Page 20 - DIVYA BHASKAR 042922

¾ }ગુજરાત Friday, April 29, 2022 20
20
,
April 29
Frida
y
Friday, April 29, 2022 | 20 , 2022
રા��ને એક કરવામા� આડખીલી થતા� ક�ટલા�ક
દેશી રજવાડા�ઓને પોતાના દુહાઓથી ભૂધરøએ

�મ�ોયા�. જેના લીધે મીણસાર કા��ાની સા�ઇ� વીઘા
કસદાર જમીન પોરબ�દરના મોભીએ પરત લઇ લીધી.

ે
ે
�શ�સાની કિવતાથી જમીનો મ�યાના હýરો દાખલા (કોઇપણ માસની 01, 10 અન 19 અન 28મીએ જ�મેલી �ય��ત)
} શુભ િદન: રિવવાર, શુભ રંગ: પીળો
��. સ�યની કિવતાથી જમીન ગઈ હોય એવો કદાચ કોઇ જમીનને લગતી સમ�યા ચાલી રહી હોય તો કોઇની
ભૂધરøનો ગુજરાતનો એકમા� દાખલો હશે (સૂય�) દખલ �ારા તેનો ઉક�લ આવી શક�. કાય��ે�મા થોડા
�
પ�રવત�ન લાવવાનો �લાન હોય તો સમય અનુક�ળ રહ�શે.
ફાટલ �યાલાના અ�યા��મક ગિતિવિધઓમા� સમય પસાર થશે.

ે
ે
(કોઇપણ માસની 02, 11 અન 20 અન 29મીએ જ�મેલી �ય��ત)
} શુભ િદન: સોમવાર, શુભ રંગ: �ીમ
ુ�
લોકોની સલાહન પાલન તમને સફળતા આપશે. આવકના
કિવ ભૂધરø �શી (ચ��) અકારણ જ કોઇ િવવાદમા પડવુ� અપમાનજનક ��થિત ઊભી
�
�ોત વધશે. કોઇ પણ યા�ા કરતા� પહ�લા સાવધાન રહો.
�
કરી શક� છ�. વધારે કામ સાથે આરામ પણ લેવો જ�રી છ�.
ે
ે
(કોઇપણ માસની 03, 12 અન 21 અન 30મીએ જ�મેલી �ય��ત)
} શુભ િદન: શુ�વાર, શુભ રંગ: વાયોલેટ
કા�ઠ� બેસીને કિવ ભૂધરø કિવતાની હોડીઓ તરતી મૂક�. પોરબ�દર રાજમા�થી
સા�ઠ વીઘા જમીન મળ�લી. િપતરાઈ ભાઈ લ�મીરામ એ જમીન ખેડ� અને તમારી મહ�નત અને કોિશશનુ� સાથ�ક પ�રણામ સામે આવશે.
�
ભૂધરø શ�દની ખેતી કરે. �યા ભ�ીý નારણø સમાચાર આપે ક�, ‘મોટા િવ�ાથી�ઓને નોકરીને લગતા કોઇ ઇ�ટર�યુમા� સફળતાના
�
બાપુ, ગામમા� શ��ત �ભા નાટક ક�પની આવી છ�. ‘ýહલની ચી�ી નાટક’ (ગુરુ) યોગ બની ર�ા છ�. િમ�ો સાથે તથા ખોટા કાય�મા સમય
ન�ટ ન કરો. ઘરની �યવ�થા યો�ય જળવાયેલી રહ�શે.
પો રબ�દર પ�થકની ગુલામી કાળની આ વાત છ�. સોનાની વીંટી આજ ભજવાવાનુ� છ�. મને ýવા લઇ ýવ ને!’
કડક �વભાવના કિવ ભૂધરø વહાલસોયા ભ�ીýની øદ પાસે સાવ ક�ણા
જેવડા રાણા ક�ડોરણા ગામમા� લાલø ýશીનો પ�રવાર ખેતી
ે
ે
કરીને ગુજરાન ચલાવતો હતો. પ�ની ગ�ગામાએ સાત દીકરી માખણ જેવા થઇ જતા. (કોઇપણ માસની 04, 13 અન 22 અન 31મીએ જ�મેલી �ય��ત)
પછી એક દીકરાને ઈ.સ. 1883 આસો સુદ આઠમે જ�મ આ�યો. આઠમુ� ‘અરે બેટા, નારણ! તારા મોટા બાપુની કિવતામા� એટલી તાકાત છ� ક� } શુભ િદન: સોમવાર, શુભ રંગ: લીંબુ
સ�તાન આઠમને િદવસે જ��યુ� એટલે બેનડીયુ�એ ભઈલાન નામ ‘િભધાન - નાટક મ�ડળીવાળા ઘરે આવશે!’ ભૂધરøના આ શ�દો નાનકડા નારણને તે
ુ�
િ��ના જ એક નામ’ પરથી ‘ભૂધર’ પા�ુ�. ભાઈનુ� નામ �યારે પા�ુ� �યારે શ� સમýય? િબનજ�રી ખચ� થશે. ýખમી કાય�થી દૂર રહો. કામ માટ�
�
બહ�નોને પણ �યા� ખબર હતી ક� આ નામથી એક િદવસ આ રાણા ક�ડોરણા સા�જ ઢળી અને વાળ ટાણે નાટક મ�ડળીના મુ�ય ગાયક તથા સ�રા��ના િમ�ો વ�ે પાટ�નરિશપ સફળ રહ�શે. પા�રવા�રક વાતાવરણ
�
ગામ ઓળખાવાન છ�. લોકસ�ગીતના અવતાર સમા યુવાન કલાકાર હ�મુ ગઢવી ભૂધરø ýશીના (યુરેનસ) સુખદ રહ�. થોડો સમય એકા�ત ક� ધાિમ�ક �થળમા પસાર કરો.
ુ�
ગામની �ાથિમક શાળાના આચાય� જગøવન પાઠક ગુજરાતી ભાષા- ફિળયે મહ�માન થયા. હ�મુભાઈનો મધઝરતો મીઠો ખરજનો �વર સા�ભળી વધારે થાકથી નબળાઇ અને માનિસક તણાવ અનુભવશો.
સાિહ�ય અને િપ�ગળના અ�યાસુ તથા િવ�ાન િશ�ક હતા. સફળ માળીને ભૂધરøએ પોતાની ડાયરીમા�થી એક બારમાસી છ�દ તેની આગળ ધય�.
�
�
ે
બીજમા� વટ��ના દશ�ન થઇ જતા હોય છ�. રાણા ક�ડોરણાની ધૂળમા રમવાની ફાનસના અજવાળ એ છ�દના શ�દો વા�ચતા વા�ચતા જુવાન હ�મુભાઈ પણ (કોઇપણ માસની 05, 14 અન 23 મીએ જ�મેલી �ય��ત)
�મરે બાળક ભૂધરે પાઠકસાહ�બના �તાપે શ�દ સાથે રમવાનુ� શ� કયુ�. રંગમા� આવી ગયા. તેણે કિવની ઓસરીએ જ એ છ�દ ગાઈને સ�ભળા�યો. } શુભ િદન: બુધવાર, શુભ રંગ: સફ�દ
�
�
શાળાના પટા�ગણમા� બીý બાળકો �યારે બરફના ગોલાની સળી શોધતા� હોય ‘ભૂધરø આ છ�દ હ�� ગમે �યા ગાઈ શક��?’ હ�મુ ગઢવીએ તો’ય
�યારે બાળક ભૂધર દુહા માટ� વણ�સગાઈનો શ�દ શોધતો નજરે ચડતો હતો. િવવેકસભર સવાલ કય�. ‘અરે જુવાન, તારા ગળામા દ�રયાના� મોý � પોતાના કાય� ઉપર જ �યાન આપવુ�. કોઇ સાથે ઝઘડો ક�
�
પાઠક સાહ�બે િપતા લાલøભાઈને ક�ુ� ક�, ‘તમારા દીકરામા� ક�દરતી જેવી ખટક છ�! ý બાપ આ છ�દ આજથી તારો! આમેય કિવતા તો કિવ મતભેદથી ��થિત ખરાબ થઇ શક��. આિથ�ક નુકસાન પણ થઇ
ે
�
કિવ�વ શ��ત છ�.’ લખ �યા સુધી જ તેની પોતાની હોય છ�. રજૂ થયા બાદ તો એ (બુધ) શક�. નવુ� કામ શ� કરવા માટ� પ�ર��થિતઓ અનુક�ળ છ�.
ુ�
ે
‘ના હોય મા�તર! છોકરાથી છાશ પીવાતી હશ? છોકરાના� સમાજની થઇ ýય છ�.’ પા�રવા�રક વાતાવરણ સુખદ અને સુખમય રહ�શે.
ýડકણા�મા� તમને કિવતા દેખાઈ ક� પછી મને રાø રાખવા ભૂધરøના જવાબ સાથે રાø થઈને હ�મુભાઈ વાળ �
કહો છો?’ લાલøભાઈએ મા�તરની વાત ઉડાડવાનો સા�ઈ-ફાઈ કરી અને નાટક માટ� રવાના થયા. થોડા� વરસો બાદ હ�મુ (કોઇપણ માસની 06, 15 અન 24મીએ જ�મેલી �ય��ત)
ે
�ય�ન કય�. ગઢવી નાટકમા�થી ગુજરાતી િસનેમાના પા��ગાયક બ�યા. } શુભ િદન: શુ�વાર, શુભ રંગ: નારંગી
‘ભાષાનો િશ�ક છ�� લાલøભાઈ! ýડકણા� અને ‘કસુ�બીનો રંગ’ ગુજરાતી �ફ�મમા� હ�મુભાઈએ ભૂધરøએ
કિવતાનો ભેદ સુપેરે ý�ં છ��. તમારે �યા� લખવ હોય સા�ઈરામ દવે આપેલી ઋતુ બારમાસીમા�થી ચાર કડી રેકોડ� કરી. બસ, એ સફળતા �ા�ત કરવામા� વધારે ચચા�-િવચારણા ન કરો, ક�મ
ુ�
�યા લખી લેý તમારો ભૂધર એક િદવસ મોટો કિવ થાશ!’ િદવસથી એ છ�દ અમર�વને પા�યા. ક� સમય �માણે થતા કાય�ના પ�રણામ યો�ય રહ� છ�. કોઇ
�
ે
િશ�કની આ આગમવાણી આગળ જતા� િબલક�લ સાચી ઠરી. આજે ભલે એ છ�દ લખનાર કિવનુ� નામ ભૂધરø લાલø (શુ�) અનુભવી સ�યની સલાહ અને માગ�દશ�ન વધારે મદદગાર
સ�ર વરસની �મરે ભૂધરøના� લ�ન ઝવેરબહ�ન સાથે થયા�. ýશી છ� એ ઘણા� ગાયકો ક� ગાિયકાઓને પણ નથી ખબર. પરંતુ સાિબત થઇ શક�. પિત-પ�ની વ�ે કોઇ િવવાદ ઊભો થાય.
હર�ારના� પગિથયા� માથેથી ગ�ગાø જેમ અલગોટીયા મારીને ફટોફટ એ છ�દ કોઈ પણ ડાયરાનો સભાøત છ�દ છ�. �યો વા�ચો ભૂધરøની
હ�ઠા� ઉતરી ýય એમ સમયની øણી øણી ઝા�ઝરી વાગતી ગઈ. ભૂધરøની કા�યશ��તનો અ��ભુત પરચો: (કોઇપણ માસની 07, 16 અન 25 મીએ જ�મેલી �ય��ત)
ે
કલમ યુવાન બની. કલમને �ુ�ગારના શેરડા Ô�ા. �પ-ઋતુ અને ýબનના તો �મક �મક દાદુર રવ �મકત, } શુભ િદન: ગુરુવાર, શુભ રંગ: લીલો
પડઘા કિવની કિવતામા� રસમય શૈલીથી પડઘાયા. ýણે વસ�ત �વય� કલમ ગહ�કત મોર મ�હાર િગરા,
બનીને પોતાની કિવતા લખતી હોય એવા દુહા અને લાટાનુ�ાસવાળા છ�દો તો િપયુ િપયુ ��દ પુકારત ચાતક, ફોનકો�સ તથા મી�ડયાને લગતી ગિતિવિધઓથી તમારા
�
ભૂધરøએ લખવા મા��ા. �ીહ� �ીહ� કો�કલ ક�જત કીરા, સ�પક� વધારો. પ�રવાર તથા સમાજમા માન-સ�માન પણ
ે
‘�ેમને વાચા હોત તો, તો ડણક ડણક �ગ રાજહીં ડણકત છણકત (ને��યુન) જળવાશ. બાળકોની કોઇ સફળતાથી તમને સુક�ન અને સુખ
જગત ýગી બની ýત, િસ�હણ કામ છજે, મળી શક� છ�. સામાિજક �તરે એક નવી ઓળખ મળશે.
�
હલકી ને હ�મા� ýત, તો �મ ઝુમ �મ ઝુમ બરસત બરખા,
ભગવા પેરીને ભૂધરા.’ ઘરર ઘરર ઘનઘોર ગજે. (કોઇપણ માસની 08, 17 અન 26મીએ જ�મેલી �ય��ત)
ે
�
******* ગુજરાતમા� રાત પડ� એ ડાયરા ક� ડા��ડયા રાસમા ભૂધરø લાલø ýશીનો } શુભ િદન: મ�ગળવાર, શુભ રંગ: ડાક� લીલો
‘�ેમના �ાગવડ હ��, આ છ�દ તમારા કાને પણ પડઘાયો હશ. ભૂધરøની કિવતાઓને પા�ખો આવી.
ે
�
�
ક�ક િ�તા�� પોઢી ગીયા, �ુ�ગારમા�થી વીર રસ તરફ કલમે �યાણ કયુ�. ��ેýના અ�યાચાર અને કોઇપણ િનણ�ય ઉતાવળમા ન લેતા� પહ�લા તે �ગે યો�ય
��યા રા�કા રોતા રીયા, ગા�ધીøથી �ભાિવત થઈને ભૂધરø સ�ઘેડા ઉતાર દુહા અને કા�યો સજ�વા ચચા�-િવચારણા કરો. સ�બ�ધોને બચાવવા તમારા �યવહારમા �
ભૂ�ડ� મોઢ� ભૂધરા.’ લા�યા. (શિન) સમય �માણે વત�વુ� જ�રી છ�. તમારી યો�યતા ઉપર જ
�
�ેમને વાચા હોત તો? ક�વુ� અ��ભુત ક�પન! �ેમ �વય� કહી જ દેત ક� �હાલા, રા��ને એક કરવામા� આડખીલી થતા� ક�ટલા�ક દેશી રજવાડા�ઓને પોતાના િવ�ાસ રાખો. તમારો આ�મિવ�ાસ તમને �વ�થ રાખશ. ે
રહ�વા દે મારુ� પ�રણામ સારુ� નહીં આવે. આશરે આઠ દાયકા પહ�લા લખાયેલો દુહાઓથી ભૂધરøએ ઠમઠોયા�. જેના લીધે મીણસાર કા�ઠાની સા�ઇઠ વીઘા
�
ે
અણમોલ દુહો આ ર�ો �યો વા�ચો:- કસદાર જમીન પોરબ�દરના મોભીએ પરત લઇ લીધી. �શ�સાની કિવતાથી (કોઇપણ માસની 09, 18 અન 27મીએ જ�મેલી �ય��ત)
‘�યાસ પણ ન વા�ચી ��યો, જમીનો મ�યાના હýરો દાખલા છ�. સ�યની કિવતાથી જમીન ગઈ હોય એવો } શુભ િદન: શિનવાર, શુભ રંગ: કોરલ
�ેમ હ��દા પુરાણ, કદાચ ભૂધરøનો ગુજરાતનો એકમા� દાખલો હશ. ે
એ તો લોય�ુના લખાણ, �વમાનથી øવવાવાળો અને સ�ય વચન સામી છાતીએ કહ�વાવાળો કિવ છ��લા થોડા સમયથી ચાલી રહ�લી કોઇ પરેશાનીથી રાહત
કોક ભેદુ વા�ચે ભૂધરા.’ એમ કા�ઈ ભા�ગી પડ�? ભૂધરøએ શુ� શુ� લ�યુ� અને ક�વુ� અ��ભુત લ�યુ� તેની મળી શક�. નøકના સ�બ�ધીઓ સાથે ગેટ-ટ�-ગેધરનો �લાન
અહા! �ીતની પરાકા�ટા જેવો દુહો. લોહીથી લખાણા હોય એવા �ેમના વાત ફરી �યારેક... (મ�ગળ) બનશે. �િપયાની લેવડ-દેવડને લગતી ગિતિવિધમા� ફાયદો
�
પુરાણને વા�ચવા માટ� પણ તપ�યા કરવી પડ�. વષા�ઋતુમા� મીણસાર નદીના વાઈ-ફાઈ નહીં, સા�ઈ-ફાઈ આવે તો િવચારý. થવાની શ�યતા છ�. �યવસાયમા નવા ઓડ�ર મળી શક�.