Page 18 - DIVYA BHASKAR 012822
P. 18

Friday, January 28, 2022   |  18



                      મેઘા રાવની નવલકથા ‘�ય�િઝક ટ� ��મ િલિલઝ’મા� વા��વ અન અવા��વ વ�ે                       �યાન રાખý નહીંતર કોઈ તમારી �દર ઘૂસી જશે.’ નૂર એવી વાતો માનતી
                                                                           ે
                                                                                                           નથી.
                           ભ��સા�ી ભેદરેખા રસ�દ �� અન મેિજકલ �રયાિલઝન� �વા� વ�� ��                           ગોપીની પ�ની અરુ�ધતી એના પિતને થયેલો અનુભવ જણાવે છ�. એક
                                                      ે
                                                                                                                                                    �
                                                                                                           �ધારી રાતે ગોપી જ�ગલમા� થઈને ઘેર આવતો હતો. એના હાથમા દીવડો
          ઝા�ખા પટના વા��વની નવલકથા                                                                        સ�ભળાયો : ‘મને થોડ�� તેલ આપો.’ ગોપી સમø ગયો ક� કોઈ �ેતા�મા એની
                                                                                                           હતો અને એમા� પૂરવાના તેલથી ભરેલી ક��પી હતી. અચાનક પાછળથી અવાજ
                                                                                                           પાછળ પ�ો છ�. એ પાછળ ýયા િવના ચાલતો ર�ો, અવાજ એની પાસેથી
                                                                                                           તેલ માગતો ર�ો. કોઈ ભૂત તમારી પાછળ પડ� �યારે પાછળ ýવુ� નહીં એ
                                                                                                           િનયમ ગોપી ýણતો હતો. ઘેર પહ��યો �યારે તેલની ક��પી આપમેળ� ખાલી
                                                                                                           થઈ ગઈ હતી.
                                                                                                             નૂરને ગામમા� ક��ક નામનો યુવાન મળ� છ�. ક��કએ વરુઓ અને એક
                                                                                                           ભયાનક સાપ પા�યા છ�. એ બધા ક��કની ર�ા કરે છ�. ક��કના લા�બા વાળ,
                                                                                                                                       �
                                                                                                           �ખોમા� કાજળ અને કડક ચહ�રાથી નૂર પહ�લા તો ડરી ýય છ�. ક��ક મેલી
                                                                                                           િવ�ા ýણે છ�.
                                                                                                             એના વડવા મેલી િવ�ાનો �વાથ માટ� ગેરઉપયોગ કરતા હતા, �યારે
                                                                                                                                  �
                                                                                                           ક��ક લોકોને �ેતા�માઓથી બચાવવાન કામ કરે છ�. નૂરને ક��ક પર ભરોસો
                                                                                                                                  ુ�
                                                                                                           બેસતો નથી. એને ખબર પડ� છ� ક� ક��ક કીિત�નો ભાઈ છ�, �યારે એને લાગે છ�
                                                                                                           ક� કીિત�ના ��યુનુ� રહ�ય ýણવા એના પર આધાર રાખવો પડશે.
                                                                                                             િવિચ� øવન øવતા ક��કએ દુિનયાના મહાન �ફલસૂફોને વા��યા છ�.
                                                                                                           એના જેવો તેજ�વી યુવાન મેલી િવ�ામા ક�મ ફસાયો છ� અને આ ગામમા�
                                                                                                                                    �
                                                                                                           જ શા માટ� રહ� છ�? ક��ક નૂરના કોઈ સવાલનો જવાબ આપતો નથી.
                                                                                                           નૂરને ખબર પડ� છ� ક� ક��ક નાનપણથી એને ચાહતો હતો. સમય જતા� નૂર
                                                                                                           એના �ેમમા� પડ� છ�.
                                                                                                             નૂર ક��કની સાથે ફરતી હોવાથી �ેતા�માઓની નજરમા� આવે છ�. ક��ક
                                                                                                           નૂરનુ� ર�ણ કરે છ�. એણે ક�ટલાય દુ�ટા�માઓને જ�ગલના� ��ોમા� ક�દ કયા� છ�
                                                                                                           અથવા જમીનમા� દાટી દીધા છ�. નૂરને ખાતરી કરાવવા ક��ક એને એક ઝાડ
                                                                                                           પર ખોડ�લી ખીલી પર હાથ મુકાવે છ�.
                                                                                                             નૂરાને  થડમા�થી  સ�ગીત  સ�ભળાય  છ�  અને  આગમા�  ક�દતી  ��ી,
                                                                                                           ભીંતમા� øવતી ચણેલી છોકરીના� ��યો દેખાય છ�. નૂર એમા� ખ�ચાતી
                                                                                                                                            �
                                                                                                           ýય  છ�,  પરંતુ  વધારે  આગળ  ખ�ચાય  તે  પહ�લા  ક��ક  એનો  હાથ
                                                                                                           ખીલી  પરથી  દૂર  કરે  છ�.  થડમા�  ક�દ  જ�ણી  પોતાને  છોડાવવા  નૂરને
                                                                                                           લલચાવતી હતી.
                                                                                �
                                                                                                             નૂર ક��કના ઘરમા� લાલ સાડીવાળી ��ીને જુએ છ�. એ ��ી �ેતા�માઓનુ�
         ભા     રતીય લેખકોની બે ��ેø નવલકથા અ�યારે વા�ચુ� છ��. એક છ�  ��યુ પામી છ� ક� ખોટા સમાચાર મ�યા છ�? એ ��યુ પામી હોય તો ક�વી રીતે –   ર�ણ કરતી ર�તે�રી હતી. ક��ક અને કીિત�ના એક વડવાએ ર�ત�રીની
                                                          ક�દરતી ��યુ ક� આપઘાત? નૂર કીિત�ના ��યુનુ� રહ�ય �ક�લવા લ�ડનથી એના�
                મેઘાલયના વતની �કનહામ િસ�ગ નો�ગ�કન�રહની એક હýર
                                                                                                                                    �
                પાના�ની નવલકથા ‘�યૂનરલ નાઇ�સ’, બીø છ� ક�રળના� મેઘા   ગામ હ�રગામા� આવે છ�.                  શ��ત કોથળામા� બ�ધ કરી, કોથળો ક�વામા ફ��યો હતો.
        રાવની ‘�યૂિઝક ટ� �લેમ િલિલસ’. બ�નેનુ� કથાવ�તુ ‘હટ ક�’ છ�.   અહીંથી  શ�  થાય  છ�  િચ�િવિચ�  ઘટનાઓની  હારમાળા.   ક��કના પ�રવારના સ�યો િસવાય કોઈ એ કોથળો ક�વામા�થી કાઢી શક� તેમ
                                                                                                                                               �
        ‘�યૂનરલ નાઇ�સ’મા� મેઘાલયની આિદýિત ખાસીના લોકોમા�         નૂરને ýણવા  મળ�  છ�  ક�  આખુ�  ગામ   ભૂત-�ેત-જ�ણી   નથી. ર�તે�રી એ માટ� ક��કના પ�રવારના લોકોને ક�વામા ધક�લતી હતી.
        �ચિલત િવિશ�ટ ��યે��ટની િવિધની વાત ક���મા� છ�. એની          જેવા �ેતા�માઓના ઓછાયા હ�ઠળ øવે છ�. �થાિનકોએ   એણે જ ક��કની માને ક�વામા ધક�લી હતી અને કીિત�ને પણ એ જ રીતે ક�વામા  �
                                                                                                                            �
        સાથે ખાસી ýિતની øવનશૈલી, એમનુ� લોકસાિહ�ય,   ડ��કી          સુપરનેચરલ ત�વોની હાજરી વા�તિવકતાની જેમ �વીકારી   ફ�કી હતી. એ જ કારણે ર�તે�રી ક��કને ગામમા�થી જવા દેતી નથી. ર�ત�રી
        મેઘાલયના� જ�ગલોનુ� વાતાવરણ વગેરેની ભરપૂર િવગતો છ�.          લીધી છ�. ગામમા� વસતા અ��ત આ�માઓ એમની અધૂરી   ક��ક પર ભીંસ વધારવા એની �ેિમકા નૂરને ફસાવીને ક�વા પાસે લઈ ýય છ�.
        એ નવલકથાના આધારે થોડા સમય પછી વાત કરીશુ�. આજે               વાસના પૂરી કરવા માણસોને સક�ýમા� લે છ� અને �યારેક   નૂર ક�વામા ક�દવા જતી હોય છ�, �યા જ ક��ક એને બચાવી લે છ�. �યાર પછી
                                                                                                                                 �
                                                                                                                  �
        ‘�યૂિઝક ટ� �લેમ િલિલસ’ની વાત કરીએ.       વીનેશ �તાણી        પોતાનુ� કામ કઢાવવા ��યુના માગ� દોરી ýય છ�.   ક��ક નૂરને એની સાથે ગામમા� રહ�વા દેવા તૈયાર નથી. નૂરે નાછ�ટક� ક��કને
          મૂળ કા�મીરની યુવતી નૂર લ�ડનમા� રહ� છ�. એનુ� બાળપણ          નૂરને પણ િવિચ� અનુભવ થવા લાગે છ�. નાના-નાનીના   છોડી જવુ� પડ� છ�.
        કણા�ટકના હ�રગા નામના ગામમા� નાના-નાનીના ઘરમા� વી�યુ�      વ��થી બ�ધ ઘરમા� ભૂતોએ વાસ કય� છ�. નૂરને િચ�િવિચ�   મેઘા રાવે મૂળ કથાની સમા�તરે કા�મીરમા� બનતી િહ�સાની ઘટનાઓને
        હતુ�. �યા કીિત� નામની છોકરી એની øગરýન બહ�નપણી હતી.      અવાý સ�ભળાય છ�. એ ઘરમા� એક બાળકને જુએ છ�. બ�ધ ઘરમા�   મૂકી છ�. એ સૂચવે છ� ક� દુ�ટા�માઓ ભૂતયોિનમા� જ નહીં, વા�તિવક øવનમા�
              �
                                                                                                     ં
                   �
        થોડા સમય પહ�લા નૂરને સમાચાર મ�યા હતા ક� કીિત�ન�ુ અવસાન થયુ� છ�.   બાળક �યા�થી �વે�યુ�? બાળક કહ� છ� : ‘મારુ� નામ વેતાળ છ�. હ�� અહી જ   પણ વસે છ�. નવલકથામા� વા�તવ અને અવા�તવ વ�ે ભૂ�સાતી ભેદરેખા
        નૂર કીિત�ના અકાળ ��યુના દુ:ખમા�થી બહાર નીકળી શકતી નથી. એક િદવસ   રહ�� છ��.’ ઘરની સારસ�ભાળ લેતો નોકર ગોપી માિહતી આપે છ� ક� એ ઘણા� વ��   રસ�દ છ�. સાિહ�યના મેિજકલ �રયાિલઝનો એક �વાહ ‘�યૂિઝક ટ� �લેમ
        એના મોબાઇલ પર કીિત�નો મેસેજ આવે છ� : ‘આઇ િમસ યુ.’ નૂરને નવાઈ   પહ�લા ��યુ પામેલા બાળકનુ� ભૂત છ�.   િલિલઝ’ નવલકથામા� વહ� છ�. નવીન કથા�સ�ગોને કારણે નવલકથા વા�ચન�મ
                                                             �
        લાગે છ�, ��યુ પામેલી કીિત� એને ક�વી રીતે મેસેજ મોકલી શક�? એ ખરેખર   ગોપી નૂરને કહ� છ� : ‘ભૂતો માટ� તમારુ� શરીર િનવાસ�થાન બની શક�,   બની છ�.
                         અનુસંધાન
                                                                                                                                ે
                                                          �પ����સ                                          �વણ કરવાની ક�ટલીક િવધા બતાવ છ�. ‘�ોતા સુમિત.’ સ��બુિ�થી સા�ભળો.
        સમયના ���ા�ર                                                                                       સુશીલ, શીલવાન બનીને સા�ભળો. શુિચ, પિવ�તાથી સા�ભળો. કથારિસક,
                                                          ટીમનો આ�મિવ�ાસ મજબૂત કરવાથી લઇને નવોિદતોને ýહ�રમા� સપોટ�   કથામા� રસ હોવો ýઈએ. જેમા� આપણને રસ હોય એમા� આપણે સમય
        બતાવવા માગે છ�. બધાનો મદાર એ��ટ ઇ�કમબ�સી પર છ�, પણ �ýકીય   કરવામા� કોહલી અ��લ ર�ો છ�. પોતે જે �ટા�ડડ� સેટ કયા� હોય તે અિચવ કરીને   આપીએ તો રસ�િ� થાય છ�.   (સ�કલન : નીિતન વડગામા)
        ભાવનાઓનુ� વાવાઝોડ�� બીý સવાલોને ગૌણ કરી મૂકતુ� હોય છ�. ‘�કસાન   ટીમને øતવા માટ� મો�ટવેટ કરવામા� કોહલીનો ફાળો અમૂ�ય ર�ો છ�. ý ટ��ટ
        �દોલન’ અહી કોઈ મોટો �ભાવ બતાવી શ�યુ� નથી. ઓવૈસીને લાગે છ� ક�   િ�ક�ટ હજુ બીý 50 વ�� øિવત ર�ુ� તો િવ�ના સૌથી સફળ 5 ક�તાનોમા�   દીવાન-એ-ખાસ
                  ં
        મુ��લમ મત �ક� કરવાનો આ મોકો છ�. અિખલેશે પણ ýિતવાદના ગિણતમા�   તેનુ� નામ આદરથી લેવાશ તેમા� કોઈ શ�કા નહીં.�
                                                                         ે
        મુ��લમ પ�નો સમાવેશ કય� નથી. માયાવતીનુ� સોિશયલ એ��જિનય�રંગ                                          ક�લ મત 10.76 ટકા જેટલા હતા, જે 2017મા� વધીને 39.67 ટકા જેટલા
        �ા�ણ મત માટ� સિ�ય થયુ� છ�. હવે તેનો નારો િતલક સામેનો નહીં હોય!  માનસ  દ��ન                         થઈ ગયા હતા. 1980મા� ભાજપને ફ�ત 11 બેઠકો મળી હતી, જે વધીને
          યુપીએ દેશને માતબર વડા�ધાનો આ�યા છ�, નેહરુથી નરે�� મોદી.                                          2017મા� 312 થઈ ગઈ. એજ બતાવ છ� ક� ઉ�ર �દેશમા ભાજપની રાજકીય
                                                                                                                                             �
                                                                                                                                 ે
                                                                       �
                                                                                                ે
        2022ની િવધાનસભા ચૂ�ટણી એ રીતે પણ ભારે રસ�દ અને િનણા�યક   એક �� પૂછવામા આ�યો છ� ક�, ‘પરમા�માના અનુભવ િવશ આપનુ� શુ�   �યૂહરચના, િવરોધીઓ કરતા� વધુ ઉ�મ રહી હતી. ક��ેસની વાત કરીએ
        બનવાની છ�.                                        માનવુ� છ�?’ પરમા�માના અનુભવ િવશ મારુ� �પ�ટ તા�પય� છ�, �સ�નતાનો   તો રાહ�લ ગા�ધી અને િ�ય�કા ગા�ધીની બેફામ બયાનબાø અને નેતાગીરીમા�
                                                                                 ે
                                                          અનુભવ. મારા માટ� �સ�નતા જ પરમા�મા છ�. પિવ�તા િવના �સ�નતા   કાય�કરોને ઉ�સાિહત કરવાનો અભાવ એને નડી ગયો. 2012મા� સપાએ
        ડણક                                               નથી આવતી. વ�લભ સ��દાયમા� ઠાક�રને પિવ�ા અપ�ણ કરવામા� આવે   સ�ા મેળવી હતી, પરંતુ 2017મા� ક��ેસ સાથેનુ� ગઠબ�ધન પણ એને નડી
                                                          છ�. �યાન દેý, �સ�નતા આપ�ં �વ�પ છ�, પરંતુ પિવ�તાના અભાવ એ   ગયુ�. રાહ�લ ગા�ધી તો ડ��યા જ પરંતુ સાથે અિખલેશને પણ ડ�બા�ા. એક
                                                                                                     ે
        થઇ ગયા�. કામકાજ, કમ�ચારીઓ અને કામકાજના� �થળ �ગેના� સ�શોધનો   �વ�પ દબાયેલુ� રહ� છ�. તો પિવ�તાથી �સ�નતા પેદા થાય છ� અને પિવ�તા   જમાનામા� માયાવતી ઉ�ર �દેશના સૌથી લોકિ�ય નેતા ગણાતા� હતા. વ��
                                                                                                                                                    �
        અને ભિવ�યમા� તેના� �વ�પ �ગેની આગાહીઓ, �વાભાિવક રીતે ટચૂકડી   �ામાિણકતાથી આવે છ�. �ામાિણકતા િવના પિવ�તા નથી આવતી. તો �  જતા� એમની લોકિ�યતામા� પણ ધોવાણ થયુ� અને એમના� મતદારો ભાજપ
        �થાિનકથી મા�ડીને મહાકાય એવી �તરરા��ીય ક�પનીઓને ખૂબ ઉપયોગી   રામાિણકતા+પિવ�તા+�સ�નતા=પરમા�મા. �સ�નતા જ પરમા�મા છ�.   તરફ વ�યા. નરે�� મોદીની રા��ીય �તરની લોકિ�યતાનો લાભ પણ ઉ�ર
        થઇ શક�.                                           િનમ�લ મનમા� �સ�નતાનો અનુભવ જ પરમા�માનો અનુભવ છ�. મારી   �દેશમા ભાજપને મ�યો. કોરોનાની બીø લહ�ર વખતે દેશના તમામ
                                                                                                                �
          આ ઘટનાઓમા�થી આ�મસાત કરવુ� જ�રી છ� ક� કોિવડ પહ�લા �વીકારાયેલી   પાસે �માણ છ�. જગ��ગુરુ ભગવાન આિદ શ�કરાચાય� કહ� છ�, ‘�સ�ન િચ�ે   રા�યોની જેમ ઉ�ર �દેશની સરકાર પણ બદનામ થઈ. એમ લાગતુ� હતુ� ક�
                                             �
                                                ે
        અને સદીઓથી વપરાતી કામકાજની �યા�યા સમૂળગી બદલાશ અને એ   પરમા�મદશ�ન�.’ તમારુ� િચ� ý �સ�ન છ�, તો તમે પરમા�માનુ� દશ�ન કરી   યોગી આિદ�યનાથની લોકિ�યતા ઘટી છ�. ýક�, છ��લા મિહનાના સવ� ýતા
        પ�રવત�નો મને અને તમને પણ અસર કરશે જ. તેનાથી આપણને �ય��તગત   ર�ા છો. ક�ઈક ગાઓ, એકલા બેસો, કોઈને યાદ કરો, કથા સા�ભળો, જે કરો   લાગે છ� ક�, યોગીની લોકિ�યતા ફરીથી �ટ�બલ થઈ ગઈ છ�. ભાજપને કદાચ
        ફાયદો થશે ક� નુકસાન એ આ પ�રવત�નો �વીકારવાની આપણી સ�જતા ઉપર   તે, પણ એમ કરતા� કરતા� �દય વધુ ને વધુ પિવ� અને �સ�ન થવા લાગે   એ�ટી ઇ�કમબ�સી નડશે તો અિખલેશ યાદવને મોદી-યોગીની લોકચાહના!
        િનભ�ર રહ�શે. માટ� આપણે �વીકારીએ ક� આગામી એક-બે વ�� બાદ કદાચ   તો સમજવુ� ક� ઠાક�ર �પશી� ર�ા છ�. બહ� જ દુલ�ભ ચીજ છ� �સ�નતા. ક�ટલાક   ýક�, અિખલેશ યાદવ પણ એમના ક�ટલા�ક િનવેદનો �ારા ભાજપને ફાયદો
                                                                                       �
        કોિવડ ભૂ�સાઈ જશે ક� ખોવાઈ જશે પરંતુ તેને કારણે નøકના ભિવ�યમા�   લોકોની પાસે તમામ વ�તુઓ ઉપલ�ધ હોવા છતા પણ એ �સ�ન નથી રહી   કરાવી ર�ા હોય એમ લાગે છ�. હમણા� જ એમણે િનવેદન આ�યુ� ક� યોગી
                                                                                 ે
        આવનારા� પ�રવત�નો સમ� સમાજ અને અથ� �યવ�થાને ઓળખી નહીં શકાય   શકતા! તો પરમા�માના અનુભવ િવશ મારુ� તા�પય� છ�, �સ�નતા.   ý ઉ�ર �દેશમા ફરીથી મુ�યમ��ી બનશે તો તેઓ ભિવ�યમા� વડા�ધાનના
                                                                                                                     �
                                                                                                                   ે
        એટલી હદે બદલી નાખશ.� ે                              હ�� કથામા� પણ કહ�� છ�� ક� �સ�ન અને �શા�ત િચ�ે કથા સા�ભળો. તુલસી   ઉમેદવાર હશ. આવા િનવેદનો છ�વટ� તો ભાજપને જ ફાયદો કરાવશે!�
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23