Page 12 - DIVYA BHASKAR 051322

Friday, May 13, 2022 | 12

�
�
ે
કા�મીરના �ત�રક �વાહો એવા છ ક ધીમ ધીમ ે
ે
ુ
�
�યાની િવ�ુ�ધ �ý અન િદશાિવહીન યવક-
ે
ુ
ુ
ે
ે
�
યવતીઓન આ િદશામા� ��રત કરવાન નજર ન ચડ �
�
ુ
�
તવ પણ મજબૂત કામ થઈ ર�ુ છ �
ે
�
ે
ે
ુ
નતાઓન બાજ પર મકીને નવી, �થાિનક નતાગીરી ઊભી થઈ રહી છ, જ ે
ે
ૂ
ે
�
ે
આગામી િદવસોમા કા�મીરી રાજકારણમા� ભાર મહ�વનો ભાગ ભજવશ. જ ે
નવી પઢી છ ત નશનલ ��ટ, હ�રયત અન બીý પ�ોમા� ýડાઈ નથી અથવા
�
�
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
ે
ે
ે
ે
તનો ��ટાચાર અન અલગાવ અનભ�યા છ તઓ હવ ‘નવા કા�મીર’નો ઉદય
ે
�
�
ઝખી ર�ા છ, જ કા�મીર ભારતના બીý �દશો - ગજરાત, મહારા��, ઉ�ર
�
ુ
ે
�
�
�
ે
ે
�દશ ક કરળ-કણાટકની જમ ભારતીયતાના વાતાવરણની સાથે િવકાસ કરે.
�
ે
લ�ાખ તના ર�ત છ ત િવગતો પણ મળી.
ે
ે
ુ
�
ે
ે
કા�મીરના �ત�રક �વાહો એવા છ ક ધીમ ધીમ �યા�ની િવ��ધ �ý
�
કા�મીરમા અલગાવ નહી… કામ થઈ ર� છ. યિનવિસટી, કોલજ અન શાળાઓ તમા ભાગ ભજવી રહી
અન િદશાિવહીન યવક-યવતીઓને આ િદશામા ��રત કરવાનુ ભાર મજબત
ે
ુ
ુ
ે
�
�
ૂ
ે
ં
�
ુ
ે
�
ે
ે
�
�
�
ુ
ે
�
�
છ. મિહલા િશ�કો શાળામા ન ýય તવી અલગાવવાદી િહમાકતોને આ
ે
યવતીઓએ પડકાર ફ�યો અન િનિભકતાથી શાળાઓમા ભણાવવા જવાની
�
�
ુ
�
ઘટનાઓ બની છ. એવો સમય પણ હતો ક બો�બ અન હ�યાથી ��ત નાગ�રક
ે
�
�
ે
�
ુ
�
નવી નતાગીરીનો નવોદય? øવસર�ાથી અિધક કશ િવચારી શકતો નહોતો. હવ વાતાવરણ બદલાય છ.
ુ
ુ
�
ે
ે
�
�
કા�મીરની આિદ કવિય�ી લ�લ�રી, િ�ક પરંપરા, દાશિનક જયત ભ�,
�
�થાપ�યવભવ, અિભનવ ગ�ત, કમા�રલ ભ�, આિદ શકરાચાય, મ��લમ
ુ
�
ુ
�
ૈ
�
�
ે
�
ે
સફી સતો વગરની ચચા અન વગ�મા િશ�ણ વ�ય છ. કા�મીરમા અનક વાર
�
ૂ
ે
ુ
�
�
�
ે
જતા-આવતા એક અ�યાપકન લ�ાખ ��ય અિધક લગાવ છ. ત કહતા ક હવ
ે
�
�
ે
દલાઈ લામા અન �ાચીન સાિહ�ય �યા હ�શ હ�શ ભણાવાય છ. મળભત ે
�
ૂ
ૂ
ે
ે
�
ે
ે
ે
ુ
ે
�
�
�
ે
ુ
�
ે
ે
�
�
ે
�
ુ
�
ુ
શ ુ � કા�મીરમા ઐિતહાિસક અન િનણાયક બદલાવ આવી ર�ો છ? થયો, લ�ાખન ઉપિ�ત રખાય અન જ�મ-કા�મીરના પ�ડતો ýણ, કા�મીર રીત કા�મીરનુ ‘અલગાવવાદી રાજકારણ’ આજ સધી ખલવામા આ�ય અન ે
ે
ે
િસવાયના કોઈ �દશના નાગ�રકો હોય તવ જ વતન કરવામા આ�ય.
�
ે
�
ે
ૂ
�
ચટણીમા પણ તનો �ભાવ ર�ો એવા િદવસો ભતકાળ બની ર�ા છ.
ુ
�
�
�
ે
ૂ
�
�
ુ
�
હમણા કટલાક કા�મીરી િમ�ો અન કા�મીરની સમ�યાઓન છક
�
ુ
ે
ૂ
�
ે
ુ
ે
ે
ભીતરમા જઈન સમજનારા મહાનભાવોની સાથ �ડી ચચા થઈ. પ�રવારવાદનો ��ટાચાર પણ બકાબ બની ગયો �યાર 370 કલમ ે નવો મ��લમ યવક અન પ�ડત યવક - બનની સોચ એક �કારની
�
�
ે
ુ
�
ુ
ે
�
ુ
ે
ે
દશનો આ સૌથી સમ�યા��ત લાગતો ભાગ ખરખર કોઈ નવી ખોજ તરફ છ? � આ બધો રાજકીય ઉકરડો ખોદી કાઢવાન કામ કરી બતા�ય. � ુ સમયના થવા માડી હોય તનાથી વધ શભ સમાચાર બીý શા હોઈ શક? �
ે
ુ
�
ુ
�
ે
�
�
ે
�
ે
આના જવાબમા મળતા કારણો ભાર રસ�દ છ. ધારા 370ની કલમ હવ ે હવ જ શ�યતાઓ ઊભી થઈ છ તમા હ�રયતનુ ‘મોટો સા�કિતક ધરાતલ પર અહી ‘પચદવ’ ઉપાસનાન સાત�ય
�
ં
ુ
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
�
�
ૂ
�
ુ
ુ
�
�
ૂ
�
સામા�ય જનના� િદમાગમાથી નીકળી ગઈ છ. હા, કટલાક રાજકીય પ�ના ભા’ રહવાન વતન નામશષ થવા લા�ય છ. આતકવાદીઓ હ�તા�ર ર� છ. મળમા ત આિદ શકરાચાય આ ભિમ પર �િત��ઠત
�
�
�
�
ે
ુ
�
નેતાઓ એવો વાયદો કરી ર�ા છ ક વહલામોડા અમ જ સ�ામા� આવીશ � ુ યવકોને હાથમા પસા અન પ�થર આપતા ત ભતકાળ થઈ કરી હતી, ‘લલાટ કા�મીરં િવલસિત.’ અથા� દવીના લલાટ
�
ે
ૂ
ે
ૈ
ે
�
ુ
અન કા�મીરી (ઘાટીના મ��લમો એમ સમજવ) �ýના િહતમા� તન પાછી ગયો છ એમ છક �ત�રયાળ કા�મીરના સમાજસવક ક�. િવ�� પ�ા પર કા�મીરનુ િતલક છ! િવત�તા સિહતની સાત નદીઓનુ �
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ુ
ે
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
�
�
�
ે
�
�
ખચી લવામા આવશ. સામા�ય નાગ�રક હવ આવા લટકતા ગાજરને બરાબર ýક, સાવ જ આતકી પડછાયો ન�ટ થયો નથી, �યાક ત વર �મરણ દરેક ઘરમા વદન કરીને થાય છ. ઝલમ એ જ િવત�તા
�
�
�
ે
ે
�
ુ
ુ
ુ
�
�
�
�
�
ુ
�
�
ે
�
�
સમø ગયો છ. મહબબા મ�તી ક ઓમર અ�દ�લા લાબા સમય સધી સ�ા પર વાળ છ, સિનકો-પોલીસો અન �યાક પ�ડતો પર હમલા કરે નદી! બાળક આ સા�ભળીન નાચી ઊઠ છ. િચનાબ એ ચ�ભાગા
�
ૈ
�
ે
ૂ
ે
�
�
ુ
ે
�
�
�
આવવાના નથી એ વાતની તન ýણ છ. ખદ આ પવ રાજકતાઓ પોતે પણ છ. વડા�ધાનનુ છક સરહદ પાસન ગામડ ‘પચાયત રાજ િદવસ’ છ, સતલજ એ શત� છ. લ�ાખ, િગલિગટ, બા��ત�તાન સધી તનો
ુ
ુ
�
ે
ે
�
ુ
�
�
�
�
�
�
ે
�
ે
�
ે
�
ે
�
�
મનમા એવ માન છ ક કોઈ મોટો ભડકો ન થાય તો સ�ા પર આવવાના નથી. ઊજવ અન સમ� કા�મીરમાથી પચાયત-�િતિનિધઓ સિહત �ચડ મિહમા છ. વા�તવમા કા�મીર અલગ �યારય નહોતુ તવ િશ�ણ શ� થય ુ �
ુ
�
�
�
ે
�
�
�
ુ
�
�
ુ
આમ માનવાની પાછળ તમની પાસ �દરખાન કારણો પણ છ. શાસનમા હતા � જનમેદની એકિ�ત થઈ ત એક મોટી ઘટના છ. સમી�ક િમ� માર �યાન અન ‘રાજતરંિગણી’ તમ જ ‘નીલમતપુરાણ’મા અહી �યારક વહતી સર�વતી
�
ં
�
�
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
ે
ે
ે
ે
ૂ
ે
�
�
ં
ે
�
ે
ે
ે
ે
�યાર તમણે જ હરકતો આચરી તનાથી ગરીબ કા�મીરી મ��લમ વધ ગરીબ દોયુ ક પચાયતોની ચટણી જ રીત થઈ તમા પારપ�રત પ�રવારવાદી પ�ો અન ે (અનસધાન પાના ન.18)
�
ુ
ુ
�
ુ
�
�
�
ે
�
�
ે
ખાકી, ખાટ, વગેર સ�યાબધ શ�દો િહ�દી ક ભારતની બીø ભાષાઓમા�થી ��øમા �વે�યા છ,
�
�
�
�
પણ ત શ�દો �થમત: સ��કતમાથી ભારતની ભાષાઓમા� ઉતારાયા છ �
ે
નમન જગ�નાથન ે
�
�
�
ે
ે
�
�
ે
ે
�
�
ુ
� �øમા Juggernautનો અથ છ કોઈ ધસમસતો જબરદ�ત થાય છ ક ભાષામા મહાવરા �યાથી આવતા હશ અન તમના જ�મ પછાડી �
ે
ે
ે
ે
ે
�
ડામરગોળો જ તના ર�તામા આવતી વ�ત ક વસતીન કચરી
�
�
ે
શી શી વારતાઓ હશ, જમ ક, ખાડ ખાવી; જમ ક મથરાવટી મલી; જમ ક
ે
ે
�
�
ુ
ં
�
ે
�
આગળ વધ છ. 14મી સદીના એક ઇટાિલયન પાદરીએ કશક રીગણા ýખવા વગર) ��તત ઇમઇલ જણાવ છ ક ‘સ�કત’ શ�દનો અથ જ
�
�
ે
�
ે
�
�
�
ુ
ે
ે
ે
ુ
ુ
�
ે
�
�
ુ
�
ુ
ે
�
ે
ે
ે
ુ
લખલ ક ભારતમા રથયા�ાના િદવસ દવાિધદવ જગ�નાથનો રથ ઓ�ડષાના છ સધરલ. શ� કરેલ, શણગારલ! � ુ
ે
�
ુ
ુ
�
ે
�
પરી નગરના ર�તાઓ પર ધસમસતો આગળ વધ છ, ન ભ�તો �વગની આગળ ઉપર કમા, આયવદા, યોગા, આવાતાર આિદ લોકિ�ય શ�દો
�
ે
�
�
�
�
ે
�
�
ે
�
ે
ે
�
અપ�ામા રથની આડા પડી કચરાઈને �વગ િસધાવ છ. આ બહદી વાતનો િવશ મોહક માિહતી આપીને મજક�ર ઇમઇલમા કહ છ ક બૌ� ધમનો ચીનમા �
ે
�
�
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ે
ે
કદી કોઈ પરાવો મ�યો નથી ક ત ઇટાિલયન પાદરીએ ýત ભારતમા કશય ઉ�વલો ‘ઝન બિ�ઝમ’ નામ પથ છ, જમા પરમ શાિતમ�ન �યાનાવ�થાનો
ે
ે
ુ
ુ
�
ૂ
�
ે
ે
�
�
�
�
ૂ
ે
ે
પગ મ�યો નહોતો, પણ ��ýએ ભારતીયોના માનસન હીન દશાવવા મિહમા છ. ત ‘ઝન’ના મળમા સ�કત ‘�યાન’ છ; જ સ�કત ‘�યાિત’
�
�
�
ે
�
એ વાિહયાત દતકથાને બહાલી આપી ન શ�દ બના�યો જગરનોટ! ઉપરથી બનલ છ જનો અથ છ, ‘ત �યાનમા છ’ અથવા ‘ત ે
�
�
�
�
ે
�
ે
ે
ે
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
�
ઘણા લોકો ઘરમા પ�તકોના ગજ ખડકી રાખ છ, તમ માનસચ�ુઓથી િવ�દશન કરે છ.’ ચાલ વપરાશમા કોઈ ચાઇનીઝ આમા�ય. �ડ�શનરીડોટકોમ કહ છ� ક મ�ડ�રીનના મળમા� સ�કત
ે
�
�
ુ
ૂ
�
�
ે
ે
�
�
�
ં
ે
ે
ે
�
ે
�
માનીન ક ઘડપણમા� વચાશ, (�લસ, ક�સમા મહમાનો નીલ ગગન વતનમા �ફલસફાની ચાબાઈ કરે તનય કટા�મા� ઝન મા�ટર ‘મ���ન’ છ યાન ‘મ��ી.’ તવા ચાઇનીઝ અમલદારો રાજ દરબારમા નારગી
ે
�
�
ે
�
ે
ે
ે
ં
આપણને િવ�ાન માનશ). ત િવ�ાનોની દખાદખીમા � કહવાય છ. � રગના ઝ�ભા પહરતા અન ત ઉપરથી તઓ તમ જ ત નારગીનુ ફળ મ�ડ�રીન
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
ે
ં
ે
�
ે
�
ુ
�
�
�
ગગનવાલા બી શ�દશા��, ભાષાશા��, મહાવર ે ક તલ ે બીý ઓછો વપરાતો શ�દ ‘સ�વ’ છ જનો અથ અલબ� કહવાયા. �
ે
�
�
ે
�
�
ે
�
�
�
�
ુ
ઔર કહાવત આિદઆિદના ઇમઇલ મગાવ છ, જ ભલ ે કોઈ પણ વ�ત ક િવચારનો મમ અથવા સ�+�વ મતલબ એવ જ આ�ય� આપણને થાય ક યરોપ અમ�રકાની પાટીઓમા લોકિ�ય
ે
ુ
�
ે
ુ
ૂ
ુ
�
ે
�
�
�
�
�
ુ
હમણા ન વચાય પણ બ�ા થઈન વાચીશ. ન અચાનક બ�ા મધ રાય ક હોવાપ�, દાખલા તરીક�, ‘બોિધસ�વ’ એટલે જ �ય��ત એવા પીણા ‘પચ’ન મળ પણ સ�કત ‘પચ’ છ યાન આસવ, ફળોના રસ,
�
�
ં
�
ુ
�
ે
ે
ુ
ે
�
ુ
ે
�
ે
�
ે
�
ે
ે
�
ે
ે
�
થઈ ગયા, તો હવ? એટલે હવ આવા િનબધોમા ભાષાના ��ા�ા�ત છ અન અ�ય જનોને િનવાણ તરફ દોરી જવા સોડા, પાણી વગર પાચ પીણાના િમ�ણથી બનતા પયન કહવાય છ ‘પચ.’
�
�
�
�
�
�
�
ે
ે
�
ુ
�
ે
�
ૈ
ઢોલ વગાડી ખાડ ખાઈએ છીએ ક હમો બી િવ�ાન છ�! અન ે ગિતશીલ છ. ત પછી શ�દ છ ‘િબ�દી’, કપાળનો ચાદલો. ત ે બીý છટથી વપરાતો શ�દ છ, loot યાન ય� પછી િવજતા સિનકો �ારા
�
ે
�ડ�શનરીડોટકોમ નામ વબસાઇટનો પયગામ આવ છ ક ��øમા � યોગિવ�ામા ઉ�લિખત માનવદહના છ�ા ચ�ન �તીક છ ન ભ�તો થતી લટફાટ અથવા હિથયારબધ લટારા �હ�થોના ઘરમાથી લટી ýય ત ે
�
�
ે
ૂ
ે
�
�
�
ુ
�
ે
ે
ે
ૂ
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
�
ૂ
�
ે
ે
�
�
�
ે
ુ
�
�
�
�
17 શ�દ સ�કતમાથી આ�યા છ! અન બસ, અમ બીø વાર ખાડ ખાઈએ પýઅચનાથ તમ જ મિહલાઓ �ગારાથ વાપર છ. િબ�દી યાન િબ�દ યાન ે માલમ�ા. જ સ�કત lootra ‘લ�’ ઉપરથી ��ý લટી ગયા છ. આ ઉપરાત
�
ે
�
ૂ
ં
ે
�
ૂ
ે
ે
�
ે
�
છીએ ક સતયગ આવી ગયો! ટપક� અથવા ટીપુ! � ખાકી, ખાટ, વગર સ�યાબધ શ�દો િહ�દી ક ભારતની બીø ભાષાઓમા�થી
ુ
�
ે
�
�
ં
ે
�
ે
�
�
�
અ� પહલા જ પ�ર�છ�દમા બ�બ વાર ખાડ ખાવાનો મહાવરો વાપરવાન ુ � આપણી �ખો ચાર થઈ ýય ત ýણીન ક ‘ઓરે�જ’ યાન નારગીનુ � ��øમા �વ�યા છ, પણ ત શ�દો �થમત: સ�કતમાથી ભારતની ભાષાઓમા �
ે
�
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
ુ
�
�
�
ે
�
�
�યોજન ત ક ���લ�સમા candy શ�દ છ જનો અથ મીઠાઈ ક પીપરમેટ ક � મળ છ સ�કત ‘નારગ’, જના ઉપરથી �પિનશમા ‘નાર�જ’ અન ���લશમા � ઉતારાયા છ.
ં
�
�
�
�
ૂ
ે
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ૂ
ે
ુ
ચોકલેટ વગર, જમા ખા�ડ ક ચાસણી ક એવ િમ�ટ કશ હોય! ત શ�દનુ મળ ‘ઓરે�જ’ આવ છ, પણ મહરબાન સાહબો અન સાહબબાનઓ, ચાઇનીઝ અન અલબ�, ‘ભારોપીય’ અથવા ‘ઇ�ડોયુરોિપયન’ કળની ��ø
ે
ુ
ે
ે
�
�
�
�
ે
ે
�
ે
ુ
ે
�
�
�
ે
�
�
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
�
�
�
�
�
�
સ��કત છ, ખડકહ (‘ખડક:’) યાન ખડહ (‘ખડ:’), યાન કટકો, ટકડો જના ‘મ�ડ�રીન’ શ�દ સ�કતમાથી અવતરલ છ, તલા માિહત કાય? ય�સ! ભાષા �વય સ�કતની ભિગની ક ભાણજ ક ભ�ીø છ. આહા, ભાષા અન ે
ે
�
�
�
�
�
�
ે
ુ
�
ુ
ુ
ૂ
ે
�
ુ
ુ
�
�
ં
�
�
ઉપરથી ગ�મજરાતીમા આપણો િમ�ટ શ�દ ‘ખાડ’ અવતય� છ, કમક� શગરના કિપટલ M િવનાનો mandarin એટલે એક �કારની ચાઇનીઝ નારગી! પણ ભાષાન શા�તર કવ અવનવ, નારગીઓથી લચલ હ�રત વન છ. બસ, ઘડી
ં
�
�
ુ
�
�
�
�
ે
ગાગડાને તોડી તોડીને દાણાદાર ખાડ બનાવાય છ. (ગગનવાલાને કૌતુક કિપટલ Mandarin એટલે મ�ડ�રીન ચાઇનીઝ, ભ� ભાષા, એઝ વલ એઝ બ ઘડી કીધી ગ�મત ભાષાવનમા� ન કીધા નમન, જય જગ�નાથને! �
�
�
ે
ે
�
�
ે