                                                                            �
                               �
                                      �
                                                                                                                      ે
                                                      ે
                                                                                                                            ુ
                                         ે
                                                                                                                              ે
                                ં
                                                                                                                            �
                                                                                                                                            �
        તમને  અલાઉડ  પણ  ક�પલસરી––નહીતર  �હ�થન  માઠ  � �  નીલ ગગન                                          વાતમા ત�ય વધ સચોટ હત. તના 1000 ýડીદારોમા 70 નવોઢા ક�યાઓ
                                                                                                                     ુ
                                                                                                               �
           ે
        લાગ ક તમારામા� મનસ �હોય. લવર લોકો �કસ કરે �યાર  ે                                                  હતી જણ સોહાગરાત ‘Kiss Not’ના તગમા પહરલા. પરંત પ�કારો સતત
                       �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                        ે
                                                                                                               ે
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                               ુ
                    ે
             �
                                                                                                                 ે
                                                      �
         ે
                                                                                                                                              ે
                                                                                                                                               ે
        બ�ટ�રયાની લવડદેવડ થાય, પણ કામકતાનો ધગારો બધા   ક તલ ે                                              ઇમોિજનની પાછળ પડ�લા, સમાચારમા રગત લાવવા તન પાષાણ�દયા,
                 ે
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                     ં
                               ુ
           �
                        �
                                                                                           ે
                        ુ
                                                                                                    ુ
                                                                                                                                     �
                                                                                                                   ે
                                                                               �
                                                                     ુ
                           ે
                                                                                                              �
                                                                                   �
                                                                                   ુ
                                                                                                    �
        કીટા�ને ભ�મ કરી નાખત હશ અથવા નર–કીટા� નારી–                 મબારક કરો, મોઢ� તમાર તમારી પાસ જ રાખો! ‘ચબન   િન�ઠર કહી તની વાતન ચગાવી ઉલાળી વણવતા.
                                                                                                                         ે
                                                                                                                                                        �
                                                                                                                                 �
                                                                                         �
                                                                                         ુ
                                                                                 ુ
                                                                                                                                               ુ
        કીટા� ýડ હાથમા હાથ, પગમા� પગ ન મોઢામા મોઢ�  �               ખતરનાક છ, ચબન ગનાખોર છ, ચબન શતાન હ!’     ઇિતહાસકાર બા�ડિવન કહ છ ક ત સમય પ�કાર�વ પરષોનો અ�ો હત.
                    �
               �
                                                                                                                              �
                                                                                                                                  ે
                                  ે
                                                                                              ૈ
                                                                           �
                                        �
                                                                             ુ
                                                                             �
                                                                                                                               �
                                                                                                                                                        ુ
                                                                                                                                              ુ
                                                                                       �
                                                                                                  �
                                                                                                                                      ે
                                                       ુ
                                                                                                                                   ે
                                                                                             �
                                                                                             �
        નાખીન બોલ ડા�સ કરતા હશ. ે                   મધ રાય           અન  સામ  તની  �ઠઠૌલી  કરતા  કાટનો,  સમાચારો,   ભલ ઇમોિજનની વાત સાચી હતી, ભલ તની વાત સમાજના ભલાની વાત
                                                                              ે
             ે
                       �
                                                                            ે
                                                                                                                                     ે
                                                                                         �
                                                                                                              ે
                                                                        ે
                                      ુ
                                                                                        ુ
              ુ
                                                                                                                                                   �
                                                                                                                                            ુ
              �
                                                                                                                           ે
                                                                   �
                                                                                                ે
                                                                                                                                             ુ
                                                                      ે
                                                                                ે
                     ે
                                      �
          પણ ચબન બાબત આટલી વાયડી ��તાવનાન �યોજન?                  ત�ીલખોના ઉપહાસ તમ જ દા�તરી દિનયાની ઉપ�ાના કારણે   હતી, પણ એક બાઈ ઊઠીન આપણા કાન પકડ�? એવો પરષોનો અહકાર હતો
                                                                                                                                ે
                                                                          ે
                    ે
                                                                                                                              �
        સન 1910મા અમ�રકાની ઇમોિજન રિચન નામ એક આધેડ              ઇમોિજનની ઝબશનો લોપ થતો ગયો. ત હાલ સધી અમ�રકાના   તમની િવડબના પાછળ. બલક ત વખત કોઈ બી યવતી િનરાપદ નહોતી,
                                                                                         ે
                                                                                              ુ
                                 ે
                                                                                                                  �
                                                                                                            ે
                                       ે
                 �
                                                                                                                                    ે
                                                                                                  ે
                                                                                                                                          ુ
                                                                         �
                                                                         ુ
                                        ે
                                           �
                                         ે
                                �
                                           ુ
                                                                                        �
                                                                              ૂ
        મિહલાન આ ચબનના ચાપલાવડા પસદ નહોતા. તણ ચબન�થા સામે   ઇિતહાસમા ઇમોિજન એક રમø કથા બની રહલી.           ર�તામા કોઈ બી પરષ ýણીતો ક અý�યો તન પકડીને ધરાર ચમી લ ક તના
                                                                                                                      ુ
                            ે
                                                                                                                                                       ે
                        �
              ે
                                                                   �
                                                                                                                               �
                                                                                                                                      ે
                  ુ
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                �
                                                                                                                                       ે
                  �
                                                                                                                                                 ૂ
                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                                    ે
                                                                              ે
                        ુ
                   ૂ
                                                                          ે
                                                    �
                                                    ુ
                                                                                                                  �
         ે
                            �
                                                                                                                 ે
        જહાદ ઉપાડી, ‘ચમના ગનાહ હ!’ ઇમોિજને એના િમ�ટરને કહી દીધેલ ક  �  પરંત હાલ જ તની ઝબશ સામ ‘જન�લ ઓફ સોિશયલ િહ��ી’ના તાý   પગ પાસ થક એવો ભય હતો અન આખરે 1920ની આસપાસ નારીઓનો
                                                                         ુ
                                                                                                                   �
                                                                                                                                ે
                                                                         �
                                                               ુ
                                                                                                                  ૂ
                                                                     ે
                ં
                                                                                                               ુ
                                                                                                                       ે
                                                              �
                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                                 ુ
                                                                                                                                       ે
        બકાબકી નહી ચાલ, ઓક� બકા!                          �કમા પીટર બો�ડિવન નામ ઇિતહાસકાર ટોપી ઉતારી છ. ‘ઇમોિજનની   અ�યદય થયો અન સ�સની મý પરષો લ તટલી જ મý અમ બી લઈએ
                                                                                                                                     ે
                                                                           ે
                    ે
                                                                                                                         ે
                                                                                             �
                                                                                                                                                  ે
                                                                                    ે
                 ુ
                                   �
                                                                                            ુ
                                                                                                  ુ
                                                                                                  �
                                                                                                                                       ે
                                                               �
          ઇમોિજને બચકારવાની અિવચારી �થા બધ કરાવવાની ચળવળ દોઢ વરસ   વાત ýક વાજબી હતી.’ અગાઉ ‘િમયા�મા િથયરી’ મજબ મનાત હત ક  �  છીએ, એવા પોકાર ��ીઓમા ઊ�ા, િવ�ાન કીટા�નાશક એ��ટબાયો�ટક
                                                                                                                             �
                                                                                                     �
                                                                                                     ુ
               �
                                                                                                                             ે
                                                                                        ે
                    �
                                                                                                                                       ે
               ુ
                                                                                                                                    ુ
                                                           ૂ
                                                                                                                                    �
        ચલાવી, ચબનથી ફલાતા રોગચાળાના ચચાપ�ો, ફરાક ઉપર પહરવાના  �  દિષત હવાની બદબોથી કોલેરા, �લાઇિમ�ડયા વગર રોગો ફલાય છ, પરંત  ુ  દવાઓ શોધી ચપી રોગો સામ ર�ણ બ�ય યાન ચબન ઉપર બાન લાવવાની
                                                 �
                                                                                                                     ે
                                �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                         �
                                                                                                  �
                                                                                              �
                                   �
                                                                                         ે
                                                            ે
                                                                                                  ે
                                                                                       ે
                                                                                                                 �
                   ે
                                                                                                                   �
                                                                                    ે
                                                                                                                          ે
                                                                                                                                                  �
                           ે
                                ે
                                                                                                                                               �
                                  ુ
                                                                                                                                          ે
                                   ે
                               ે
        ‘Kiss Not’ લખલા તગમા વચી તણ ઝબશ ઉપાડ�લી. કોઈપણ ýતન  � ુ  અમ�રકાના િસિવલ વોર પછી ડો�ટરો અન ગવષકોએ ýણકારી મળવી ક  �  વાત �યાય ફકાઈ ગઈ, જ બદલ આ ધરતીના� લોકો ન ઇવન કટલાક ગગનના�
                                  �
                                         ે
                                                                                              ે
                                                                                                                           �
        બચકારવાન બધ! બાળકોન ગાલ બચી નહી, િમ�ોન ચમવાન નહી, કદી   આ�વી�િણક કીટા�, જતઓ-બ�ટ�રયા અન વાઇરસનો ચપ છતાછ�તથી   લોકો આસમાનવાલના અહસાનમદ છ. એક છાપામા હડલાઈન હતી, ‘ડ�જર
                                                                                                                                         �
                                          ૂ
                                                                                                                                          �
                ુ
                                   ં
                                                                                                                                            �
                �
                 �
                                                                                                 �
                                                                                                                       ે
                                                                                                                                                      �
                                                                                      ે
                                                                         �
                                                                          ુ
                                                                              ે
                         ે
                            ે
                                                                                                                                  �
                                                                                �
                                              ુ
                                                  ં
         ુ
                                                                                                                               �
                                              �
                            �
                                                                          �
                                                                                                            ે
                                               �
                                                �
                                                                  �
             ૈ
                                                                                                                     ૈ
                �
                                                                            ે
                                                                                                                         ૂ
                   ુ
                     ુ
                                                                                                                                        �
                                              �
                     �
           ં
                                                                                                  ૂ
                                                                                                     �
                                                                                                     ૂ
                                                                                                  �
                                ં
                                        ે
        નહી, શયામા કામક ચબન િબલકલ નહી, સામાિજક મળાવડામા છટથી સાલ   સરળતાથી ફલાતો હોય છ. ત શોધના પ�રણામે આપણે ઉધરસ, થકાથક,   વ�જર કી ઐસીતસી, ચમને કા મý ચકનાચૂર હ!’ જય ચકનાચૂર!
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17