Page 11 - DIVYA BHASKAR 020422
P. 11

Friday, February 4, 2022









               શહીદી : ગા�ધીની ક ગોડસની?
                                                                                                                              ે
                                                                                                �






                            �
           યાદ છ? આજ સા�જ 5.10 વાગે તીથ�ણન અજવાળ�?
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                       �
                                                                                                      �
                                                                                                                       ુ
                                                 ે
                                                              ે
                                            �
                                                �
                                            ુ
                                       ુ
                 �
                                                                  ે
                                                                    �
                                                            બાકી બચ છ.
                                                �
                                                  �
                       ે
                                                                                                             શકાય.
                               ં
                    �
         શી     ષક વાચીન ચ�કશો નહી. એ એક પ��તકાન મથાળ છ અન  ે  6  આ પ�તકમા ઠર ઠર સરદાર પટ�લ માટ એવી રીત ઉ�લેખ કય� છ ક  �  14 લોકોએ ચટલી સરકાર પણ જન નમતી અન �ોધથી ભાન ગમાવી
                                                                                                     �
                                                                                                                                 ે
                                                                ુ
                                                                                     �
                                                                                                                                                     ુ
                                                                      �
                                                                                           ે
                                                                        �
                                                    �
                                                                                                                     �
                                                                                                                    �
                                                                    �
                                                                                                                    ૂ
                                         ે
                 ુ
                પ��તકા સાબરમતી આ�મ સર�ા અન �મારક ��ટ, ગાધી
                                                                                                                                  ે
                                   ુ
                                                                                                                                          ે
                                                                                                                             ે
                                                                                                                �
                                                                                                               ે
                                                                                                                                        ે
                                                                                             �
                      �
                �મારક સ�હાલય, હ�રજન આ�મ, અમદાવાદ તરફથી      સરદાર તો ગાધીøથી ગળ આવી ગયલા. તઓ ગાધીøથી એટલા    બઠલી જનતા પણ જન શરણે જતી, તવો આ માણસ ભારતની
                                                                                                                            ે
                                                                     �
                                                                                        ે
                                                                             �
                                                                                    ે
                                                                                                                         ્
                             �
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                 ુ
                                                                        �
                �
        �ગટ થઇ છ. (�કમત �િપયા પાચ.) પ��તકાના લખક મરાઠી ભાષાના   તો નારાજ હતા ક ý ગાધીøની હ�યા ન થઇ હોત તો સરદાર   મહાનતા અન સ�િવવકબિ�ન �તીક હતો. �
                                        ે
                    �
                                                                             �
                                 ુ
                                                                                                                      ે
                                                                                                                            ે
                                                                                                                              ુ
                            �
         ુ
                                                                                       ે
                                                                              �
                                                                              ુ
                                                                     �
                                    ુ
                                �
        સ�િસ� સાિહ�યકાર નરહર કરુદકર છ. નથરામ ગોડસેનો ભાઇ ગોપાળ   �ધાનમ�ડળમાથી  રાøનામ  જ  આપી  દવાના  હતા…  સરદારને             }}}
        ગોડસે ઓ�ટોબર 1964મા જલમાથી છ�ો પછી તણ એક પ�તક લ�ય :   ગાધીøના આ હ�યારાઓ માટ ýણ ભારોભાર સહાનુભિત હતી,
                                         ે
                                                                                    ે
                              �
                           ે
                                                                                                 ૂ
                                        ે
                                                                                �
                                 �
                                                    �
                                                    ુ
                                              ુ
                                                              �
                         �
                                                                                                                                        �
           �
                                                             ે
                         ુ
                                                 �
        ‘ગાધીહ�યા આિણ મી.’ પ�તકની ��તાવના લખવા માટ �કાશક મરાઠી   તવ વાચકોના મનમા ઠસાવવાનો આ કપટી �યાસ છ.                  પાઘડીનો વળ છડ   �
                                                                                             �
                                           �
                                                                         �
                                                              ુ
                                                              �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                         �
                                                                                                                                          ુ
                                                                                                                                �
                                            �
                                                                                                 �
                                                                                                                                   �
        ભાષાના આદરણીય સાિહ�યકાર �ી નરહર કરુદકરને િવનતી કરી. કશીય   7  ગોપાળ ગોડસેની આ બધી મીમાસા ગરમાગ દોરનારી છ. ભારત   એક ખાસ ન ýણીતો �સગ છ. ગાધીøના સપ� રામદાસ હો��પટલમા  �
                                     �
                                                                                 �
                                                                                                                             �
                                                                                     ે
                                                                                                                                                ે
                             ે
        કાપક�પ  િવના  છાપવાની  શરત  નરહરøએ  ��તાવના  લખી.  �ી   સરકારે પા�ક�તાનને 55 કરોડ (�િપયા) આપવાનો િનણ�ય કય� જ ન   સારવાર લઇ ર�ા હતા. એક અý�યો યવાન એમની પાસ પહ�ચી ગયો
                                                                                                                                     ુ
                                                                                                                     �
                                                                                                              ે
                                                                                                                                     �
                                                                  ે
        નરહરøએ ગોપાળ ગોડસે રજૂ કરેલા ��યક મ�ાની એવી તો છણાવટ   હતો. ખરખર તો પા�ક�તાન પાસથી અમક રકમ આવવાની હતી ત  ે  અન બો�યો : ‘હ નથરામ ગોડસેનો ભાઇ છ. માર નામ ગોપાળ ગોડસે છ. હ  � �
                                                                                                                        ુ
                                                                                                                                     �
                                      ુ
                                                                                                                                        ુ
                                                                                                                                        �
                                                                                                                     �
                                    ે
                                                                                 ે
                                                                                      ુ
                                                                                                                                                      �
                            �
        કરી ક નથરામન શહીદ તરીક� ગાધીહ�યાન એક અિન�ટ ત�વના વધ તરીક�   રકમ સાથ 55 કરોડને વાળી નાખવા તવો િનણ�ય હતો. કાકાસાહબ   આપનો આભાર માનવા માટ� આ�યો છ કારણ ક એકમા� આપે જ ýહરમા  �
                                  ે
                                                                                                                                                      �
                                                                  ે
                  ે
              ુ
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                   �
            �
                                                                                     ે
                                                                                                     �
           ે
                                                                                �
              ુ
                                                ુ
                  ે
                                                                                                                     �
                                                                  ે
                                                                                      �
                                                                                                                       �
        અન નથરામન શહીદ તરીક� રજૂ કરવાની ગોપાળ ગોડસેની મરાદ પર   ગાડગીલ આ વાત �પ�ટ શ�દોમા ન�ધી છ.... �ધાનમ�ડળનો રકમ ન   એવી વાત કરી છ ક નથરામ ગોડસેન ફાસીની સý ન થવી ýઇએ.’
                                                                                                                                 ે
                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                   �
                  �
                  ુ
                                                                                 ે
                                   �
                                                                             �
                                                                                                                          ે
                                                                               ુ
        પાણી ફરી વ�ય. પ�તકની બીø આ�િ�માથી એ ��તાવના સમળગી રદ   આપવાનો િનણ�ય પણ સવાનમત અન અઠવા�ડયા પછી જ આ રકમ   આટલા શ�દો કહીન ગોપાલ ગોડસે પાછો ફરી ગયો.
                                                                                    ે
                                                ૂ
                    ુ
                                                                                ુ
                                                                                                  �
             �
                                                                               �
                           �
                                                                                   ે
        કરવામા આવી. સ�યિન�ઠ ગાધીભ�ત એવા નરહરøએ પછીથી પોતાના   આપવાનો ફરિનણ�ય પણ સવાનમત! આ મામલાની �ટીઘૂટી હø   ��� : આ �સગ મને રામદાસભાઇની સપ�ી �ી સિમ�ા કલકણી�એ મને િદ�હીની
                                                                    �
                                                                                                                                   ુ
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                             �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                     �
        િનબધસ�હ ‘િશવરા�’મા �ગટ કરી. અ�ા�ય એવો મળ મરાઠી        સધી �કાશમા આવી નથી. દાખલા તરીક� અ�યબખાનનો આરોપ   અશોકા હોટલમા ક�ો હતો. સિમ�ાબહન �ધાનમ��ી નરે�� મોદીના �શસક છ. નરે��
           �
                                                                       �
             �
                                                                                            ુ
                                                                ુ
                         �
                                           ૂ
                                                                                                                    �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                �
                                                                                                                                                    �
                                        �
                                                                       �
                                                                                     ે
                  �
                                                                                 ે
                              ે
        એવો આ િનબધ અગ�યનો દ�તાવજ હોવા ઉપરાત મરાઠી                એવો છ ક ભાગલા વખત ભારત 160 ગાડી ભરીને દા�ગોળો   મોદી વષ� પહલા �યાર RSSના કાયકતા હતા �યારથી સિમ�ાøન નરે��ભાઇનો
                                                                      �
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                                ે
                                                                                                                        ે
                                                                                                                     �
                                                                                                                   �
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                �
                                                                                                  ે
                                                                                                �
                     �
                                                                                         �
                           �
                                                                                         ુ
                                                                                   �
                                                                                                      ે
                                                                                   ુ
        સાિહ�યની ઉમદા કિત પણ છ. અ�ા�ય એવા એ મરાઠી                  પા�ક�તાનને આપવો એવ ન�ી થય હોવા છતા ત �યારય   પ�રચય હતો. ઇ��દરા ગાધી સિમ�ાબહનની �િતભાથી ખશ હતા અન સિમ�ાબહનને
                                                                                                                                          ુ
                                                                                                                         �
                                                                                                                                                      �
                                                                                                                                �
                                                                                                                                                 ુ
                                                                                                                                                ે
                                                                                                                           ુ
                                                                                                                                             �
        લખનો ગજરાતી ભાવાનવાદ યોગેશ કામદાર કય� છ.   િવચારોના         આ�યો નથી. ભારત સરકારે આ આરોપનુ ખડન કયુ  �  રા�યસભાના સ�ય બનાવવાનો િનણ�ય વડોદરામા� બન મ�યા �યાર લવાયલો. ગાધીø
         ે
                                                                                                �
              ુ
                                     ે
                                          �
                        ુ
                                                                                                  �
                                                                                                                                           �
                                                                                                                                                      �
                                                                                                                  �
                                                                                                                                        ે
                                                                                                                                              ે
                                                                                                                                                  ે
                                                                                                                                               ે
                                                                                                                                       �
                �
                             �
        એનો સાર ટકાવીન આજના ગાધીિનવાણ િદને અહી  ં                    નથી.                                  પર લખાયલા અસ�ય પ�તકોમા સૌથી આધારભૂત અન સૌથી સદર પ�તક છ : ‘અણમોલ
                     ે
                                 �
                �
                                                                                                                  �
                                                                                                                 ે
                                                                                                                           �
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                     �
                                                                                                                                       ે
                                                                                                                                              ુ
                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                            ુ
                                                                                                                                            �
                                                    ં
                           ે
                 ે
              �
           ુ
                                                                                          ે
                                                                                       �
                                                                                         �
                   ે
        ��તત છ. હવ જ શ�દો છ, ત મારા નથી, નરહરøના   �દાવનમા   �       8  મ�ય સવાલ તો એ છ ક ત પણ �યાનમા લવ  � ુ  િવરાસત’. એનો ગજરાતીમા અનવાદ કરવાનુ કામ સ�ગત �ી જયત પ�ાએ કયુ હત અન  ે
                                                                         ુ
                        �
                                                                                                   �
                                                                                                     ે
                                                                                                                                       ્
                                                                                                                                                      �
                                                                                                                            ુ
                                                                                                                                               �
                                                                                                                                                      ુ
                                                                                                                                  �
                                                                                                                          �
                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                             �
                                                                                                     ે
                      �
                                                                           �
           ે
                                                                                        ે
                                                                                   �
                                    �
                                                                                                   �
        અન યોગેશભાઇના છ. આદરણીય નરહર કરુદકરøન  ે                     ýઇએ  ક  કા�મીરમા  ભારત  લ�કર  મોક�યુ  તન  ે  મ. જયતભાઇએ અમદાવાદ ખાત એ મ�યવાન �ણ પ�તકોનુ લોકાપ�ણ માર હાથ કરા�ય  ુ �
                                                                                                            ુ
                                                                                                                                       ુ
                                                                                                                                                     ે
                                                                                                                            ે
                                                                                                               �
                                                                                                                                           �
                                                                                                                               ૂ
                                                                                                                                                  ે
                                                       �
                                                                                   �
                                                                           �
                                                                                   ુ
                                                   ુ
                                      ે
        વદન  હý.  એમણે  ગાધીભ��તને  ýળવીન  પરી    ગણવત શાહ           ગાધીøન સમથન હત.                       હત. ગાધીø પર સમ� રીત સરળ ભાષામા લખાયલુ ઉ�મ પ�તક એટલે ‘અણમોલ
         �
                                         ૂ
                                                                      �
                                                                               �
                                                                           ુ
                        �
                                                                                                                �
                                                                                                                                            ુ
                                                                                                                                   �
                                                                                                                           ે
                                                                                                                                       ે
                                                                                                                                        �
                                                                                                             �
                                                                                                             ુ
           ુ
                                                                                          �
                     �
                               ુ
                                                                             �
                                        ે
                                                                              �
        વ�તિન�ઠા સાથ ગાધીøની હ�યાન સ�ય તારવીન બહ  �                 9   આ પહલા સ�ટ�બર 1947મા કલક�ાના રમખાણો   િવરાસત’ (નવભારત સાિહ�ય મિદર. �કમત : �. 280/- ગાધી માગ, અમદાવાદ) આજે
                                                                                 �
                  ે
                               �
                                                                                                 �
                                                                                                                                          �
                                                                                                                                              �
                                                                                                                            �
                                                                                                                                �
                                                                                        ુ
        મોટી સવા કરી છ. ગોપાલ ગોડસેની પ��તકાની ��તાવના            ગાધીøએ ઉપવાસ કરી, લોકોમા� સલહ કરાવી શાત પા�ા  �  નહી, અ�યાર જ મળવીન વાચવા જવ પ�તક!
                                                                                          ે
                                ુ
                                                                    �
                                                                                                 �
                   �
             ે
                                                                                                                        ે
                                                                                                                  ે
                                                                                                                               �
                                                                                                                              ે
                                                                                                                               ુ
                                                                                                              ં
                                                                                                                     ે
                                                                                                                                ુ
                                                                                                                          �
                                                                                  ે
                             ુ
              ે
                                                                               ે
                                     �
        લખનાર  ગોપાલ  ગોડસેના  જઠાણા�નો  પદાફાશ  કરવાની         હતા. ગાધીøની આ ફતહન વાઇસરોય લોડ માઉ�ટબટને ‘વન
                                                                                                 ે
                                                                   �
                                                                      �
                                                                                           �
                                       �
        બહાદરી બતાવી છ. હવ પ��તકાનો ટક સાર જ વાચી જઇએ. સ�યની   મન આમી ફોસ’ તરીક� એટલે ક ‘એકલા માણસના લ�કર’ તરીક�
                                                                                 �
                    �
                                                                   �
                                                                      �
            ુ
                                                             ે
                       ે
                                �
                                �
                         ુ
        આવી ચીકણી ચીવટ આજે ઝટ જડતી નથી. સા�ભળો :            િબરદાવી હતી.
                               �
                                                                                  ે
                             ે
                      �
            �
                                             �
                                     �
                                                                                                    ે
                                                                                        �
                                               ે
                                                              �
                                ે
        1  ગાધીø મારા માટ ��ા�થાન છ તનો અથ એમ નથી ક તમના દરેક   10 ગાધીøની હ�યાના સમાચાર �યાર પહલવહલા આ�યા �યાર તમનો
                                                                                                  ે
                                                                                     �
          િવચાર મને મા�ય છ. આમ છતા ગાધીø મારા ��ા�થાન હતા અન  ે  હ�યારો કોણ હતો તની ખબર નહોતી પડી. માઉ�ટબેટનને સમાચાર
                       �
                                 �
                               �
                                                                         ે
                                               ે
                   �
                                     ે
                                                  �
                 �
                                ે
                                                                                                  �
                                                                                                �
                     ે
          હમશ માટ રહશ. મારી ���ટએ અન મારા જવા કરોડો લોકો માટ તઓ   મળતા જ તઓ ઘટના�થળ દો�ા. �યાર �યા� હાજર રહલાઓમા  �
                                                                    ે
                                                                                      ે
                                                                             �
             ે
                                                   ે
                                                                �
            �
                                                                                                 ે
                                                                                            ુ
                                                                                       ે
                                                  ે
          નવા ભારતના ઉ�ઘોષક હતા. ભારતની �ýના સવ�� અન ��ઠ    એવો ગણગણાટ ચાલતો હતો ક ગાધીøન કોઇ મસલમાન ગોળી
                                                    ે
                                                                                �
                      ્
                                                                                   �
                                                                 �
                                                                                                  ે
                                                                           �
                       ે
                                                                   ે
                                                                                               �
                                                                      �
          �િતિનિધ હતા અન રા��િપતા હતા.                      મારી છ, તમ કહવાય છ. માઉ�ટબટન તરત જ પાછા ફયા અન મોટા
                                                                                 ે
                                          �
                                                                                           ૂ
                                                                                  ુ
                      �
                                                                                   �
                                                               ે
        2  મહારા�� એ ગાધીøના ક�ર િવરોધીઓનો �ાત હોવા ઉપરાત   સાદ બો�યા : ગાધીøનો ખની િહદ છ અન એની પરી ખબર બધાન  ે
                                                                      �
                                                    �
                                                                                 �
                                                                             ૂ
                                                                                      ે
                                 �
                                                             �
                                                                                                �
                              �
                                                                            ે
                                                                       ે
                                         �
                                                                                  ૂ
                                                                                ે
          ચ�ત અનયાયીઓનો પણ �ાત છ. અ�પાસાહબ પટવધ�ન, દાદા     છ. ýક માઉ�ટબટનને ત વખત ખની કોણ છ ત િવશ કઇ ખબર
                 ુ
                                                                 �
                                                                                           ે
                                                                                              ે
                                                                                         �
            ુ
                                      ે
                                                                                                    �
                                                                                                    ુ
          ધમાિધકારી, અ�ણા સહ�બ�, શકરરાવ દવ અન િવનોબા – બધા   ન હતી. તમની સાથના એક અિધકારીએ તમને પ� પણ ખર ક  �
             �
                                �
                              ે
                             ુ
                                                                                              �
                                                                                              ુ
                                                                         ે
                                           ે
                                                                                       ે
                                                                   ે
                                                                                            ૂ
          મહારા��ીયન �ા�ણ જ હતા. બીý આવા �ા�ણો હતા : આચાય  �  તમ આટલી ખાતરીથી કયા આધારે કહો છો ક ખની િહદ જ છ?
                                                                                            ૂ
                                                              ે
                                                                                                    �
                                                                                          �
                                                                                                �
                                                                                                 ુ
                                                                                         �
                     ે
                                                                 ે
              �
                                                                                          ુ
                                                                                     ૂ
                                                                              �
                                       �
          ýવડકર, સાન ગરø, ભાગવત, આચાય ભણશાળી ઇ�યાિદ.        માઉ�ટબટનનો જવાબ માિમક હતો : ‘ખની િહદ જ હોવો ýઇએ.
                       ુ
                        ુ
                                                                         ે
                                                                                      ં
                                                    ં
                                                             ે
                                 �
                                        �
                                         ુ
                    �
          મહારા��ના િહદઓ ક��સના સમથક હતા, િહદ મહાસભાના નહી.   ત ý મસલમાન હશ તો આપણે કોઇ નહી બચીએ.’
                     ુ
                          ે
                                                                 ુ
                                                 ુ
                                                 �
                                                   ે
                                                                     �
                                                                 �
                       �
        3  આવી પ�ર��થિતમા નથરામ ગોડસેએ કોટ�મા જ વ�ત�ય આ�ય, તના   11  બો�બ ફકી ગાધીøની હ�યા કરવાનો �ય�ન કરનાર નથરામન  ે
                         ુ
                                        ે
                                      �
                                                                                                 ુ
                                     �
                                                                                  �
                                  ે
                                     ુ
                                                                                                  ૈ
                                                                            ે
                                                                           ે
                                                                               �
                                                                              ૈ
                                                                                                   �
                 �
          પર �િતબધ લાવવા માટ મને કારણ દખાત નથી.             મોતનો ડર ન હતો અન ત ધયથી ફાસીએ ચ�ો, પણ આવા ધયન  ે
                          �
                                ે
                                       ે
                                            ે
                                                                  ુ
        4  ગોડસે ભાઇઓની િહ�દરા�� ��ય ક ભારત દશ ��યની િન�ઠા માટ  �  કારણે નથરામ શહીદ થયો એમ કહવાય ક?
                                                                                  �
                                                                                      �
                         ુ
                                 �
                                                    ૂ
                                                                                               ે
                                                                  �
                                                                          ુ
          કોઇના મનમા શકા નહી ઊપજે, મારા મનમા પણ નહી, પણ મળ   12  િદ�હીમા 31મી ý�યઆરી, 1948ન િદવસ મહા�માન �િતમ
                    �
                     �
                          ં
                                              ં
                                        �
                                                                                        ે
                                                                                    ે
                                ે
                   �
                                                                                                   �
                              ે
                                    ે
                                              ુ
                                                                             ે
                                   ે
                                                                                               �
                                                                                               ુ
                  �
                                                                        ે
          સવાલ એ છ ક એક �ય��તનો દશ�મ તન હ�યા કરવા સધી લઇ ýય   િવદાય આપવા ભગા થયલા લાખો ભારતવાસીઓ શ ભાડથી
                                                               ે
                               �
          તો તવા હ�યારાને શહીદ કવા સýગોમા ગણવો?             લાવલા ટોળા હતા�?
                                    �
                           �
                                                                    �
              ે
                                                                 �
                                                                           �
                                                                            ે
                                                                                 �
                                                                              �
                                                                                 ુ
        5  ગાધીøની હ�યાના કાવતરાના એક ભાગીદાર હોવાનો આરોપ   13  મહા�મા ગાધીનુ સામ�ય શમા હત? ગાધીø ન તો વડા�ધાન
                                                                                    �
            �
                                                                   �
                                                                      �
              �
                                                                                   �
                                      �
          �વાત�યવીર  સાવરકર  પર  હતો.  �વાત�યવીરનો  આવા  કોઇ   હતા ક ન તો લ�કરના સનાપિત. ગાધી તો હતા ભારતીય
                                                                �
                                                                            ે
                                                                         ુ
                                                                      ે
                                                             �
          કાવતરામા હાથ હોય એમ હ �ગતપણે નથી માનતો. �યાયાલય  ે  સ�કિતના િવવકપુરષ. પોલીસની ફોજ કલક�ામા શાિત
                                                                                            �
                             �
                                                                                              �
                 �
                                                               �
                             �
                                                                                         �
                                                                                           �
          સાવરકરને િનરપરાધ ગણીને છોડી મ�યા એ વાતન જમા બાજએ   �થાપવામા નાકાિમયાબ થઇ હતી. આમ છતા ગાધીøના
                                            ે
                                                                   �
                                   ૂ
                                                   ુ
                                                                                            ે
          રાખીએ, પણ આ �� �યાયાલયના િનણ�ય પરતો મયાિદત નથી...   ઉપવાસમા એક અગ�ય શ��ત હતી… �ýનો �મ અન  ે
                                                                   �
                                             �
                                       ૂ
                    �
                                                                                          ે
                                                                     �
          આ કાવતરામા ગોડસે સામલ હતા ક? આ બધ અ�યહાર જ રહ છ  �  ��ા એ જ ગાધીøની મડી. આ�મ�લશ એ તમનુ એકમા�
                                                                            ૂ
                                                   �
                                                                                            �
                                         ુ
                                         �
                                  �
                            ે
                                                                                     ે
          અન ‘�યાયાલયનો િનણ�ય મા�ય રાખવો જ ર�ો’ – ત �વવા�ય જ   હિથયાર. આવા મહાપરષના હ�યારાન શહીદ �યારય ન કહી
                                                                                             ે
             ે
                                                                                     ે
                                                                            ુ
                                             ે
                                              ુ
                                                                           ુ
                                                                                                                                     �
                                                                              �
                                                                         ુ
         ગોપાલ ગોડસની પ��તકાની ��તાવના લખનાર ગોપાલ ગોડસના જઠાણાનો પદાફાશ કરવાની બહાદરી બતાવી છ. હવ પ��તકાનો ટક સાર  વા�ચી જઇએ
                                                                                                        ુ
                                                                                                                                     �
                                                                                                                          ુ
                           ુ
                                                                                     �
                       ે
                                                      ે
                                                                                                                    �
                                                                                                                        ે
                                                                    ે
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16