Page 11 - DIVYA BHASKAR 052722
P. 11

Friday, May 27, 2022










                                                                                    �
                                                                                                                 �
                                                                                                       �
                                                                                ુ
                                                                             �
                                                               �
                                                                                    ુ
                                                                                �
                                                                                         ૂ
                                                                                                                   ે
                                                                                                                            ૂ
                                                         ે
                             રાý રામમોહન રૉય ��øમા બાઇબલ વા�ય હત. ‘જનો કરાર’ વાચવા માટ તઓ િહ� ભાષા
                                                    ે
                                                                         ૂ
                                પણ શી�યા હતા. વળી, ‘નવો કરાર’ મળ ભાષામા વાચવા માટ �ીક ભાષા પણ શી�યા હતા
                                                                                     �
                                                                                        �
                                                                                                  �
                                                                                                               ૂ
                                    ે
                                                  ે
                                           ે
                                                                                                                     �
        વાદળન પલ પાર એક હýર સય ઝળહળ�!
                રાý રામમોહન રૉયની આ��તકતા રશનલ હતી
                                                                                                                   ૅ
                                                                                           �
                                     ુ
                                                                                                                                          ે
                                                                                                   ે
                                                                                  ે
                                                                                 ં
                                                                                                            ે
                                           �
                                                                                                                     �
                                                                                         �
                                                                                                                    ૂ
                                                                                                                  ે
                                            �
                                            ુ
                                                                  ૂ
                                                                      �
                 ે
          ત     મ ý ‘freedom at midnight’ પ�તક ન વા�ય હોય, તો હø   િમ��ટર �ર�ય’ના સપાદક ýન �ાઉ�રગ �વચનમા કહલા શ�દો બ વખત   બસતો અન સયા�ત િનહાળતો. એ જ ર�તાની પાસ રાý રામમોહન રૉયની
                                                                  ે
                                                           �
                                            ે
                                                                                                                                                  ે
                                                          વાચવા પડ તમ છ :
                            ે
                                ે
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                   �
                                                                                                                           ે
                                                                                                           સમાિધ આજે પણ જળવાયલી છ. રોજ હ એ સમાિધ પર જતો અન એ મહાન
                                   �
                                                                �
                    ૂ
                                                                                                                              �
                       ુ
                                                                    �
                એ ભલ સધારી લવા જવી છ. એના સહલખક ડોિમિનક
                                                                                     �
                                                                                                                                              �
                                                                                                            ુ
                                                                                                                 �
                લાિપયર ભારતીય બાળકો ��ય ખાસી લાગણી ધરાવનારા                �લટો અથવા સો��ટસ                સધારકનુ �મરણ મૌન �ાથના �ારા કરતો. રોજ જ મારી સાજ િ�જ પર જતી
                                                                                                                           �
                                                                             ે
                                    ે
                       �
                             �
                                                                                                                        ુ
                                                                                                               ે
                                                                                                                               ે
        ઉમદા મનુ�ય હતા. વષ 1980મા તઓ પિ�મ બગાળના �ામિવ�તારમા  �           કિમ�ટન અથવા �યટન                 વખત એ સમાિધની મલાકાત સાથ પસાર થતી તથી એકલતાના નખો�રયા�નો
                                                                                                                                                �
                              ે
                                                                                                                                        ે
                                                                           �
                                      �
                                                                                      ૂ
                                                 �
                                                                                                                    �
                                        ે
                  ે
                                                                                                                      �
                                           ે
        ફરતા હતા, �યાર એમની નજરે ડાગરની �યારીની ધાર ધાર ચાલી રહલી એક       એકાએક આપણી વ�ે                  ઉપ�વ કાબમા રહતો.
                            �
                                                                                                                  ૂ
                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                  �
                                     ૂ
                                                                                                                                               ૂ
                                                                                                                                   �
                                                                                                                               �
                                                                                                                     ે
                               �
                                   ે
        નાની છોકરી પર પડી. એ છોકરી થાકલી અન ભખી જણાતી હતી. લાિપયર  ે           આવી પડ �                      આ��તકતા વવલી જ હોય એવ થોડ� છ? ના��તકતા ભાવશ�ય જ હોય એવ  ુ �
                                         ુ
                     ુ
        પોતાનુ ગજવુ ફફો�ય �યાર એક િબ��કટ મળી આ�ય. એમણે એ િબ��કટ           અન મનમા જ ભાવ ýગ ે               થોડ� છ? આવા મહાન સધારક ભારતન િન�િમત અન �વ�છ આ��તકતાનુ  �
                     �
                                         �
                         ે
                                                                                                               �
                                                                                                                                      �
                                                                                 �
                                                                                                                                            ે
                                                                             ે
                                                                                                                                   ે
             �
                                                                                  ે
                                                                                                                             �
                                                                                                              �
                 �
                  �
                                                                                                                          ુ
                                 �
                                     �
                                                                                                                 ુ
                                                                                                               �
                                          �
                                            ૂ
                                                                                                                �
                                                                               ે
                         �
                                                                                                                 �
                                                  ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                                     ુ
                                                                                                                     ે
        અýણી છોકરીને આપી દીધુ. એ છોકરી માડ થોડાક ડગલા દર ગઇ હશ, �યા  �        તવા ભાવથી                    સ�દય કવ હોય ત પોતાના �દાન �ારા સમý�ય. એ સધારક� કવા કવા પ�તકો
               �
                                                                            �
                          �
               �
            ૂ
                            �
                            ુ
                                                                                                               �
                     ે
                      �
                                       �
        સાવ દબળ પડી ગયલ એક કતર એની નજરે પ�. એ છોકરીએ પોતાને               હ રાý રામમોહન રૉયન � ુ           લ�યા?
                      ુ
                                                                            �
                                       ુ
                           �
                                         ે
        મળલા િબ��કટના બ ટકડા કયા અન એક ટકડો કતરાન ખવડાવી દીધો!               �વાગત કર છ. � �                 થોડાક મથાળા� જ એમના િવચારની િ�િતજનો પ�રચય કરાવનારા છ : �
                                                                                                                                                    �
           �
                                  �
                                      �
                              ે
                                                                                   ુ
                                                                                   �
                     ે
                      �
                                                                                                                �
                                               �
                                                              ુ
                            ુ
                                                                                       ુ
                                               ુ
                                                                                                                     ૂ
                                                                                                                ે
                     �
                       ે
          પોતાને ભારતમા થયલા અનભવોને આધારે લાિપયર એક સદર પ�તક   (મગટલાલ  બાવીસી  િલિખત  પ�રચય  પ��તકા ‘રાý  રામમોહન    વદા�તસ�
                                           ે
                                                  ુ
                                           �
           �
           ુ
                                                                                                                   �
                 �
                                                              �
                     �
                       �
                ે
                                           ુ
                 ુ
                     �
                                                ુ
                                                �
             �
        લ�ય છ, જન મથાળ છ : ‘A Thousand Suns.’ આવ અનોખ મથાળ  � �  રૉય’માથી સાભાર)                              ��સગીત
                                           ુ
                                           �
                      �
                                    �
        એમને દિ�ણ ભારતમા �ચિલત એવી ઉ��તમાથી �ા�ત થય : ‘વાદળની પલ  ે  આજે પણ િ��ટલ નગરમા� રાý રામમોહન રૉયની સમાિધ    ગાય�ીનો અથ �
                                                    ે
             ે
                                �
                                                               ે
                                                                  �
                                                                                 �
               �
        પાર હમશા એક હýર સય ઝળહળ છ.’ લાિપયરની પ�ની પણ પિત સાથ  ે  જળવાયલી છ. એક-દોઢ મિહના માટ િ��ટલ યિનવિસટીમા  �      ��િન�� �હ�થના લ�ણો
                              �
                                                                                            �
                         �
                                                                                       ુ
            �
                                                                                                                                   �
                        ૂ
        �ામિવ�તારોમા� ફરતી રહતી. એ પ�નીને �ામજનો ‘દીદી ડોિમિનક’ કહ�તા. �  કામ કરવાની તક મને �ા�ત થયલી. વષ 1966મા હ મારી   માનશો? આવા મહાન સધારક� કનોપિનષદનો અનવાદ
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                      ુ
                                                                                          �
                                                                             ે
                                                                                                                                                      ુ
                                                                                  �
                                                                                          �
                                                                                        �
                        �
                       ુ
                                                                   ે
                                                                      ે
                                                    �
                                                                                         �
                       �
            ે
                                                �
          જ સમાજ િવચારવાન ટાળ છ એને ગરીબી ટાળવાન નથી ફાવત. ધાિમક   હોટ�લ (સ�ટ મવા ગ�ટ હાઉસ)થી રોજ ચાલીન શહરના   િવચારોના   પણ કય� હતો.
                                                ુ
                                                                                       ે
                          �
                                         �
                                         ુ
                            �
                                                                ે
                                                                      ે
                                        �
                                                                                                                                                    �
        ક�રતાના પાયામા હઠીલ પાગલપ�ં રહલ હોય છ. ક�રતા એક જ કામ   સ�પ�શન િ�જ પાસ આવલી એક �ચી ભખડ પર બાકડ�                  વડોદરા કદાચ એકમા� એવ મહાનગર છ, �યા  �
                                                             ે
                                                                         ે
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                           �
                    �
                        ુ
                                                                                   ે
                                   �
                                                                                          �
                                 �
                        �
                                   ુ
                                                                                                     ં
                        �
                  �
                                               �
                                                  �
                            ે
        કરે છ. એ ધાિમક અવળચડાઇન પણ આદરણીય બનાવી મક છ. ધમના                                         �દાવનમા    �       રાý રામમોહન રૉયની �િતમા ýવા મળ છ. એમની
                                            ૂ
                                             �
            �
                                                                                                                                                   �
                                                                                                                                                 �
        ��મા હોય એવા તમામ અિન�ટો સા�યવાદી ક�રતામા� જગતે ýયા છ.                                                        �િતમા યો�ય રીત �થાપવાનો સઘળો જશ લોકસવક અન  ે
         ે
                                                 �
                   �
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                                   ે
            �
                                                   �
                    �
                                                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                     �
                                                                                                                             �
                                                                                                        �
                             �
                                  �
                                                                                                                               ે
                                                                                                     ુ
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                                     ે
        સા�યવાદી સમાýમા િવચારવા માટ ઝાઝી છટ નથી હોતી. એવા સમાýમા  �                                ગણવત શાહ           �વરાજ મળ ત પહ�લાના વષ� દરિમયાન પ�ડત નહરની
                                                 ુ
                           �
                                                                                                                       �
                       �
               �
                                      ે
                                  �
                                           �
                                           �
        િવચાર�વત�તા પર લોખડી પહરો રાખવામા આવ છ એવ હ ýતઅનભવ  ે                                                        પહલથી �થપાયલા ક��સમા રહીન સમાજવાદી હોવામા  �
                                          �
                                          ુ
                                                                                                                                    ે
                                                                                                                               ે
                                       �
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                              �
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                                       ૂ
          �
                                ે
                                       ૂ
                �
        કહ છ. બિલનની અડીખમ અન અભ� દીવાલ તટી તન આગલે વષ  �                                                           ગૌરવ અનભવનારા કટલાક ક��સીઓમા સમાજવાદી જથ
            �
            �
                            ે
          �
                                          ે
                                            ે
                       ે
                                                                                                                                            ે
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                                   �
                                                                                                                                      �
                                               ે
         �
                           ે
        હ બિલનમા જ હતો. રિ�જરટરની એક ખબી ýણી રાખવા જવી છ.                                                         �થાપનારાઓમા સ�ગત કમળાશકર પ�ાન પણ મળ છ. એમણે
                                                                                                                                         �
             �
                                                                                                                           �
         �
                                                   �
                                   ૂ
                �
                                                                                                                              ્
                                                                                                                ે
                                                                                                                                                      ુ
        �યાર રિ�જરેટરનુ બાર� ખલ ક તરત જ �દર �કાશ �ગટ� છ! કોઇ પણ                                              લખલી આ�મકથાનુ મથાળ‘વરાન øવન’ છ, જ માટ એમને સરત
                                                                                                                                ે
                       ં
                         ૂ
             ે
                          ે
                                                                                                                         �
                                                                                                                                          �
                           �
                                                                                                                              �
                                                                                                                                            ે
                                             �
            ે
                                                                                                                              �
                                                                                                                                                �
                   �
                  ે
                                                                                                                                       �
                                                                                                                            �
                                       �
                                                                                                                        ુ
                                                                                                                                                  ુ
        િવચારધારા ��ય એટલી �ધ��ા ન હોવી ýઇએ ક અ�ય િવચારધારામા  �                                             બોલાવીન નમ�દ સવણચ�ક અપણ કરવામા આ�યો હતો. સરત આ�યા
                                                                                                                           �
                                                                                                                   ે
                                                                                                                                 �
              ુ
              �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                 ે
                                                                                                                ે
                                                                                                                                   �
        �ગટ થત અ�ય કોઇ સ�ય આપણને ત�છ જણાવા લાગ. ભારતના                                                       �યાર તઓ કદ�બપ�લી સોસાયટીમા મારા ઘરે પણ પધાયા હતા. એમના
                                            ે
                                 ુ
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                              ે
                               �
                           �
                            �
                                                                                                                                           ે
        સા�યવાદી િબરાદરો �ધ��ામા ડબકા ખાનારા ભ�તોથી ચ�ડયાતા નથી.                                             દહિવલય પછી રાý રામમોહન રૉયની �િતમાન અ�ય �થાન મકવામા  �
                                                                                                                                                    ૂ
                      ે
        આ બધ લખતી વખત િન�ઠાવત આ��તક એવા �ાત:�મરણીય સધારક                                                     આવી હતી.
                                                ુ
             �
             ુ
                           �
                                                                                                                    �
                                                                                                                              ુ
                      �
                                   ુ
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                   ે
        રાý રામમોહન રૉયનુ તી� �મરણ થઇ ર� છ. તઓ �ાિતકારી િવચારો                                                 કમળાશકરભાઇના સપ� અન નવલકથાકાર ડો. �દીપ પ�ાએ
                                                                                                                             ુ
                                          �
                                      ે
                                    �
                                   �
                                                                                                                    ે
                                                                                                                              ે
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                     �
                                    ે
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                                 ે
        ધરાવનારા આ��તક િવ�ાન હતા. િતબટ જઇન એમણે પાિલ ભાષાઓનો                                                 �િતમા નવસરથી નવા �થાન �થાપવાન મગળ કાય કયુ, �યાર એ �િતમાન  � ુ
                               ે
                                                                                                                                             �
                                                                                                                                           �
                       ે
                                                                                                                                     �
                                                                                                                                          ે
                                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                                       �
        અ�યાસ કય� હતો અન બૌધ ધમના ઉ�મ �થોનો અ�યાસ કય� હતો,                                                   અનાવરણ આદરણીય �વામી સિ�દાનદø અન માર હ�ત કરા�ય હત.
                            �
                                                                                                                                             ે
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                                     ુ
                                    �
                                                                                                                                                       ુ
                                         ૂ
        પરંત �યા પણ લામાની ઇ�રના અવતાર તરીક� થતી પýનો િવરોધ કય�                                              આજે એ �િતમા કઇ હાલતમા છ તની ખબર નથી, કારણ ક ઘરની બહાર
              �
                                                                                                                                                �
           ુ
                                                                                                                                �
                                                                                                                               �
                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                                    ુ
                           �
                                                                                                                   ુ
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                 �
                                                                                                                 ુ
                                                                                                                   �
        હતો. મોટા ભાઇ જગમોહનનુ અવસાન થય �યાર ભાભી અલોકમજરી                                                   જવાન થત જ નથી. મારા િપતાøન અવસાન વષ 1957મા થય હત. પછી
                                       ે
                                   ુ
                                                 �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                                  ુ
                                   �
        સતી થવા માટ તયાર ન હતા. એમ છતા એમને બળજબરીથી પિત                                                     �ીસક વષ મારી બાન અવસાન થય હત. િપતાøની િવદાય પછી લગભગ
                          �
                                  �
                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                                  �
                   ૈ
                                                                                                                          �
                 �
                                                                                                                                    �
                                                                                                                          ુ
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                ે
                                                                                                                   �
                                                                                                                             �
                                                                                                                                   ે
           ે
                                                                                                                             �
        સાથ બાળી મકવામા આ�યા. ત �ણે રાý રામમોહન રૉયે                                                         �ીસ વષ સધી મને બાની હફ મળી, તનો બધો યશ રાý રામમોહન રૉયને
                                                                                                                    ુ
                          �
                     �
                             ે
                 ૂ
                                                                                                                  �
        સતી�થા નાબદ થાય ત �ગનો કાયદો થાય તની ઝબશ શ�                                                           ફાળ ýય છ. આવી મહાન �િતભાન વદન!
                                                                                                                                    ે
                                                                                                                                     �
                         ે
                                                                                                                     �
                                        ે
                      ે
                                                                                                                �
                                       ુ
                                    ે
                 ૂ
                                       �
                             �
                             �
                        �
                                       ૂ
                    ુ
                                �
                                ુ
                                   ે
        કરી. એમના એક પ�તકનુ મથાળ હત : ‘વદા�તસ�.’                                                                                  }}}
        તઓ પોતે મોટા જમીનદાર હતા. તમની પસનાિલટી
                                   �
                              ે
         ે
                                                                                                                                            �
                            ૂ
                     ે
                         ૂ
                          �
        �ભાવશાળી હતી. તઓ મિતપýના િવરોધી હતા.                                                                                 પાઘડીનો વળ છડ   �
                              ુ
                                 ૂ
                              �
        તમણે ��øમા બાઇબલ વા�ય હત. ‘જનો કરાર’                                                                                  કોઇ ગહન સ�ાન કારણ ે
         ે
               ે
                  �
                          �
                            ુ
                            �
                                                                                                                                         ે
                 ે
                �
                       ૂ
        વાચવા માટ તઓ િહ� ભાષા પણ શી�યા હતા.                                                                                    જગતની બધી જ બાબતો
          �
                                  �
                                                                                                                                          ે
                             �
                           �
                     ૂ
                                                                                                                                      �
        વળી, ‘નવો કરાર’ મળ ભાષામા વાચવા માટ �ીક                                                                                 પર�પર સકળાયલી છ. �
                         ે
                               �
        ભાષા પણ શી�યા હતા. તમણે વષ 1815મા  �                                                                                       એકાદ તારાન ે
                                                                                                                                   ે
        ‘આ�મીય સભા’ની �થાપના કરી હતી. એ                                                                                         ખલલ પહ�ચા�ા િવના
                                                                                                                                                 ં
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                       �
        સભામા �ારકાનાથ ટાગોર પણ જતા હતા.                                                                                   તમ કોઇ પ�પની દાડીન હલાવી નહી શકો.
                                                                                                                             ે
             �
                                                                                                                                  ુ
          રાý  રામમોહન  રૉયના  અથાક                                                                                                                              - �ા��સસ થો�સન
                        �
        �ય�નોને  કારણે  જ  લોડ  બ��ટક�  તા.                                                                                 ન�ધ: કોઇને ગમે ક ન ગમે, પરંત આજે ઇ�લામ ધમન  ે
                          ે
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                              ુ
                                                                                                                                                       �
             ે
                     ે
        4  �ડસ�બર,1829ન  િદને  સતી�થા                                                                                       એક રાý રામોહન રૉયની જ��રયાત છ. �િનિશયામા  �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                                   ુ
        નાબદ  કરવાનો  કાયદો  કય�  હતો.                                                                                        શ� થયલી ‘આરબ ���ગ’ જવી �ાિત શ� થઇ �યાર  ે
           ૂ
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                             ે
                                                                                                                                  ે
        રાý રામમોહન રૉયના માનમા એક                                                                                         આશા જ�મેલી, પરંત આરબ ���ગની િન�ફળતા િનરાશા
                            �
                                                                                                                                      ુ
                                                                                                                                            �
                             ે
                           ે
               �
        સમારંભન આયોજન થય �યાર ‘વ�ટ                                                                                                            જ�માવનારી હતી.  �
               ુ
                        �
                        ુ
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16