Page 18 - DIVYA BHASKAR 040822

Friday, April 8, 2022 | 18

રાજકારણનુ� તાજુ� ��ટા�ત. ઘણા સમયથી ઘસાતા જતા ક��ેસ પ�ને
નેતાઓ �યારેય ‘આ�મમ��ન’મા� નહીં પરંતુ ‘પરમ��ન’મા� જ મહાલે ��. શાહ�ગો રાજકારણ િસવાય પણ બીજે બધ વસે ��. �ગત થોડા સમય પહ�લા પા�ચ રા�યોની િવધાનસભાની ચૂ�ટણીમા� કારમો પરાજય
ે
�
øવનમા� અન ýહ�રøવનમા� બધા�ને બિલનો બકરો �ઈએ ��. એક એવી ખીંટી, જેના પર પોતાના� મેલા� કપડા� ટા�ગી શકાય મ�યો. સૌ ýણે છ� ક� ગા�ધીપ�રવારના� �ણ જણ – આમ તો બે જણ – પ�ને
ે
લગતા બધા િનણ�ય લે છ�. ઉમેદવારોની પસ�દગીથી મા�ડી ચૂ�ટણી�ચારનો દોર
આપણા તરફ ચીધાયેલી �ણ �ગળી હાય�. પગલા� શુ� લીધા�? પા�ચેય રા�યોના ક��ેસ વડાઓની હકાલપટી કરીને
�
એમના જ હાથમા રાખે છ�. એમણે પ�ýબમા કરેલી ભૂલોથી પ� ભૂ�ડી રીતે
�
પરાજયનો દોષ બીý પર ના�યો. નેતાઓ �યારેય ‘આ�મમ�થન’ના દાયરામા�
ે
આવતા નથી. તેઓ ‘પરમ�થન’મા� જ મહાલ છ�.
શાહ�ગો રાજકારણ િસવાય પણ બીજે બધે વસે છ�. �ગત øવનમા�
બા જુબાજુમા� રહ�તા� બે પ�રવારમા� જમીન-આસમાનનો અને ýહ�રøવનમા� બધા�ને બિલનો બકરો ýઈએ છ�. એક એવી ખીંટી,
જેના પર પોતાના� મેલા કપડા� ટા�ગી શકાય. િ�ક�ટમા� પોતાની ભૂલથી રન
�
ફરક હતો. એક પ�રવારમા� ઝઘડા-ક�કાસ ચા�યા
કરતા, �યારે બીý પ�રવાર સુખ-શા�િતમા રહ�તો આઉટ થનાર ખેલાડી બીý બેટર સામે �ખો કાઢીને ýતો ýવા મળશે.
�
�
હતો. એક િદવસ ક�કાસી પ�રવારની પ�નીએ પિતને ક�ુ� : ‘તપાસ મહાન ખેલાડીઓ રન બનાવવામા િન�ફળ ગયા હોય પછી કોઈ �ફ�ડરથી
તો કરો ક� એ લોકો �યારેય ઝઘડતા� ક�મ નથી?’ પિત કમને ગયો અને ક�ચ છ�ટ� તો હારનો દોષ એના પર. પરી�ાનુ� પ�રણામ ખરાબ આવે �યારે
બાજુના ઘરની બારીમા�થી ýયુ�. એ ઘરની ��ી ઓસરીમા� ઝાડ�-પોતા� િશ�કો િવ�ાથી�ઓનો દોષ કાઢ� અને વાલીઓ િશ�કોનો. મ�ઘવારી વધે
કરતી હતી. ક�ઈ કામ યાદ આ�યુ� એથી એ રસોડામા� ગઈ. એ જ વખતે તો િવરોધપ� જવાબદાર.
એનો પિત બહારથી આ�યો. ઉતાવળમા હતો, ઓસરીમા� પાણીથી પોતાના દોષ તરફ �યાન આ�યા િવના િન�ફળતાનો બધો દોષ બીý
�
ભરેલી ડોલ એને દેખાઈ નહીં. પગ વા�યો, બધુ� પાણી ઢોળાઈ ગયુ�. લોકો પર નાખવાનુ� વલણ સમા�ય બની ગયુ� છ�. એટલી હદ સુધી ક�
અવાજ સા�ભળીને પ�ની દોડતી આવી. એણે ક�ુ� : ‘સૉરી, હ�� ડોલ વ�ે એ માનવસહજ ગણાવા લા�ય છ�. ટી.વી.ની �યૂઝ ચેનલો પર સતત
ુ�
જ રાખીને ગઈ.’ પિતએ ક�ુ�: ‘ના, ભૂલ તો મારી કહ�વાય, મ� ડોલ ચાલતા અથ�હીન દેકારામા� એકબીýને દોષી ઠ�રવવાના ખેલ િસવાય
ýઈ નહીં.’ બ�ને હસી પ�ા�. ક�કાસી પ�રવારના માણસે ઘેર જઈને કશુ� જ બનતુ� નથી. કરુણતા એ છ� ક� ચચા�નો સ�ચાલક એ�કર પોતે પણ
�
પ�નીને ક�ુ�: ‘ગજબના� માણસો છ� એ લોકો તો! બીýનો વા�ક જ નથી પ�કાર બની દોષારોપણના ખેલમા એ�પાયર-રેફરી નહીં, પણ ખેલાડી
કાઢતા�, પોતાનો જ દોષ જુએ છ�.’ બને છ�. બીý પર દોષ ઢોળવાનો રોગ એટલો વકય� છ� ક� સાચ ુ�
�
એક યુવાન પિત-પ�ની મોડી રાતે પાટી�મા�થી આ�યા�. પિતએ વધારે કહ�નારને આરોપી બનાવવામા આવે છ�. આર.ક�. લ�મણનુ� જૂનુ�
દા� પીધો હતો. લથ�ડયા� ખાતો હતો. ઘરમા� દાખલ થતા� જ એ પડી ડ�બકી કાટ��ન છ�. પોલીસ એક જણને બોચીથી પકડીને લઈ ýય છ� અને
ગયો. પ�નીએ હાથ પકડીને એને મા�ડમા�ડ ઊભો કય� અને ક�ુ� : ‘આટલુ� કહ� છ� : ‘તુ� ક�ઈ અફવા ફ�લાવતો નહોતો, તારી સામે સાચી વાત
બધુ� પીધુ� ન હોત તો?’ પિત ગુ�સે થયો. ‘હ�� શુ� કરુ�? એ લોકો મને વીનેશ �તાણી ફ�લાવવાનો આરોપ છ�.’ એક માણસે એના નાનપણની વાત
િપવડાવતા જ ગયા. ત� પણ મને અટકા�યો નહીં.’ એક ટ��સી-�ાઇવર કરી. એક વાર એનાથી કશીક ભૂલ થઈ. એણે ભૂલ કબૂલી,
ગિતમયા�દાથી ખૂબ વધારે ઝડપથી ગાડી ચલાવતો હતો. પોલીસે પક�ો. કામચોર માણસ મ� ýયો નથી. આખી િજ�દગી એદીની જેમ છતા િપતાએ એને બે િદવસ ભૂ�યો રહ�વાની સý કરી. બાળકને
�
�ાઇવરે ક�ુ� : ‘મારો ક�ઈ વા�ક નથી. પાછળ આવતી કારનો �ાઇવર ઓવરટ�ક પ�ો ર�ો.’ નાનકડા શહ�રમા� એક સ�ગીતિશ�ક �ીમ�ત ક�ટ��બની બહ� ખરાબ લા�ય, ‘મ� મારી ભૂલ કબૂલી ન હોત તો મારે ભૂ�યા
ુ�
કરવા હોન� વગા�ા જ કરતો હતો. મ� જ�યા ન આપી તો રો�ગ સાઇડમા�થી બે છોકરીઓને સ�ગીતનુ� �ૂશન આપતો. પા�ચેક વષ� પછી છોકરીઓના રહ�વુ� પ�ુ� ન હોત.’ એ િદવસથી એણે øવનમા� �યારેય ભૂલ કબૂલ નહીં
ુ�
આગળ નીકળી ગયો. પછી તો હ�� એને આગળ જવા જ�યા ન જ આપુ� ને! એ િપતાને લા�ય ક� દીકરીઓનો ýહ�ર કાય��મ યોજવો ýઈએ. કાય��મમા� બ�ને કરવાનો િનણ�ય કય�. બીý પર દોષ ઢોળવાની �િ� ધીરે ધીરે આદત બનતી
કારણે મારે વધારે ઝડપથી કાર ચલાવવી પડી.’ એક આળસુ અને બેકાર યુવક છોકરી બેસૂરુ� અને બેતાલ ગાતી હતી. લોકો હસવા લા�યા. હામ�િનયમ પર ýય છ�. �યાર પછી �ય��ત પોતે પણ પોતાને ધરાર િનદ�ષ માનવા લાગે છ�.
�
ુ�
બધા�ને કહ�તો ફરતો ક� બધો વા�ક મારી આળસુ માનો છ�. આખો િદવસ ઓટલા સ�ગત કરતો સ�ગીતિશ�ક પણ મોઢ�� ફ�રવી હસવા લા�યો, ýણે એણે બરાબર ýણીતી િશખામણ છ�: એટલુ� યાદ રાખý ક� બીý સામે એક �ગળી ચીંધીએ
પર બેસીને ગામગપાટા જ મારતી. ને મારો બાપ? વાત જ ન પૂછો. એના જેવો શીખ�ય નહીં એની કોઈ જવાબદારી એની ન હોય. �યારે �ણ �ગળી આપણા તરફ ચીંધાયેલી હોય છ�.
ુ�
અનુસંધાન
ે
રણમા� ખી�યુ� ગુલાબ હસાવવા ગયા અન રડવુ� પ�ુ�
િવચારોના �ંદાવનમા�
નહીં શક�. લોકો ભાતભાતની વાતો કરશે. એના કરતા� એના� માથા પર પિતના
�
કરતી વખતે ýહ�રમા� કહી તેથી મારા હરખનો પાર ન ર�ો! મારો �ોવોનો ફ�રો નામનુ� ઓઢ�ં મૂકી દેવામા આવશે તો લોકોના મ� ઉપર કાયમ માટ� તાળ ��
સફળ ર�ો! ગીતાની કોઇ સ�ક�પના �ગે આપણા દેશના િવ�ાથી�ઓ આવી વસાઇ જશે. સૂરજનો િનણ�ય સુ�ીમ કોટ�નો ચુકાદો હતો. બધા�એ �વીકારવો
િવચારસ�� ��ો�રી �યારે કરશે? આ �સ�ગના િન�પણમા� �યા�ય એક જ ર�ો. બીý િદવસે મારા અને ચ�દાના� લ�ન થઇ ગયા�. કોઇ પણ ýતની
શ�દની પણ અિતશયો��ત નથી કરી એવુ� હ�� સોગ�દપૂવ�ક કહી શક��. કાનૂની �િ�યા કયા� વગર અમારો િ�કોણીય સ�સાર શ� થયો. આજે દોઢ
�
�ોવોથી એકાદ કલાક છ�ટ� સૉ�ટ લેક િસટી આવેલુ� છ�. �યા ખારા જળનુ� દાયકા પછી પણ અમારા �વાસમા નાનો સરખો બ�પ ક� ખાડો આ�યો નથી.
�
�
મોટ�� સરોવર ýવા મ�યુ�! સરોવર વળી દ�રયાના� પાણી જેટલુ� જ ખારુ� હોઇ અમે �ેમનો ગુણાકાર જ કરી ý�યો છ�.’
શક�? �યા નøક આવેલા શહ�રનુ� નામ જ સૉ�ટ લેક િસટી છ�. �વાસમા � ‘બાપુ, બ�ને પ�નીઓથી ક�લ ક�ટલા� સ�તાનો થયા�?’
�
�
અવનવા અનુભવો િચ�ની સ�િ�મા વધારો કરનારા હોય છ�. તમે આજે ‘સૂરજ ગભ�વતી હતી, એણે પૂરા મિહને દીકરીને જ�મ આ�યો. અમે
પણ �ોવો નગરની મુલાકાત લઇને અને યુિનવિસ�ટીમા� જઇને બધી વાતની �ણેય જણા�એ ન�ી કયુ� ક� ઘરમા� ચ�દાને એક દીકરો છ� અને સૂરજની એક
�
�
ખાતરી કરી શકો છો અને મોમ�ન પ�થના કોઇ િ��તીબ�ધુને મળી શકો છો. દીકરી. �ીજુ� સ�તાન નથી ýઇતુ�. બસ, અમારા બ�ને બાળકો સરસ રીતે ઊછરી મુક �િતભાસ�પ�ન ýકીઓ પણ એફએમની રેસમા વાતોનો
વધારે શુ� કહ�વુ�? ર�ા� છ�. �ગણે આવેલી એક િનરાધાર ��ીને આશરો આપવાનુ� અને એના અ વઘાર કરવામા� �યારેક દાઝી જતા હોય છ�. અમે�રકાના
}}} દીકરાને પોતાનો દીકરો માનીને અમારો વારસો આપવાનુ� પિવ� કાય� મારી ઇિલનોઇસ �ા�તમા� ‘શોકýક’ તરીક� ઓળખાતા બેન �ટોમબગ�
રાજપૂતાણીએ કયુ� છ�.’ ýહ�રાત કરી ક� જે માણસ એના કપાળમા� રે�ડયો �ટ�શન 13.5 KORBના
પાઘડીનો વળ ��ડ� જુવાન �ાઇવર ચાના� મીઠા ઘૂ�ટ ભરતા� ભરતા� િવચારી ર�ો, ‘વાહ, સૂરજ- લોગોનુ� છ��દ�ં છ��દાવશે તેને રે�ડયો �ટ�શન તરફથી દર વરસે સોળ લાખ �િપયા
ે
અમ અમે�રક�ો છીએ. ચ�દાની આવી ýડી તો આસમાન પાસે નથી. માતાø તમારી િ�પુટીને અખ�ડ રાખે!’ જેવી રકમ મળશે. એ ભાઈને હતુ� ક� ઓફરને કોઈ િસ�રયસલી લેશે નહીં.
ે
અમ સરળ લોકો છીએ, (સ�ય ઘટના : સૂરજબાના� દીકરી અ�યારે આઇ.પી.એસ. વળતા જ િદવસે �રચડ� ગોડાડ� અને ડ�િવડ િવ�કલમેન સિહત અનેક લોકો કાળા �
પરંતુ થઇ ગયા� છ� અને ચ�દાબાનો ક��વર હાલમા અમે�રકામા� ‘વેલ સેટ�ડ’ છ�.) કપાળ કરીને આવી ગયા. રે�ડયો ýકી તો ડઘાઈને કહ�વા મા��ો ક� આ તો
�
ે
ý તમ અમારા પર (શીષ�ક પ���ત: રાહત ઇ�દૌરી) મ�કરી હતી. પેલા કપાળકમી�ઓએ હવે રે�ડયો ýકી સામે કરોડો �િપયાના
પેશાબ કરશો, તો પછી વળતરના દાવા મા��ા છ�.
ે
�
અમ તમારા શ��રો પર ડણક
�
બ��બ��ા કરીશુ�.
ે
રૉિબન િવિલય�સ કર�સી ‘�ો�ામેબલ’ હશ. અથા�� આ ના�ં ઈ�ટ�િલજ�ટ હશ અને ન�ી ખરેખર જુલાબ કરાવી દે એવા�
ે
(અમે�રકાનો હા�ય અિભનેતા) કરશે ક� તમે એનો યો�ય ઉપયોગ કરી ર�ા છો ક� અયો�ય. અને ý ઉપયોગ
�
સ�ાધીશોની અપે�ા મુજબનો નહીં હોય તો હોવા છતા નાણા�નો ઉપયોગ નહીં શ��ો શોધાઈ ગયા� ��
દીવાન-એ-ખાસ થઇ શક�. મૂળભૂત માનવ અિધકારો ઉપર તરાપ લગાવી શકવા શ��તમાન
આવુ� �ડિજટલ ના�ં કોઈ પણ સરકાર માટ� નાણા�નો ઉપયોગ એકદમ પારદશી� મે�રકા અને ચીને દુ�મનને સ�પૂણ� �ધ કરી મૂક� તેવા લેઝરની
હતુ� ક� ત��ી મહોદય મારી વાત સમø શ�યા નથી. પછીના� 30 વષ�મા ભાજપે બનાવી દેશે. �યા�થી કમાયા, ક�ટલુ� કમાયા જેવી િવગતો ભેગી કરવા અ�યારે અ શોધ કરી અને તેના� શ��ો પણ િવકસા�યા હતા. રાઇફ�સ પર
�
�
ે
ગુજરાતમા� સતત સ�ા કબજે કય� રાખી. 2014ની લોકસભા ચૂ�ટણી પછી આખો ને આખો આવકવેરા િવભાગ ખચા�ઈ ýય છ� અને તો પણ કાળા નાણા�ને �ફટ કરી શકાય તેવા આ શ��ન ‘ડ�ઝર’ નામ અપાયુ� હતુ�. પરંતુ
બદલાયેલા વાતાવરણને કારણે િવવેક અ��નહો�ીએ ‘ધ કા�મીર ફાઇ�સ’ રોકી શકાતુ� નથી. �યારે �ડિજટલ કર�સીને કારણે સરકાર અને સ�ાધીશો 1995ની øિનવા પ�રષદ પછી આ શ��ો પર
�ફ�મ બનાવવાનુ� સાહસ કયુ� અને ગુજરાત સિહત દેશની બહ�મતી �ýને નાણા�ના સ�પૂણ� ઉપયોગ ઉપર નજર રાખી શકશે અને જ�ર પ�ે બટન દબાવી �િતબ�ધ મૂકવામા� આ�યો હતો. આથી નવા�
લા�ય ક�, ‘બાપ રે... કા�મીરમા� બહ�મતી સાથે આ હદે અ�યાચારો થયા હતા? અને રોકી શકશે. મતલબ ક� ના�ં વાપરવાની �વત��તાનો તમારો નાગ�રક િબનઘાતકીય લેઝર શોધવામા� આ�યા� છ� જે
ુ�
આ ક�વી રીતે માફ થાય...’ લોકોની લાગણી એટલી તી� છ� ક� બુિ�શાળી અિધકાર કોઈ પણ કાયદા િવના છીનવાઈ જઈ શક� છ�. જેનુ� ઉદાહરણ એક દુ�મનને થોડો સમય �ધળો કરી નાખે છ�.
રાજકારણીઓ એને છ�છ�ડવાથી દૂર જ રહ�. ýક�, ક��ેસને શુ� સૂ�યુ� ક� એના િન�ણાતે સરળ રીતે આ�યુ� હતુ�. ‘ý તમારુ� વજન વધારે હોય અને તમે બગ�ર અવાજના� મોý�ઓ છોડીને દુ�મનને ખરેખર ઝાડા
નેતાઓએ �ફ�મને જૂઠી અને બોગસ કહી! ક��ેસના આવા વલણને કારણે ખરીદવા જશો તો આ ના�ં તમને ખરીદવા નહીં દે!’ છ�ટી ýય તેવી અસર કરતા સોિનક શ��ો શોધાયા� છ�. તેમા� અવાજના તરંગો
�
�
આવનારી ચૂ�ટણીઓમા� તટ�થ મતદારો ક��ેસથી િવમુખ થઈ ýય તો નવાઈ સારા ક� નરસા� - આ િવષયના બધા� જ પાસા�ઓ ýણવા અને સમજવા એવી મા�ામા છોડવામા� આવે છ� ક� સામેની �ય��તઓના શરીરની ��િથઓ
નહીં. ભાજપે ભાજપ શાિસત તમામ રા�યોમા� �ફ�મને ટ��સ �ી બનાવી. બધાને માટ� ખૂબ જ જ�રી છ�. દુભા��યે આપણા સમાજમા આવા અગ�યના પર તે સીધા અસર કરે છ�. લીવર, �કડની, �દય વગેરે અિનયિમત બની ýય
�
ભાજપનો આ મા�ટર ��ોક હતો. કમ સે કમ ‘ધ કા�મીર ફાઇ�સ’ �ફ�મ િવષયની કોઈ ખાસ ચચા�ઓ પણ થતી નથી. �યારે જ�રી છ� ક� દરેક� ýતે જ છ�. �ય��તને ઝાડા અને ઊલટીઓ શ� થઈ ýય છ�. આ સાધનો હ�િલકો�ટર
આવનારી ચૂ�ટણીના� પ�રણામો પર ચો�સ અસર કરશે એમા� કોઈ શ�કા નથી! આ િવષય પર વા�ચી અને સતક� રહ�વુ� ýઈએ. પર ક� કાર પર ગોઠવી શકાય છ�.