Page 21 - DIVYA BHASKAR 043021
P. 21
¾ }ગુજરાત Friday, April 30, 2021 20
Friday, April 30, 2021 | 20
અનુસંધાન
થઇ હોવા છતા ýજરમાન દેખાતી રસીલા એના પિતને અને બે સ�તાનોને માનસ ���ન
�
ે
���ના મલ�મા� જમાડી રહી હતી. અિમતભાઈન પહ�લી નજરમા� જ એ ઓળખી ગઈ. ઊભી
થઇ ગઈ. આવકાર આ�યો. પછી આગમનનુ� �યોજન પૂ�ુ�. અિમતભાઈએ ક�ુ� છ�, બધા� કમ� ભ�મસા� કરી દે. �ાનદીપ �સ�ગમા� તુલસી કહ� છ�, તારા�
øવન પણ એવુ� જ કઠોર રહ�લુ�. િપતા રતનø. માતા મોતીબાઈ! ‘રતન- સાવ ખુ�લુ� તો ન ક�ુ� પણ મોઘમ રીતે જણા�યુ�, ‘ઘરભ�ગ થયો છ��. મને અને શુભ અને અશુભ કમ� એ બધા� �ધણ છ�, સિમધ છ�.
�
�
મોતી’ને �યા તો ‘મિણ’ જ જ�મે ને! િપતાના અવસાન પછી મિણશ�કર મારા પ�રવારને સ�ભાળી શક� તેવી ��ીની જ�ર છ� તમારા �યાનમા કોઈ હોય ય� થાય છ� �યારે શા�િતપાઠ થાય છ�. �ક�િતના� બધા� જ ત�વોમા�થી શા�િતની
વા�કાનેર-મોરબી ફોઈને ઘરે રહીને ભ�યા. રાજકોટથી મેિ�ક ને મુ�બઈ યુિન. તો.....’ ઉ�ઘોષણા કરવામા� આવી. જલ, વાયુ, ઔષિધ,અ�ન બધા�મા�થી શા�િત �ા�ત
ુ�
થી �નાતક થયા. સખત વા�ચન. સ��ક�ત ��ેø સાિહ�યન સેવન. ને ઉ�મ રસીલા રોટલી વણતી હતી તે કામ પડતુ� મૂકીને ઊભી થઇ ગઈ. પિતને થાય, એવુ� આ�યુ� છ�. દરેક મ��ની પાછળ ‘ૐ શા��ત શા��ત’ ઉ�ારણ
�
િમ�ો વ�ે મુ�બઈમા ક�ળવાયા. સુરતમા� િશ�ક થયા. �યા ચોવીસ-પચીસની અને બાળકોને કહી દીધુ�, ‘હ�� ý� છ��. મ� આ પુરુષને વચન આ�યુ� હતુ�. મને આપણે કરીએ છીએ. પરંતુ મહાવીર �ભુએ અ�ભુત વાત કરી. એમણે ક�ુ� ક�
�
વયે ‘વસ�તિવજય’ ખ�ડકા�ય રચાયુ�, જે આજે પણ ગુજરાતી કિવતાનુ� સવ��મ રોકશો તો હ�� મરી જઈશ. ý જવા દેશો તો વ�ે વ�ે અહી આવતી રહીશ તમારા øવનય�મા� સ�યમ જ શા�િતપાઠ છ�. એવુ� મહાવીર �ભુ જ કહી શક�.
ં
કા�ય બની ર�ુ� છ�. અને તમારા ઘરને પણ સાચવતી રહીશ.’ આપણા પર સ�યમ લાદવામા આ�યો એટલે અશા�િત પેદા થઈ, અસ�તોષ પેદા
�
�
વડોદરામા� �ો. ટી.ક�. ગ�જરની સ��થામા ýડાયા, પણ કશા મનદુ:ખે (માનવામા ન આવે તેવી સ�યઘટના, તમામ પા�ો øવે છ�. રસીલા એક થયો. �ખ ફોડવાની નથી. �દરથી િવકાર ઊભરાય અને લાખ �ખ બ�ધ
�
ભાવનગર આવી ર�ા. િશ�ક-આચાય�-ક�ળવણી િનરી�કના� પદોને �યાય આખો મિહનો અિમતભાઈના ઘરમા� રહ� છ� અને એકાદ અઠવા�ડયુ� પોતાના� કરી દે, પણ �દરનુ� શુ� થશે? સ�યમ શા�િતપાઠ છ�. સ�યમનો શા�િતપાઠ. શુ�
કય�. �થમ પ�ની નમ�દાના અવસાનનો આઘાત પીડતો હતો. બીý પ�ની સ�તાનો સાથે રહ�વા� આવી ýય છ�. સ�બ�િધત બધા� જ પા�ોએ આ �યવ�થા મહાવીર �ભુ બો�યા છ�! એનો મતલબ ક� જે શા�િત આપે એ સ�યમ, જે અશા�િત
�
પણ નમ�દા નામે. ઠીક ચા�ય. ભાવનગર િનવાસ દરિમયાન કિવને મહારાý �વીકારી લીધી છ�. આવુ� બનવુ� એ કોઈને સમýતુ� નથી. મ� ક�ુ�ને ક� જળ પર આપે એ અસ�યમ. તમે મૌન રાખો, અનુ�ઠાન કરો, ઉપવાસ કરો અને તમે
ુ�
ભાવિસ�હø ýડ� િનકટ મૈ�ી ક�ળવાયેલી. સાથે ઘોડ�સવારી કરતા. તરવા જતા લખેલુ� લખાણ કદાચ વા�ચી શકાય, હવામા દોરેલુ� િચ� કદાચ ýઈ શકાય પરંતુ અશા�ત થઈ ýઓ તો એ સ�યમ નથી, તપ નથી.
�
�
ને રાજમહ�લે જમવા િનમ��ણ મળતુ�. માણસના� મનમા� રચાતા� અને ભ�ગાતા� સમીકરણને કોઈ સમø શકતુ� નથી.) તો ય�, દાન અને તપ છોડવા� નહીં; મહાવીર �ભુએ પણ છો�ા નહીં,
કા�તનો એક મા� ‘કા�યસ��હ’ ‘પૂવા�લાપ’ (1923) એમના મરણના (શીષ�કપ���ત: અ�દુલ હમીદ ‘અદમ’)� સ�શોધન કયુ�. જપ-ય� �યારેય છોડવા નહીં. દાન �યારેય છોડવુ� નહીં. એક
િદવસે જ �કાિશત થયેલો. કા�તના� કથનોિમ� કા�યો ‘ખ�ડકા�યો’ તરીક� નોખા� સુિવચારનુ� દાન કરો. �િપયાનુ� જ દાન કરાય? એ તો એક આદત થઈ ગઈ છ�.
છ�. િનø છ�. એમને કોઈ �બી નથી શ�યુ�. સ�સારની િવષમતા, િનયિતની માયથોલોø બાકી �િપયા ન હોય તો દાન નથી કરી શકતા? કોઈના ખભે હાથ રાખીને એક
��રતાની સામે કા�તે કરુણાની અપે�ા રાખી, પણ એમના� પા�ો કરુણનો જ સૂ�, કિવતા ક� એક શે’ર સ�ભળાવી દો એ દાન છ�. �માદાન કરો. મહાવીર
સામનો કરતા� ર�ા�. િવિધની વ�ા, શાપ, રાિ�, સમાજના� બ�ધનો િ�યજનોને કીચક એક જૈન સાધુ બની ýય છ� અને આખરે મુ�ત થઇ ýય છ�. �વામીના બધા� સૂ�ો સાવ�ભૌમ છ�, વૈિ�ક છ�; એને ક�વળ જૈની�મમા� ક�દ ન
�
સુખ લેવા દેતા� નથી. કા�તનુ� કિવકમ�, છ�દગૂ�થણી, ભાવપલટાઓ ને વણ�નો કૌરવો િવરુ�ના યુ�મા� પા�ડવો ક��ણની મદદ માગે છ�. ક��ણ એમને એક કરવા� ýઈએ. જૈન ભાઈ-બહ�નો એનુ� ગૌરવ જ�ર લઈ શક�. �
અ�ય�ત રસા�મક બનીને �ગ�ા� છ�. કા�તના ભાવસભર ને સ�ઘષ�મય øવનને શરતે મદદ કરવાનુ� વચન આપે છ� ક� તેઓ ક��ણને જરાસ�ઘ સાથે યુ� કરવામા� (સ�કલન : નીિતન વડગામા)
આવરી લેતુ� ઉ�મ નાટક ‘જળને પડદે’ સતીશ �યાસ લ�યુ� છ� ને અિભનેતા મદદ કરશે. જરાસ�ઘ અને કૌરવોની િવરુ�ના યુ�મા� જરાસ�ઘ ક��ણ તરફ એક
ે
કમલ ýશીએ એનુ� 30થી વધુ વખત મ�ચન કયુ� છ�. કા�ત હø હાજર છ�. પૈડ�� ફ�ક� છ�, પણ નેિમનાથ પૈડા�ને અટકાવે છ�, જેથી તે પૈડ�� બ�ને િપતરાઇ ��ા�� બયા�
ભાઇઓની આસપાસ ફરે છ� અને આખરે ક��ણની �ગળીમા� ભરાઇ ýય
��મા� ���યુ� ગુલાબ છ�. તે પછી ક��ણ જરાસ�ધ તરફ પૈડ�� ફ�કી તેને મારી નાખે છ�. ક��ણ કૌરવોને લોહીનુ� બ�ધારણ બદલાય છ� અને ચહ�રાના આ પે�ટાઇડસને લીધે રંગ બદલાય
હરાવવામા પા�ડવોને મદદ કરે છ�. જરાસ�ઘના ��યુ અને કૌરવો પરા�ત થયા છ� એવુ� માટી�ને�નુ� કહ�વુ� છ�. સ�શોધકોના મત મુજબ ચહ�રાનો બદલાતો રંગ
�
�
øવનલીલા સ�ક�લી લીધી. અિમતભાઈ દુઃખી દુઃખી થઇ ગયા. દીકરી નોકરી પછી ક��ણને નારાયણ અથવા અધ�ચ�ી ýહ�ર કરવામા� આવે છ�. તમને સૂચન કરી શક�. એક �યોગમા� એક માણસનો ચહ�રો બતાવવામા આ�યો
�
કરતી હતી. ઘરમા� બે દીકરાઓ સિહત ચાર જણાના� પેટ ભરવાના� હતા. આટલા બધા લોકોના વધનુ� કારણ બનવા માટ� ક��ણ �વગ�મા� ન જતા� જે ચીસ પાડી ર�ો હતો અને એના ચહ�રાનો રંગ �ાઇટ રેડ હતો! એટલે ક�
પૈસાની તકલીફ ન હતી પણ કામ કરવાવાળ�� કોઈ ન હતુ�. �ણેય સ�તાનોના� ��યુનો અનુભવ કરે છ�. ભિવ�યમા� તેઓ એક તીથ�કર તરીક� જ�મ લેશે. ખુશીમા પણ ચહ�રાનો રંગ આવો જ હોય છ�. તમે સાચા ભાવ પકડી શકતા
�
�
�સ�ગો માથા પર ઘુમરાતા હતા. ઘરમા� એક પીઢ ��ીની ખોટ વતા�તી હતી. એમના ભાઇ બલરામ અિહ�સક રહ� છ�. નથી!
ે
અિમતભાઈન દાયકાઓ પહ�લાની એક સા�જ યાદ આવી ગઈ �યારે અઢાર પા�ડવો દિ�ણમા� જઇને દિ�ણી મથુરા (તાિમલનાડ�મા� મદુરાઇ જે આવામા� થાય ક� હવે લોકોને મળીને એના હાવભાવ જ ના સમýઇ શક� તો
�
વષ�ની એક અ�ુભરી �ખોએ તેમને વચન આ�યુ� હતુ, ‘øવનમા� �યારેય મ�યકાળમા એક લોકિ�ય જૈન ક��� હતુ�)ની �થાપના કરે છ� અને �તે જૈન લોકોને મળવાનુ� શુ� કામ? છાનામાના �વોર�ટાઇન થઈને પ�ા રહો ઘરમા�.
પણ મારી જ�ર જણાય તો યાદ કરý.’ અિમતભાઈએ પોતાના� સૂ�ો પાસેથી સાધુ બની ýય છ�. આમ, જૈન ધમ�મા� મહાભારતનુ� એક અલગ �પ ýવા ��� �ા���સ
ં
રસીલાની ભાળ મેળવી લીધી. એક િદવસ અચાનક એને ýણ કયા� વગર મળ� છ�. યુ� અને øતને બદલે અહી અિહ�સાના જૈન િસ�ા�તને વધુ મહ�વ આદમ : મારા મા� િવચારે ��?
�
એના� સરનામે પહ�ચી ગયા. બપોરના બાર વા�યા હતા. અડતાલીસ વષ�ની આપવામા� આ�યુ� છ�. આ બાબત ભારતના વૈિવ�યનુ� ઉદાહરણ છ�. ઈવ : ના �ાર�� િવચાર�� ���