Page 12 - DIVYA BHASKAR 062422
P. 12
Friday, June 24, 2022 | 12
ે
�
ે
ુ
ભારતીય �ýની બહમતી ��યે સ�માન અન તની જ મ�ય ધારા
સાથ ભળવાની તદર�ત માનિસકતા પદા કરવી એ લઘમતીનો
ે
�
ુ
ે
ુ
ે
�
ધમ હોવો �ઈએ. આ િસવાય કોઈ ઉપાય નથી. આપણ �હયુ�
છડીન ભારતના એકથી વધ િવભાજન ન થાય તન માટ સાવધ
�
ુ
ે
ે
ે
�
થવ પડશે અન સવ �� નાદાન િધ�ારન છોડવો પડશે
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
�
�
ે
મ��લમોનુ ડી.એન.એ. એકસમાન છ. એટલ તઓ બધા િહ�દુ જ છ પરંત વતમાન
�
ુ
�
ે
ુ
ે
�
�
ઇ�લાિમકરણ જન પાન-ઇ�લામ કહવામા આવ છ, તની િદશા અલગ છ. ‘ગઝવા
ે
�
ે
�
ે
ુ
ૂ
�
ે
એ િહ�દ’નો મળ હત ક�ર ઇ�લામનો છ. િખલાફતના નામ અન અલકાયદા જવા �
ે
�
ે
�
ે
સગઠનની સાથ જ �કાર દિનયાનો નકશો બદલવાન ક�ય થઈ ર� છ ત િધ�ાર
ે
ુ
ુ
�
�
�
�
ે
ુ
ે
અન આ�મણના પાયા પર રચાયલ છ. આ�મણના� �વ�પો અલગ છ. વાત એની
ુ
�
�
ે
ે
�
�
ુ
�
�
ુ
�
એ જ છ. મ�યકાળમા ઈસાઈ િવર� ઇ�લામના લોિહયાળ ય�ો થયા હતા, જન ે
�
ે
�
�
‘કઝડ’ કહવામા� આવતા. જહાદ જવો શ�દ હવ કા�મીર સિહત અલગાવવાદી
�
ે
ે
ે
ે
ુ
�
ે
ુ
�
�
�
�
ે
િહસામા ફરવાઇ ગયો છ અન કોઈ એક જ�યાએ કશ બન તો તન િનિમ� લઈન ે
ે
�
બીજ બો�બ �લા�ટનો ઉપયોગ કરવામા આવ છ. 2002ના ગોધરા રમખાણો
�
�
ે
ે
િધ�ારના વ�ત�યોની માનિસકતા એવ કહીન મબઈ સિહત અનક જ�યાએ કાિતલ હ�યાકાડ થયા. હવ તન �માણ
ે
ે
પછી ‘અમન અ�યાય થયો છ તનો બદલો લવા માટ આ કામ કરી ર�ા છીએ’
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
ે
ુ
ુ
�
ે
ે
વ�ય છ. ટી.વી. ચનલ પર તાજતરમા એક મિહલા �વ�તાન સામના નતાએ
ે
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
ુ
ત�્ન અણછાજતી અસ�ય ટીકા કરી �યાર ગ�સામા આવીને �િતિ�યા �પ જવાબ
�
સ�ભાવના ક બદભાવના? આ�યો તના પડઘા દશ-િવદશના મ��લમો પર પ�ા અન ýણ ક તમના પર મોટો
્
ે
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ે
અ�યાય થયો હોય તવી હવા ઊભી કરવામા આવી. મ��લમ દશોને આ મોકો
ે
ુ
�
ે
મળી ગયો અન ભારત િવરોધી �ચાર શ� કરી દીધો. �યા રહતા ભારતીયોના
�
ે
�
ે
ુ
ુ
ુ
�
બિહ�કાર કરવા સધી અન ભારતમા ચીજવ�તની િનકાસ બધ કરવા સધીની ધમકી
�
�
�
�
ુ
ૂ
�
આપવામા આવી છ. ભારતમા ઠર ઠર ભાજપા �વ�તા નપરના િવધાનનો િવરોધ
�
�
�
�
ે
�
ે
�
કરતા સરઘસો નીક�યા અન કટલીક જ�યાએ તોફાનો ફાટી નીક�યા. હવ �યા �
�
ૂ
�
ુ
ે
ે
�
�
ૂ
�
ે
�
ુ
ુ
ે
ૂ
�
�
�
આ જકાલ ýહર øવનમા એકબીýની સામ ગદી ટીકા કરવાનો ર�તો ક� હત અન ઇ��દરાøન ગગી ગ�ડયા ક�ા હતા�. ઇ��દરાøએ એક વાર ક� � ુ અ�યાયની બમાબમ શ� કરવામા આવી છ. ભારત સરકારે કડવાશ ના વધ ત ે �
�
�
�
�
�
�
માટ િહ�દ અન મ��લમ બન સામે એફઆઈઆર દાખલ કરી છ. તમા
ૂ
ુ
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
ુ
ુ
�
આડો ફટાયો છ. પહલા� તો પ� સગઠન, ��ટાચાર અન શાસન
હત ક મ પાચ િમિનટ મ જનસઘ કો ઠીક કર દગી. અટલøએ જવાબ
�
�
�
ે
ે
�
ં
�
ે
�
�
�
ુ
ૂ
ે
ે
ે
કરવાની અ�મતા જવા મ�ાઓ રહતા, તમા ભતકાળના રાજકીય આપેલો ક પાચ િમિનટ મ આપ અપને બાલ ભી ઠીક નહી કર સકતી પણ િલબરલ અન ક��સન અ�યાય દખાયો છ!
�
ુ
ુ
�
ે
ુ
ે
�
�
�
�સગો પણ આવી જતા. જવાહરલાલ નહરએ 1962ના ચીની ય�મા જ હતાશ તો જનસઘ કો �યા ઠીક કરોગી? નહરએ એક વાર ગ�સામા ક� � ુ સમયના વા�તવમા ભારતીય લોકત��ન જ�રી સિહ��તા અન ે
�
ુ
ે
ે
�
ુ
ે
ે
ૂ
�
�
નેતાગીરીનો અનભવ કરા�યો, 1947મા કા�મીરની નીિતમા પીછહઠ થઈ, 370ની ક મ જનસઘ કો સમા�ત કર દગા. ઠડા કોઠ� ડો. મખરøએ સતલનનો દકાળ દખાય છ. હવ ý ખરા અથમા આપણ ે
�
�
�
ુ
�
�
�
�
ુ
�
�
ુ
ે
ૂ
ે
કલમથી અલગાવવાદ અન ��ટ રાજનીિતને તાકાત મળી. ઈશાન ભારતમા � જવાબ આ�યો : ‘મ આપકી ય સમા�ત કરને કી માનિસકતા હ�તા�ર સમાજ, દશ, લોકશાહી અન સસદીય �થા મજબત
�
ે
�
ે
�
ૂ
�
�
ે
�
ૂ
�
ં
ે
�
�
�
ૂ
�
બા�લાદશી ઘસણખોરીથી ચટણીનો નકશો બદલાતો થયો. પýબમા ભીદરાનવાલ, કો હી સમા�ત કર દગા.’ આવા િશ�ટ િવરોધની જ�યા હવ ે બનાવવા માગતા હોય તો કબાટમાના હાડિપજરો ખો�યા
ે
ૂ
�
ે
�
�
ુ
ે
�
ે
ે
ે
�
ખાિલ�તાન અન ઓપરેશન �લ �ટારને કારણે પýબી રાજનીિત બદલાઈ. િધ�ાર લીધી છ. તમા કોમવાદ અન હતાશા બન ભ�યા� છ. િવ�� પ�ા િસવાય આગળ વધવ પડશ. તન માટ એકબીýન સમજવાની
ે
�
ે
�
ે
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
ે
ૂ
�
ુ
ે
આ અન આવા બીý મ�ાઓ મોટા ભાગ ચચાઓમા અથડાતા. સરદાર ‘ઇ�લામ ખતર મ હ’ એ સ� 1947મા મ��લમ લીગ અપના�ય � ુ કોિશશ કરવી પડશ, જ ઇિતહાસન િવકત બનાવવામા આ�યો
ુ
ુ
ુ
�
�
ે
�
ે
પટ�લ, રાýø, ડો. લોિહયા, કપલાણી, જવાહરલાલ નહર, �ફરોઝ ગાધી, ડો. હત. આજે રામ જ�મભૂિમ મિદરથી માડીન �ાનવાપી સધીના છ અન િવલ દરા જવા ઇિતહાસકાર વા�તિવકતા દશાવી છ તન ે
�
ે
�
�
�
ે
�
ુ
ે
ે
�
�
ે
ે
ે
ુ
�
ુ
ે
મખø વગર નતાઓ એકબીýની સામ અિભ�ાયો અન વ�ત�યો આપતા� તમના મ�ા પર ભારતમા મ��લમ �ýમા ભય ફલાવવાનો આરોપ મૌલવી, �વીકારીન ભારતીય �ýની બહમતી ��ય સ�માન અન તની જ
ે
ુ
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ૂ
�
ે
ે
ુ
ે
ૂ
�
�
ે
િવશના સ�ો�ારો પણ દીવાલો પર દખાતા. જમ ક, ‘ચીન ક હમલ હોત હ, મ�લાઓ અન કટલાક રાજનેતાઓ કરી ર�ા છ. મ��લમોની આ મા�ભિમ છ, મ�ય ધારા સાથ ભળવાની તદર�ત માનિસકતા પદા કરવી એ લઘમતીનો ધમ �
ે
ે
ે
�
�
ુ
ુ
�
�
ુ
ે
ુ
ે
ુ
�
ૂ
�
નહરચાચા સોત હ, સોત હ તો સોન દો, જનસઘ કો અબ આને દો’, ‘એક ધ�ા િપ�ભિમ છ, તન વધાર િધ�ારના ર�ત લઈ જતા તાજતરમા મળલી એક મ��લમ હોવો ýઈએ. આ િસવાય બીý કોઈ ઉપાય જ નથી. આપણે �હય� છડીન ે
ે
ે
ે
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
�
ુ
ે
ે
ે
ૂ
�
ુ
ઔર દો, ક��સ કો તોડ દો.’ આવા સ�ોથી રાજનીિત ચાલતી. લોકસભામા પણ બઠકમા એવ કહવાય, ‘ય હમાર બાપ કા િહ�દ�તાન હ…’ એક રીત આ વાત ભારતના એકથી વધ િવભાજન ન થાય તન માટ સાવધ થવ પડશ અન સવ �
ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
�
ુ
ુ
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
�
ે
ગરમાગરમી થતી. એક વાર લોિહયાએ જવાહરલાલન ત�્ન ખો�ાડા છો એવ ુ � સાચી છ. આર.એસ.એસ.ના �મખ મોહનરાવ ભાગવત ક� ત �માણ 99% �� નાદાન િધ�ારને છોડવો પડશ. ે
ે
ે
ે
ે
ે
ે
ુ
ે
ં
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
��લાડ����યાના એક ડો�ટર લખ લખલો ક �ત�તામા ચબનની જગલી �થા છીક, હ�ડશક વગરન ýખમ સમજતા થયા છીએ. �
�
�
ે
�
ુ
�
ઇમોિજનના જમાનામા ટાઇફોઇડ, કોલેરા ક િસ�ફિલસ �યાપક હતા.
�
ે
�
ુ
કદાચ અભણ લોકો ચાલુ રાખે, પણ સધરલા સમાજમાથી અ��ય થઈ જશ ે ટીબીની દવા શોધાઈ નહોતી. તથી સાવચતી માટ અમ�રકામા સામાિજક
ે
�
ે
�
ે
�
�
�
�
ુ
રીતરસમોમા� ફરફાર કરવાનુ િવચારાયુ હત.
ચમના મના હ � બીý એક ચળવળકારીએ િનશાળોમા બાળકોન મોઢાના આરો�ય િવશ ે ે ં
ૂ
�
�
ે
�
ૂ
�
�
�
સન 1896મા ýહરમા થકવા ઉપર �િતબધ આ�યો; ચા�સ ચપીન નામ
ે
�
માિહતગાર કરવાની સલાહ આપી િશ�કોને. આ રીત ફ�ત સરકારી નહી
ે
પણ સામાિજક ધોરણે ચબનના ýખમો તરફ �ý વાકફ થઈ. ઇમોિજનના
ુ
�
�
�
ુ
�
સમયમા �વ�છતા, સઘડતા, સાફસફાઈ અન આરો�ય તરફ ý�િત લાવવા
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ૂ
‘ગો ડફાધર’મા માઇકલ કોરીઓલેનીએ �ડોના હોઠ ચમીન તન ે મિહલાઓ ýણ ર�ત ર�ત નીકળી પડી.
ે
ઇમોિજન ઉપરાત બીý પણ ચબન િવરોધી કમ�શીલો હતા, અટલા�ટામા�
ે
ુ
ે
ે
�
મોતને હવાલ કીધો. આપણા મખમા સલારા લતા બ�ટ�રયા
�
ુ
�
�
�
ે
�
ે
ે
ટીબી ક િસ�ફિલસ જવા ઘાતક રોગના વાહક છ (િવ�ક, િવ�ક)! એિવસ બોયસ નામ મિહલાએ બ�ાઓને બ�ી કરવાનો વાધો લીધલો ‘કમ
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
ુ
ે
ુ
�
�
�
ુ
ે
અમ�રકામા વીસમી સદીની શ�આત સધી પરષો તમ જ ��ીઓમા � ક બ�ાન પ�રાઇઝ કરી શકાતા નથી!’ �ફલાડ��ફયાના એક ડો�ટરે લખ
�
ે
ુ
ુ
�
�
સામસામ ચબન કરવાની રસમ હાથ િમલાવવા જવી જ લોકિ�ય હતી. લખલો ક ýતýતામા ચબનની જગલી �થા કદાચ અભણ લોકો ચાલ રાખ ે
ે
�
�
�
ુ
ે
સપર માકટમા ýવ તો કમ�ચારીઓ �ાહકોના ગાલ ક હોઠ બકી ભર, નો પણ સધરેલા સમાજમાથી અ��ય થઈ જશ. ખરખર તો સદીના �ત સધીમા �
ે
ે
�
ુ
ે
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
ે
ે
ે
ે
�
�ો�લમ. હø પણ હવાઈ �ટટમા તો કોઈના ઘરે જમવા ýવ તો અનક દા�તરો ન િવ�ાનીઓએ ચબનના િવરોધમા� ઝબશો ચલાવલી. એમાની
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
�
�િહણીની િલપ��ટક ચોળી નાખતુ ચુબન કરવાનુ નોટ ઓ�લી કટલીક ચળવળોન સહજ સફળતા પણ મળલી, પણ ત બધા કરતા ઇમોિજનની
�
�
�
ે
�
�
�
ે
ે
ુ
ે
ે
ં
�
�
તમને અલાઉડ પણ ક�પલસરી––નહીતર �હ�થન માઠ � � નીલ ગગન વાતમા ત�ય વધ સચોટ હત. તના 1000 ýડીદારોમા 70 નવોઢા ક�યાઓ
ુ
�
ે
લાગ ક તમારામા� મનસ �હોય. લવર લોકો �કસ કરે �યાર ે હતી જણ સોહાગરાત ‘Kiss Not’ના તગમા પહરલા. પરંત પ�કારો સતત
�
�
ે
ે
ે
ુ
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
બ�ટ�રયાની લવડદેવડ થાય, પણ કામકતાનો ધગારો બધા ક તલ ે ઇમોિજનની પાછળ પડ�લા, સમાચારમા રગત લાવવા તન પાષાણ�દયા,
ે
�
ં
ુ
�
�
ે
ુ
ુ
�
ે
�
ુ
ે
�
�
ુ
�
કીટા�ને ભ�મ કરી નાખત હશ અથવા નર–કીટા� નારી– મબારક કરો, મોઢ� તમાર તમારી પાસ જ રાખો! ‘ચબન િન�ઠર કહી તની વાતન ચગાવી ઉલાળી વણવતા.
ે
�
�
�
ુ
ુ
ુ
કીટા� ýડ હાથમા હાથ, પગમા� પગ ન મોઢામા મોઢ� � ખતરનાક છ, ચબન ગનાખોર છ, ચબન શતાન હ!’ ઇિતહાસકાર બા�ડિવન કહ છ ક ત સમય પ�કાર�વ પરષોનો અ�ો હત.
�
�
�
ે
ે
ૈ
�
�
ુ
�
�
ુ
ુ
�
�
ે
ુ
ે
�
�
નાખીન બોલ ડા�સ કરતા હશ. ે મધ રાય અન સામ તની �ઠઠૌલી કરતા કાટનો, સમાચારો, ભલ ઇમોિજનની વાત સાચી હતી, ભલ તની વાત સમાજના ભલાની વાત
ે
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
ુ
ુ
ુ
�
ુ
�
ે
�
ે
ુ
ે
ે
ે
�
પણ ચબન બાબત આટલી વાયડી ��તાવનાન �યોજન? ત�ીલખોના ઉપહાસ તમ જ દા�તરી દિનયાની ઉપ�ાના કારણે હતી, પણ એક બાઈ ઊઠીન આપણા કાન પકડ�? એવો પરષોનો અહકાર હતો
ે
ે
ે
�
સન 1910મા અમ�રકાની ઇમોિજન રિચન નામ એક આધેડ ઇમોિજનની ઝબશનો લોપ થતો ગયો. ત હાલ સધી અમ�રકાના તમની િવડબના પાછળ. બલક ત વખત કોઈ બી યવતી િનરાપદ નહોતી,
ે
ુ
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
ુ
ે
�
ે
�
ુ
�
ૂ
મિહલાન આ ચબનના ચાપલાવડા પસદ નહોતા. તણ ચબન�થા સામે ઇિતહાસમા ઇમોિજન એક રમø કથા બની રહલી. ર�તામા કોઈ બી પરષ ýણીતો ક અý�યો તન પકડીને ધરાર ચમી લ ક તના
ુ
ે
ે
�
ે
�
�
ે
ુ
�
�
ે
�
ૂ
ુ
ે
ે
ુ
ૂ
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
જહાદ ઉપાડી, ‘ચમના ગનાહ હ!’ ઇમોિજને એના િમ�ટરને કહી દીધેલ ક � પરંત હાલ જ તની ઝબશ સામ ‘જન�લ ઓફ સોિશયલ િહ��ી’ના તાý પગ પાસ થક એવો ભય હતો અન આખરે 1920ની આસપાસ નારીઓનો
ુ
�
ે
�
ુ
ૂ
ે
ં
ુ
ે
�
ુ
ુ
ે
બકાબકી નહી ચાલ, ઓક� બકા! �કમા પીટર બો�ડિવન નામ ઇિતહાસકાર ટોપી ઉતારી છ. ‘ઇમોિજનની અ�યદય થયો અન સ�સની મý પરષો લ તટલી જ મý અમ બી લઈએ
ે
ે
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
ુ
ુ
�
ે
�
ઇમોિજને બચકારવાની અિવચારી �થા બધ કરાવવાની ચળવળ દોઢ વરસ વાત ýક વાજબી હતી.’ અગાઉ ‘િમયા�મા િથયરી’ મજબ મનાત હત ક � છીએ, એવા પોકાર ��ીઓમા ઊ�ા, િવ�ાન કીટા�નાશક એ��ટબાયો�ટક
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
ુ
ુ
ૂ
�
ચલાવી, ચબનથી ફલાતા રોગચાળાના ચચાપ�ો, ફરાક ઉપર પહરવાના � દિષત હવાની બદબોથી કોલેરા, �લાઇિમ�ડયા વગર રોગો ફલાય છ, પરંત ુ દવાઓ શોધી ચપી રોગો સામ ર�ણ બ�ય યાન ચબન ઉપર બાન લાવવાની
�
ે
�
ુ
�
�
�
�
ે
ે
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
�
ુ
ે
ે
ે
‘Kiss Not’ લખલા તગમા વચી તણ ઝબશ ઉપાડ�લી. કોઈપણ ýતન � ુ અમ�રકાના િસિવલ વોર પછી ડો�ટરો અન ગવષકોએ ýણકારી મળવી ક � વાત �યાય ફકાઈ ગઈ, જ બદલ આ ધરતીના� લોકો ન ઇવન કટલાક ગગનના�
�
ે
ે
�
બચકારવાન બધ! બાળકોન ગાલ બચી નહી, િમ�ોન ચમવાન નહી, કદી આ�વી�િણક કીટા�, જતઓ-બ�ટ�રયા અન વાઇરસનો ચપ છતાછ�તથી લોકો આસમાનવાલના અહસાનમદ છ. એક છાપામા હડલાઈન હતી, ‘ડ�જર
�
ૂ
�
ુ
ં
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
ુ
ં
ુ
�
�
�
�
ે
�
�
�
ૈ
ૈ
�
ે
ૂ
ુ
ુ
�
�
�
ં
ૂ
�
ૂ
�
ં
ે
નહી, શયામા કામક ચબન િબલકલ નહી, સામાિજક મળાવડામા છટથી સાલ સરળતાથી ફલાતો હોય છ. ત શોધના પ�રણામે આપણે ઉધરસ, થકાથક, વ�જર કી ઐસીતસી, ચમને કા મý ચકનાચૂર હ!’ જય ચકનાચૂર!