Page 12 - DIVYA BHASKAR 012921

¾ }ગુજરાત Friday, January 29, 2021 12
Friday, January 29, 2021 | 12

��િમ� ચેટરø

અપૂર સ�સાર (1959) થી અિભýન (2020)

‘અપરાિજતા’ના કા��ટ�ગ દરિમયાન એમની મુલાકાત સ�યøત રાય સાથે
થઈ. આવા િદ�ગજ િદ�દશ�ક� એમને પોતાની �ફ�મમા� હીરોનો રોલ આ�યો
તેમ છતા શૌિમ� ચેટરøને અિભનયમા� કાર�કદી� બનાવવા િવશ અનેક
ે
�
સવાલો કયા� હતા. લા�યા ભા�યાની ભે રહ�
એમણે પોતાના એક ઈ�ટર�યૂમા� ક�ુ� હતુ�, 'કોઈપણ બુિ�શાળી અને
�
કલા�ેમી માણસ એક જ કલા ક� બાબત પર ફોકસ રહી શકતો નથી. એની
િ�ય કલા સાથે ýડાયેલી અનેક બાબતોમા એને ધીમે ધીમે રસ પડતો ýય છ� મનમા, �યા� લગી ભગતી
�
અને એમા�થી એનો પોતાનો �ય��તગત અને કલાના અનેક મા�યમોનો પણ
િવકાસ થાય છ�.' એમની આ વાત ઉપર �યાનથી િવચારીએ તો સમýય ક�
ધમ���, અિમતાભ બ�ન, િવનોદ ખ�ના ક� રાજેશ ખ�ના જેવા અિભનેતાઓ (øત) નૈ થાય ...
ફ�ત પોતાના અિભનય સાથે ýડાયેલા ર�ા, પરંતુ શશી કપૂર ક� અિનલ કપૂર
જેવા અિભનેતો કાર�કદી�ના એક મુકામ પર પહ��યા પછી ધીમે ધીમે ઈવો�વ
થયા અથવા ઊઘ��યા! આખી િજ�દગી િહરોઈન સાથે રોમા�સના રોલ કરનારા ટ��ટમા� તક મળતી નથી, તક ઉભી કરવી પડ� છ�.
શશી કપૂર �યારે િનમા�તા બ�યા �યારે ‘જુનૂન’, ‘િવજેતા’, ‘કલયુગ’, ‘36
ે
60 વ��ની ���મી કાર�ક�ી�મા� એમણ અવનવા �યોગો ચૌરંગી લેન’ અને ‘ઉ�સવ’ જેવી �ફ�મોનુ� િનમા�ણ કયુ�. �યારે ‘વન ટ� કા ફોર’ નબળા બોલ પર રન કરવાની અન સારા બોલને
ે
કરનારો લખન ક� ‘કમા�’નો �હોની બનેલો અિનલ કપૂર પછીથી ‘�લેક એ�ડ
ે
કયા�. સાવ નવા િ�����કો સાથ કામ કય�� અન નવી �હાઈટ’ અને ‘ગા�ધી� માય ફાધર’ જેવી �ફ�મોનો િનમા�તા બ�યો. માન સિહત છોડવાની આવડત ��એ
ે
િસનેમા, ખાસ કરીને બોિલવૂડમા� અિભનેતા માટ� બહ� િલિમટ�ડ �કોપ
જ વાતા��, નવા જ પસ���ન સાથ રજૂ કરી છ�. એમને જે ઓફર કરવામા� આવે એ જ રોલ એમણે કરવા પડ� એવો એક �ટ િ�ક�ટ શુ� છ�? ક�મ દરેક જુિનયર લેવલ િ�ક�ટરનુ� સપનુ� હોય
ે
���ડ ઘણા સમયથી ��થાિપત થઈ ગયો છ�. મોટાભાગના અિભનેતાઓ ક� �� છ� ક� એક િદવસ તેે ટ��ટ િ�ક�ટ રમશે અને દેશને મેચ øતાડશે?
સુ ýય ઘોષની એક શોટ� �ફ�મ ‘અહ�યા’મા� રાિધકા આ�ટ�ના અિભને�ીઓ પણ એક સમયે આવા ટાઈ�ડ રોલ ક� કા��ટ�ગમા�થી બહાર øવનમા� ધીરજ, િહ�મત અને પ�ર��થિત મુજબ િનણ�ય લેવાની જ�ર પડ� છ�
ટ��ટ િ�ક�ટ એ સામા�ય માણસની િજ�દગી છ�. જેમ રોિજ�દા
નીકળીને કશુ� નવુ� કરવા બેચેન હોય છ�. કરીના કપૂર ‘ચમેલી’ ક� દીિપકા
પિતનો રોલ કરતા 75-80 વષ�ના �� અિભનેતા યાદ છ�?
સ�યøત રાયની �ફ�મ ‘અપૂર સ�સાર’મા� જેણે શિમ�લા પાદુકોણ ‘છપાક’ જેવી �ફ�મો એટલા માટ� જ કરે છ�. અનુ�કા શમા�એ ýતે તેમ ટ��ટ િ�ક�ટમા� એક એક બોલ, એક એક ઓવર, એક એક સેશન અને એક
ટાગોરની સાથે એના પિતનો રોલ કય� એ અિભનેતા એટલે શૌિમ� િનમા��ી થવાનુ� ન�ી કયુ�, આ જ કારણે... પરંતુ, શૌિમ� ચેટરøને એક િદવસ ટકી રહ�વાનુ� હોય છ�. ટ��ટમા� તક મળતી નથી, તક ઊભી કરવી
ચેટરø. એ બ�ગાળી �ફ�મ એ શિમ�લા ટાગોર અને શૌિમ� યાદ કરીએ તો આપણે િહ�દી િસનેમા અથવા બોિલવૂડમા� પડ� છ�. નબળા બોલ પર રન કરવાની અને સારા બોલને માન સિહત છોડવાની
ચેટરø બ�નેની ડ��યુ (પહ�લી) �ફ�મ હતી. 1959મા� જેની આવેલા નવા ફાલને વધુ સમø શકીએ. આયુ�યમાન ખુરાના આવડત ýઈએ.
પહ�લી �ફ�મ �રિલઝ થઈ. 60 વષ�ની �ફ�મી કાર�કદી� એકબીýને ગીતકાર, ગાયક અને સ�ગીતકારની સાથે સાથે અિભનેતા ગુ�સો, ખુશી, �દયભ�ગ અને �યારબાદ પોતાની ýતને રીડીમ કરવાનો
ધરાવતા અિભનેતાનુ� 15 નવે�બર, 2020ના િદવસે છ�. ફરહાન અ�તર તો કિવ, લેખક, િદ�દશ�ક, અિભનેતા અવસર મળ� એ ટ��ટ િ�ક�ટ. િસરીઝ િવનનો અ�ત �યાલો મોઢ� મા�ડવા માટ�
કલક�ાના બેલે�યૂ નિસ�ગ હોમમા� અવસાન થયુ�. કોિવડને ગમતા� રહીએ અને એક રોક બે�ડનો ગાયક છ�. ઝોયા અ�તર ક� મેઘના માટ� 36 રન ઓલઆઉટનુ� િવષ પીવુ� ફરિજયાત છ�. એ સમયે ટીમ પર જે
લીધે આપણે જેમને ખોયા એવા અનેક કલાકારોમા� શૌિમ� ગુલઝાર જેવા લેખક, િદ�દશ�ક અને કિવ આપણી પાસે ભરોસો રાખીને મેચ જુવે તે જ સાચો ચાહક. 4 ટ��ટમેચની બોડ�ર ગાવ�કર
�
ચેટરø પણ છ�. �ણાલ સેન, તપન િસ�હા અને તરુણ કાજલ ઓઝા વૈ� છ�. માનવ કૌલ, પીયૂષ િમ�ા ક� અમોલ ગુ�તે, મહ�શ �ોફી અને વ�ડ� ટ��ટ ચે��પયનિશપની ફાઇનલમા �વેશવાની તક �યારે હોડમા�
મઝુમદાર જેવા િદ�દશ�કો સાથે એમણે અિભનેતા તરીક� કામ મા�જરેકર જેવા લેખક, િદ�દશ�ક, અિભનેતા અને ગીતકાર મુકાઈ હોય �યારે �ોફી øતવા માટ�નો આખરી પાસો ક�વી રીતે ફ�કાય અને
કયુ�, પોતે પણ િદ�દશ�ક તરીક� બ�ગાળી �ફ�મો કરી. એમના� છ છ�. વરુણ �ોવર અને વીર દાસ જેવા યુવા લેખકો એક તરફ સાથે સાથે ફાઇનલ �વેશવાનો દરવાý ક�વી રીતે ખુ�લો રખાય તે ભારતીય
પુ�તકો, ચાર કિવતા સ��હો, બ�ગાળી િથયેટરનો ઈિતહાસ અને �ટ��ડ અપ કોમેડી કરે છ� તો બીø તરફ ‘યે મોહ મોહ ક� ધાગે’ અને ટીમે ઓ���િલયાના અભે� �ક�લો ગણાતા ‘ગા�બા’મા� ઓ���િલયન ટીમને
ે
નાટક િવશેના, નાટકના� પુ�તકોની સાથે સાથે અનુવાદો પણ �ગટ થયા ‘મન ક�તૂરી રે...’ જેવા ગીતો લખ છ�. અપણા� સેન, રાિધકા આ�ટ� ક� હરાવીને દુિનયાને બતાવી દીધુ�.
છ�. બ�ગાળી રંગભૂિમ અને બ�ગાળી િસનેમામા શૌિમ� ચેટરøનુ� નામ અ�ય�ત ભૂિમ પેડનેકર જેવી અિભને�ીઓ હવે લેખન, િદ�દશ�ન અને અિભનય જેવી ઈý��ત ખેલાડીઓને કારણે ટીમનો ��િસ�ગ �મ એ ચે�જ �મ નહીં પણ
�
આદરપૂવ�ક લેવાય છ�. જવાબદારીઓ સ�ભાળ છ�. હો��પટલ વોડ�મા� તબદીલ થઇ ગયો હતો. હાથ, માથુ�, પગ, પેટ,
�
5 ઓ�ટોબર, 2020ના િદવસે એમની તિબયત બગડી. છ�ી ઓ�ટોબરે મýની વાત એ છ� ક� આ નવી પેઢી અથવા જે લોકો પોતાની પા�સળીઓ પર ઓ���િલયન ફા�ટ બોલસ�ના
એમને હો��પટલમા� દાખલ કરવામા� આ�યા. બરાબર 31 િદવસ પછી, ýતને નવી પેઢીના માને છ� તે બધા જ કોઈ એક જ�યાએ બાઉ�સસ�ના જવાબ ભારતીય દૂધમિલયા
14મી નવે�બરે એમની હાલત ખૂબ ખરાબ થઈ ગઈ અને 15મી અથવા એક જ ટ�લે�ટને પકડીને બેસી રહ�તા નથી. એમને ખેલાડીઓએ તેમની જ ભાષામા જવાબ
�
નવે�બરે બપોરે એમણે આ જગત છોડી દીધુ�. આજે, 19મી સતત કશુ� નવુ� કરવાની મý આવે છ�. નવા �યોગો એમને �પો���સ આ�યો �યારે દુિનયાભરના િ�ક�ટ �ેમીઓ
ý�યુઆરીએ એમનો જ�મ િદવસ છ�. 1935મા� જ�મેલા શૌિમ� નવી ચેલે�જ આપે છ�. શૌિમ� ચેટરøએ પોતાના એક તેમજ ભૂતપૂવ� ખેલાડીઓ પણ આફરીન
ુ�
ચેટરø ý હોત તો આજે એમને 85 વષ� પૂરા થયા હોત. આજે ઈ�ટર�યૂમા� ક�ુ� છ�, ‘નવુ� કરવુ� હોય તો નવુ� શીખવ પડ� નીરવ પ�ચાલ પોકારી ગયા. હવે �યારે �યારે ડ�િવડ અને
સૂયા� સેન ��ીટના નામે ઓળખાતી મૂળ િમરઝાપુર ��ીટ ખાતે અને જે નવુ� શીખવા તૈયાર છ� એ �યારેય �� નથી.’ ગોલાયથ જેવો મુકાબલો યોýશે �યારે
સીલદાહ રેલવે �ટ�શન નøક એમનો જ�મ થયો હતો. એમણે એમના આ શ�દો એમણે પોતાના øવનમા� સાચા પાડી �યારે ભારતની ઓ���િલયા ટ�રના ઉદાહરણ
ે
આખી િજ�દગી કલક�ામા� િવતાવી. અ�યાસ અને કોલેજ પણ દેખા�ા. 60 વષ�ની �ફ�મી કાર�કદી�મા� એમણે અવનવા અપાશ �યા� �લે�ગ ઇલેવનમા� િવરાટ કોહલીની
એમણે �યા જ કરી. કોલેજના સમયમા� એમને નાટકોમા� રસ પ�ો. �યોગો કયા�. સાવ નવા િદ�દશ�કો સાથે કામ કયુ� અને નવી જ ગેરહાજરી હોય, �લે�ગ ઇલેવનના બોિલ�ગ એટ�કની
�
�
બ�ગાળીમા એમ.એ. કયા� બાદ શૌિમ� ચેટરø એમના દાદાøની વાતા�ઓ, નવા જ પસ��શન સાથે રજૂ કરી. આપણા બોિલવૂડના િવક�ટ ટ�લી િસ�ગલ �ડિજટમા� હોય, બે�ટ�ગમા� રહાણે અને રોિહત શમા િસવાય
�
જેમ કાયદાશા��નો અ�યાસ કરવાનો િવચાર કરતા હતા મહાનાયક અિમતાભ બ�ન પણ એક રીતે શૌિમ� બીý કોઈ સુપર�ટાર ન હોય અને તેમ છતા આવા અન ઇવન મેચઅપ પછી
�
એ િદવસોમા� એમણે િશિશર ભાદુરીનુ� એક ચેટરøની જેમ જ નવી વાતા�ઓ, નવા િદ�દશ�કો પણ ઓ���િલયાને હારનો સામનો કરવો પડ� તે અક�પનીય છ�.
નાટક ýયુ�. નાટકોમા� એમને રસ હતો, અને નવા પ�ર�ે�ય સાથે અવનવા �યોગો િસરીઝ �રક�પ
પણ અિભનેતા તરીક� કાર�કદી� કરતા રહ� છ�. એમના આ �યોગો મા�
બનાવવાનો િનણ�ય એમણે �ો�થે�ટક મેકઅપ પૂરતા નથી. બોડી { ������ ���� : િ�ક�ટમા� ‘લો ઓફ એવરેજ’ મહ�વ છ�. એ�ડલેડ ટ��ટ
િશિશર ભાદુરીને મ�યા પછી લ��વેજ, ભાષા અને વાતા�ઓ પણ મેચમા� એક જ સેશનમા� ભારતીય બે�ટ�ગ ધરાશાયી થઇ ગઈ તેનુ� એક
કય�. ýક�, િશિશર દા �યારે એવી પસ�દ કરે છ�, જેમા� એમને કારણ ‘લો ઓફ એવરેજ’ છ�. જે બોલ સામા�ય સ�ýગોમા� બેટની ધાર
પોતાની કાર�કદી�ના �િતમ માટ� કોઈ ચેલે�જ હોય. ચૂકી ýય તે તમામ બોલ ભારતીય બે�સમેનોની બેટની ધારને અડીને ગયા
અ�યાયમા હતા. એમને આ વાત ધીમે ધીમે આપણે અને તેના કારણે ભારતીય ટીમ �થમ ઇિન�ગમા� મળ�લી લીડનો ફાયદો ન
�
પોતાના ગુરુ બનાવીને બધાએ શીખવી પડશે. ‘નવી ઉઠાવી શકી. સામા�ય િ�ક��ટ�ગ સે�સ ધરાવનાર દરેક જણ ભારતીય ટીમનો
શૌિમ� ચેટરøએ પેઢી પાસે કશુ� નથી’ કહીને િસલે�ટર બની બેઠો હતો પરંતુ એક વાત ભુલાઈ ગઈ હતી ક� ��મથ અને
અિભનયનો એમને ખ�ખેરી કાઢતા અને લાબુશેનને બાદ કરતા ઓ���િલયા પાસે બીý કોઈ બે�સમેન નહોતો જે
અ�યાસ જૂની �ફ�મો, જૂના સ�ગીત ભારતીય બોલસ� સામે ટકી શક�. ટીમ ભલે 36 રનમા� ઓલઆઉટ થઇ
શ� કય�. અને જૂની વાતા�ઓના હોય પરંતુ બોિલ�ગની ધાર આગળ જતા ઓ���િલયન બે�ટ�ગની કમર
રાગ આલાપતી એક તોડવા માટ� આતુર હતી.
આખી પેઢીએ નવી { ������ ���� : િસરાજ અને શુબમન િગલનુ� ડ��યુ. ભારતીય બોિલ�ગ
�
પેઢીના પસ��શનને એ�ડલેડ ટ��ટમા� ઓ���િલયન બે�સમેનનુ� લોહી ચાખી ચૂકી હતી
(�ન����ાન પાના ન�.20) (�ન����ાન પાના ન�.20)