Page 11 - DIVYA BHASKAR 051322
P. 11

Friday, May 13, 2022














         આજ કવળ સ�ા �ા�ત કરવાનો           રામનવમી એટલ                                                                                        ે
              ે
                �
              ઇરાદો રાખીન જ પ�પલટો
                          ે
        કરનારા �વાથી� રાજકારણીઓના
            ે
                            ે
                              �
          ખલ રોજ �વા મળ8 છ. �યારે
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                      ુ
                                                                                   �
                                                                                              �
                                                                                                              ુ
                                                                                                                        ે
                                                                                                              �
         પણ પ�પલટો થાય �યારે ‘શરમ’
          નામની ��યત મ�યવાન ચીજ           ભારતીય સ�કિતન બસત વષ�!
                      �
                         ૂ
                    નાશ પામતી હોય છ  �
                                    ે
                                                                                                                                                     ુ
                                                                                            �
                                                                                               ુ
                                                                                         �
                                                                                         ુ
                                                                                               ુ
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                        ુ
                                                                                                                          ે
                                                                                                                           ે
                                                                                                                                              �
                                                  ુ
                                       �
                                                                                                                                                ે
                                                    ે
                                                                               �
                                                                                     �
                                                            યયાિત કોણ હતો? એના િપતાન નામ નહષ હત. નહષ પરરવાનો પૌ�
                                                                               ુ
          ઉ     પિનષદના ઋિષ કરુણાવાન હતા તથી કનોપિનષધમા� ��ય જવી   હતો. દવયાની લ�ન પછી શિમ�ઠાન દાસી તરીક� સાથ લઇ ગઇ. યયાિત   સમાન હો.’ માનવીએ જ જ ગરબડ-ગોટાળા ક ગનાઓ કયા તવા જ ગનાઓ
                ગહન બાબતન પણ લોકિશ�કની માફક કથા �ારા સમýવ છ.
                                                    �
                                                   ે
                                                                                                                                                       �
                                                               ે
                         ે
                                                                                                                                     �
                                                                                                                              ુ
                                                                                                                                       ુ
                                                                                           ે
                                                                                                           દવોએ પણ કયા છ. બધા જ ગના ��ય છ. ગનગારોના� નામ ýણવા છ?
                                                                                                                     �
                                                                             �
                                                                                                            ે
                                                                                ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                                      �
                                                                                             ુ
                                                                                ે
                                                                 ે
                રામનવમીના  િદવસ  આદરણીય  મોરા�રબાપુએ  ફોન  પર   શિમ�ઠાના �મમા પ�ો તથી �ોધે ભરાયલા દવયાનીના િપતા શ�ાચાય યયાિતન  ે  સૌ�થમ ગોપીક��ણ એવા યશોદાન�દન ક�ણને યાદ કરવા પડ�! પછી િવ�ાિમ�,
                                                                        ે
                                                                    �
                                                                                   ે
                                                                                                                                  �
                                                                                                 �
                                                            �
                             ે
                                                                                                                          �
                                                                                                                                        ે
                                                                                              ુ
                                                                                                                    ુ
                                                                                                            ે
                                                                                                                      �
                                                                                                                          �
                                                                                               ુ
                                                                                                                                     �
                         �
                                                                                                                                     �
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                                ૂ
        શભકામના પાઠવી, �યાર મ એક જ વા�યમા� મારી આભારની લાગણી �ગટ   ત�કાળ ઘડપણ �ા�ત થાય એવો શાપ આપેલો. યયાિતના પ� પરએ પોતે શાપ   મનકા, રાý દ�યત, શકતલા, સયદવ, કતી, દવરાજ ઇ��, રાý શાતન,
                                                                                                                                 �
                       ે
         ુ
                                                                                            ુ
                                                                                                                                                       ુ
                                                                ે
        કરી : ‘બાપ! રામનવમી એટલ ભારતીય સ�કિતન બસત વષ!’ વાતચીત પરી!  માથ લઇન િપતાને યૌવનની ભટ આપી હતી. શ�ાચાય� પાસ સøવની િવ�ા   રાણી સ�યવતી, િવિચ�વીય ઇ�યાિદ...યાદી છક પ�ય ઠ�રબાપા સધી લબાય
                                           �
                                      ે
                                                                                                                                                   ુ
                                                                                                                                                      �
                                                                                               �
                                     �
                                                            ે
                                         �
                                         ુ
                                                                                      ુ
                                                                                             ે
                                     ુ
                                                                                                                           �
               ુ
                                                                            ે
                          ે
                                                                                                                                      �
                                                   ૂ
                                                                                                                                         ૂ
                                  �
                                 �
                            ે
                                                                                                            ે
                                                                          ુ
                                                                  �
                                                                                   ે
          માણસ ��ય પામ ત �ણે ખરખર ‘સમળી �ાિત’ થતી હોય છ. એ એક   હતી. શ�ાચાય દાનવોના ગર�થાને હતા. દવોના ગર �હ�પિત હતા. એમના   તમ છ.
                                     �
                                                                                         ુ
                     ે
                                                               ુ
                  ુ
                                                                           ુ
                       ે
                                                                                                               �
                                  ૂ
                                                                                        ુ
                                               �
                      ૂ
                                                                                                 ે
                                                                                                                                                �
                                                                                            ુ
                                                             �
                                                             ુ
                                                                                                                                              �
                                                           ુ
                                                                                        �
                               �
                                 ુ
                                                    ૂ
                                                                                                �
                                                                                                                            ે
                �
                    ે
                                                                                                   �
        એવી �ણ છ, �યાર �થળ �ખ પ�નુ મખ ýઇ શકતી નથી. એ �ણે �થળ   પ�ન નામ કચ હત. સøવની િવ�ા �ા�ત કરવા માટ કચ શ�ાચાયન �યા ગયો   પરમે�ર અન માનવીન ýડનારી બાબત ‘આક�િત’ છ. કનોપિનષદના
                                                                     ુ
                                                                     �
                                                                                                                      ે
                             ુ
                                                                       �
                                                                                                                                      �
                                                                                              ુ
                                                                                                                                                    ે
                                                                                                                       �
                                                                                       ે
                                       ૂ
                                                               ુ
                                                                                                                                            ે
                                                             ે
                                                              ુ
        કાન �વજનોનુ �દન સાભળી શકતા નથી. એ �ણે �થળ નાક �ારા �ાસ અન  ે  �યાર ગરપ�ી દવયાનીના �મમા પ�ો. દવયાની તજ��વની પ�ી હતી.   ઋિષએ કહલી વાતા આપણી આક�િતની વાતા છ. ઇ�ર સજલા માનવ કરેલો
                                                                                                                                               �
                                                                          ે
                                                                                                                  �
                 �
                      �
                                                                             �
                                                                   ે
                                                                ુ
                                                                                                                                       �
                                                                                  ે
                                                                                       �
                                                                    ુ
                                                                       ે
                                                                                                                                �
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                         ુ
                                                                              ે
                                                                                                                                             ે
        ઉ��વાસની અવરજવર બધ પડી ýય છ. બરાબર એ જ �ણે ડો�ટર         ગરપ�ી દવયાની સાથ કચનો �મસબધ શ� થયો. દવયાનીએ   કોઇ પણ ગનો �માથી પર નથી. અહકારથી બચવાન છ અન ઇરાદાઓને સખણા
                                                                                                                  ુ
                                                                                        �
                                                                                                 ે
                                �
                        �
                                                                   ુ
                                                                                    ે
           ્
                                                                                                                                          �
                                                                  ુ
        �વજનોને કહ છ : ‘ચદભાઇ is no more!’                       કચને ઘણી વાર દાનવોના �ાસથી બચા�યો હતો. આ ઘટનાના   રાખવાના છ. હા, ��યની �ણે બધ જ ખતમ!
                                                                                                                                ુ
                  �
                                                                                                                                �
                                                                                                                         ુ
                                                                                                                  �
                     �
                      ુ
                �
                                                                                               ુ
                                                                                               �
                                                                                   ુ
                                                                             ુ
          ખરી �ખ એટલ �ખ પાછળની �ખ!                                 આધારે ક.મા. મનશીએ સદર નાટક લ�ય હત. એ નાટકમા�                 }}}
                                                                                            ુ
                                                                                            �
                                                                                   �
                     ે
                    ે
                                                                                 ુ
                                                                                 �
                                                                                                  �
          ખરા કાન એટલ કાન પાછળના કાન!             િવચારોના          એક યાદગર વા�ય હત : ‘ઇ��ાણી ઇ��ાસનન વરી છ, ઇ��ને       પાઘડીનો વળ છડ   �
                                                                                              ે
                                                                                                                                        �
                   �
                     �
                        �
                                                                       ં
                                         �
          એક જ �ણમા કવી �ાિત! બાø પલટાઇ ýય છ.                        નહી.’
                                                    ં
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                                          �
        ��યની �ણે થતી એ �ાિતની કથા કનોપિનષદમા� ઋિષ   �દાવનમા  �        આજે કવળ સ�ા �ા�ત કરવાનો ઇરાદો રાખીન જ          �યારેલાલø મર �મ મ દીવાન હ ઔર
                                                                                                     ે
                                                                                                                                  ે
                                                                                                                               ે
                                                                                                                                    �
                              �
                       �
                                                                            �
           ુ
                                                                                                                                ે
                                                                                                                                             �
                                                                                               ે
           �
                        �
                     �
        વાતા �ારા સમýવ છ. સાભળો :                                    પ�પલટો કરનારા �વાથી રાજકારણીઓના ખલ રોજ ýવા     મઝસ શાદી કરન ક િલએ દબાવ ડાલ રહ હ, �
                   ે
                                                                                   �
                                                                                                                               ે
                                                                                                                        ે
                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                �
                                                                                                                        ે
                                         ુ
                                         �
                                                                       �
                                                                                                                                 ૈ
          દવાસર સ�ામ થયો �યાર દવોમા ભાર અિભમાન થય.   ગણવત શાહ        મળ છ. �યાર પણ પ�પલટો થાય �યાર ‘શરમ’ નામની         લ�કન મ કતઇ તયાર નહી હ �ય��ક
                                                                         �
                             �
           ે
                         ે
                                                                                             ે
                          ે
                                                                                                                                       ં
                �
                                                   ુ
                                 ે
              ુ
                                                                             ે
                                                                                                                            �
                                                                                                                                        �
                                                       �
                                                                                                                                        �
                                                                          ૂ
                                         ે
        પ�રણામે પરમા�માએ ય�નુ �પ ધારણ કયુ. ય� બનલા                  અ�યત મ�યવાન ચીજ નાશ પામતી હોય છ. લાખો-કરોડો      ઉ�, �ાન, િશ�ા ઔર નન-ન�શમ ભી વ ે
                                                                       �
                         �
                                                                                                                                    ૈ
                                                                                              �
                                                                                                                                           �
                                   �
                              ે
                                                                         �
        પરમા�મા, સૌ�થમ અ��નદવ પાસ ગયા. (‘અ��ન’ માટ  �             વષ� પહલા આજનો ટ�ાર માનવી (હોમો-ઇર��સ) ��વી પર બ  ે        મર લાયક નહી હ! �
                                                                                                                             ે
                                                                                                                              ે
                          ે
                                                                                            ે
                                                                                                                                     ં
                                                                       �
                                                                                    ુ
        ઉપિનષદમા  શ�દ છ.) અ��નદેવ ય�ને ક� : ‘હ ધાર તો સમ�       પગની મદદથી ચાલતો થયો! આવ બ�ય પછીની બધી                                             મન ગા�ધી
                                                                                       ુ
                                                                                       �
                                                                                    �
                                      �
                                      �
                �
                �
                �
                �
                �
               �
                            ે
                     �
                                   �
                �
                                                                                                                                                     ુ
                                   ુ
                                         �
                                         ુ
        ��વીને એક જ �ણમા બાળીન ભ�મ કરી નાખ.’ ય� અ��નદવ સામે એક   સદી સદીઓ માનવીના સારામાઠા ઇરાદાઓની                        ન�� : ‘India Today’ની િહદી આ�િત (તા. 19 જન,
                                            ે
                     �
                                   ુ
                                   �
                          ે
                                       ે
                                                                                                                                                       ૂ
                                                                                                                                           �
                      �
        તણખલુ મ�ય અન ક� : ‘આ તણખલાન બાળી મકો.’ અ��નદેવ બધા �ય�નો   સદી ગણાય. બધા કા�યો, મહાકા�યો, નાટકો                     2013 પાન-18)મા �ગટ થયલી આ િવગત મનુબહન
                      ુ
                ુ
                                                                    �
                   ે
                                              ે
              ૂ
                                ે
                �
             �
                                     ૂ
                                                                                                                                            ે
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                                      �
                           ુ
                           �
                   �
                                                             �
                                             ે
           �
                                         ે
        કયા, પણ તણખલ તો ન જ બ�ય! �યાર પછી ય� વાયદવ પાસ ગયા. (પવન   ઉપરાત નવલકથાઓ, નવિલકાઓ, ટીવી                             ગાધીએ તા. 1 ý�યઆરી, 1947ના િદવસ િબહારના
                                        ુ
                   ુ
                                                                                                                              �
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                       ુ
                                               �
                                                                      ુ
                                                                 �
                  �
        માટ ઉપિનષદમા ‘માત�ર�ા’ શ�દ �યોýયો છ.) માત�ર�ાએ ગવભર ય�ને   િસ�રયલો ક પછી લઘકથાઓ આખરે                                    �ીરામપુર મકામ લખલી ડાયરીના આધારે �ગટ
           �
                                    �
                                                 ે
                                                                                                                                      ુ
                                                                                                                                        ે
                                                                                                                                           ે
                                            �
                                            ૂ
                                            �
                                    ુ
        ક� : ‘હ ધાર તો ��વી પર પડ�લી બધી જ વ�તઓ ઉખેડી મક અન ગમે �યા  �  તો માનવીય આક�િતની જ નીપજ                                  થઇ હતી. �યારલાલ એ ગાધીøના સ�ટરી
              �
              �
          �
                ુ
                �
          ુ
                                                ે
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                          ે
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                                                                      �
        પહ�ચાડી દ�!’ ય� વાયદવ સમ� તણખલ મ�ય. માત�ર�ા એ તણખલાન  ે  ગણાય. માનવીય ઝખનાઓના                                               હતા. એમણે ગાધીøના આખરી વષ�મા  �
                       ુ
                                   ૂ
                        ે
                                     ુ
                                     �
                                  ુ
                    ે
                                                                     �
                                  �
                                                                                                                                            �
                           �
                           ુ
        હલાવી પણ ન શ�યા! વાયદવન અિભમાન ઊતરી ગય! � ુ       ઉ�ગારો, �ફ�મો ક નાટકો                                                     બનલી ઐિતહાિસક ઘટનાઓના આધારે
                                                            ્
                         ે
                        ુ
                                                                      �
                                                                                                                                      ે
                                 ે
                                       ે
            �
             �
                          ે
                                               �
                      ે
          છવટ િનરાશ થઇન બધા દવો ઇ�� પાસ ગયા અન આપવીતી સભળાવી.   �ારા �િતઘોષ પામતા ર�ા                                                  ‘પણાહિત’ મથાળ ચાર મહા�થો
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                         ૂ
                           ે
                                                             ે
          દવરાજ ઇ�� પોતે ય� પાસ ગયા, પરંત ય� ત�કાળ �તધાન થઇ ગયો!   છ! વદને અ�યત મૌિલક                                                   લ�યા છ, જમનુ દ�તાવø મ�ય
                                                           �
                                             �
                                                                   �
                                  ુ
           ે
                                                                                                                                                       ૂ
                                                                                                                                              ે
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                                    ે
                                                                                                                                            �
                  �
                                               ે
                                                    �
         ે
                                                              �
        દવરાજ ઇ�� �યા જ ઊભા ર�ા. ય� �તધાન થઇ ગયો, �યાર જ અ�યત   શ�દ છ : ‘આક�િત.’                                                       ઘ� છ. એમના બહન ડો. સશીલા
                                   �
                                                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                        ં
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                          �
         ુ
                     �
         �
                                   ે
                                            ે
                                          �
                            ે
                               ે
        સદર એવી િહમાચલકમારી ઉમાદવી ત �થાન �ગટ થયા! દવરાજ ઇ�� પર   વિદક   ઋિષ                                                            ન�યર પણ મનુબહન પર લ�ન
                                                             ૈ
                                                                                                                                         ૈ
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                                                  �
                                         ુ
                           ે
                       ુ
                                          ે
                                            ે
                                                                   �
                                      ે
                                  ે
        કપા કરીને ઉમાદવીએ ક� : ‘જ ય� અ��નદવ અન વાયદવન મ�યો હતો, ત  ે  પરમા�માન �ાથના કરે                                                      માટ દબાણ કયુ હત.
                       �
                                                                ે
         �
                  ે
                                                                                                                                                        �
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                                        ુ
                                                 ે
                                              ુ
                                       ે
                                               ે
        તો પરમા�મા પોતે જ ય�નુ �પ ધારણ કરીને અ��નદવ તથા વાયદવન મળવા   છ : ‘હ  પરમિપતા!                                                    ગાધીøના 100 Ôટ િ�જયા
                        �
                                                               �
                                                           �
                                                                                                                                           �
                                                 ે
        ગયા હતા. એ તો પરમા�માની લીલા હતી! પર�� એવા પરમે�ર ��ય લોકોને   અમારી આક�િત સમાન                                                 ધરાવતા વતળમા આ ઘટનાઓ
                                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                                 �
                                                                  �
                      �
        િ�યભાવના તો હોય છ, પરંત કોઇ એમને ઓળખત નથી. એમને રટવાથી,   હો.  અમારા  �દય                                                                  બની હતી!
                                       �
                                       ુ
                          ુ
                                                                      �
                                             ુ
                  �
        �મરણ કરવાથી ક ભણવાથી પોતે ���ાની થઇ ગયા એમ માનવ એ તો ýતન  ે  સમાન હો. અમારો મ�
                                             �
        છતરવા બરાબર છ. તપ, દમન અન સ�યપાલન �ારા જ ��િવ�ાની �ા��ત
         �
                              ે
                   �
             �
              �
                              �
        થઇ શક છ. પરમે�ર તો સ�ય�વ�પ છ અન એમની �ા��ત માટ સ�યની સાધના
                                 ે
                                            �
                                                �
                               �
        કરનારા લોકો જ પર��ને પામી શક છ. આમ, પર��ની �ા��ત માટ સ�યની
                             �
        �ડી અન કઠોર સાધના જ�રી છ�.’ િહમાચલકમારી ઉમાદેવીએ પોતાની વાત
              ે
                                   �
                                                    �
        પરી કરી. મોિતયાન ઓપરેશન થાય પછી માણસન ���ટ તો �ા�ય થાય છ,
         ૂ
                    �
                    ુ
                                       ે
                              �
           ુ
                                                   �
                                                 �
                                      �
        પરંત øવન���ટ �ા�ત થતી નથી. વષ 1949-50મા િવનોબાøનો િનબધસ�હ
                                           �
                                           ુ
                       ે
                        �
                           ં
                            ે
        ‘øવન���ટ’ �ગટ થયો તમા �ારભ કોરા પાન પર િવનોબાન એક િવધાન �ગટ
          �
          ુ
            �
        થય છ : ‘�ાન કરતાય ���ટનુ મહ�વ વધાર છ. (યાદદા�ત પરથી). ઘડપણમા�
                    �
                                 ે
                                   �
                         �
                         �
                         ુ
                                                 ુ
                                                 �
                             �
                           ે
                                                  ુ
               �
        કાનની બહરાશ કનડ� �યાર શ બન છ? બહરો માણસ ઘ�ઘાટ િસવાય બીજ ગમાવ  ે
                       ે
                                �
        છ શ! આસપાસ અટવાતો કોલાહલ ખરી પડ� પછી �દરનો ‘શાત કોલાહલ’
                                              �
         �
           �
           ુ
                                            ુ
                                            �
         �
                           ે
                                        �
                                                ુ
        સભળાતો થાય ખરો?’ (કિવ રાજ�� શાહના એક કા�યસ�હન મýન નામ છ :
                                                �
                                                    �
                                      �
                                     �
                         ૂ
                                ે
                           �
                                                 ે
        ‘શાત કોલાહલ’) ઘડપણને દર ઠલવાની ઘલછા ચ�વશી રાý યયાિતન વળગી
           �
        હતી. આપણી ભીતર સળવળતો યયાિત, ‘એ��ટ-ઓ��સડ�ટ’ દવાઓની ગોળી
                            �
        ગળીન ઘડપણને પાછળ ઠલવા માટ ફાફા મારતો જ રહ છ. ઘડપણને પાછળ ઠલી
            ે
                       �
                                       �
                                        �
                               �
                                                   �
                              �
            �
                                                  �
                                             �
        શકાત નથી. ઘડપણનો �વ�થ �વીકાર એ જ ખરી øવન���ટ છ કારણ ક એમ
            ુ
                                   ુ
                                         ુ
                            �
                               �
             �
                                        �
                ુ
        કરવામા ��યનો સહજ �વીકાર રહલો છ. ��ય øવનનુ દ�મન નથી, િમ� છ. �
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16