Page 18 - DIVYA BHASKAR 090922
P. 18

Friday, September 9, 2022   |  18



                                                                                                                              ે
                                                                                                                   ે
                                                                                              ે
           િવદષકોની હાજરીથી બાળરોગીઓના ચહરા �સ�નતાથી છલક છ અન એમના મનમા અશ��ન શ��                          બાળકો પાસ જવા લા�યો અન એમને હસાવવા લા�યો. એક વાર માઇકલ  ે
                                                                                     �
              ૂ
                                               �
                                                                 �
                                                                        ે
                                                                    �
                                                                                                                      �
                                                                                                           કારમલોને ક� ક એ જબદ�ત ઍ�ટર છ �યાર એણે જવાબ આ�યો : ‘હા,
                                                                                                                    �
                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                       ે
                                                                                                               ે
                                              �
                                                       �
                                                                          �
                                                                ે
                                                ે
                                            ે
                       બનાવવાની આશા ýગ છ  તમ છતા �લા�ન થરપીનો માગ સરળ ર�ો નથી                              મને ખબર છ. આ બધો સમય હ ઍ��ટગ જ કરતો હતો. હ તદર�ત હોત
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                                    �
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                               �
                                                                                                                   �
                                                                                                                                                       �
                                                                                                           તો શ કરતો હોત એની ક�પના કરી ત ��યો મારા મનમા ભજવતો ર�ો છ.’
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                                             �
                                                                                                              �
                                                                                                              ુ
                                                                                                                                  ે
                                                                                           ે
          બાળિચ�ક�સામા �લા�ન થરપી                                                                          થોડા ખશ રહી શક ત ýવ  મહ�વનુ છ. થોડા વરસોથી ભારત સિહત જદા  �
                                                          �
                                                                                                                                ે
                                                                                                             મોટી �મરના બીમાર લોકોની જમ બાળકો પણ એમની શારી�રક �યાિધમા
                                                                                                                                 �
                                                                                                                       �
                                                                                                                ુ
                                                                                                                        ે
                                                                                                                                                       ુ
                                                                                                                           ુ
                                                                                                              �
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                   �
                                                                                                                           �
                                                                                                                             ૂ
                                                                                                               ે
                                                                                                           જદા દશોની હૉ��પટલોમા� િવદષકોની ઉપ��થિતમા� વધારો થયો છ. સવાભાવી
                                                                                                            ુ
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                                 �
                                                                                                                                               ે
                                                                                                           સ�થાઓ પણ સિ�ય થઈ છ. 2017મા ઓનલાઇન �ગટ થયલા અહવાલમા
                                                                                                            �
                                                                                                                           �
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                  �
                                                                                                           આગળ ઉ�લખ કય� છ ત ‘િબગ એપલ સકસ �લાઉન યિનટ’ના િવદષકોએ  �
                                                                                                                   ે
                                                                                                                                                    ૂ
                                                                                                                          ે
                                                                                                                                             ુ
                                                                                                                                     �
                                                                                                                         �
                                ે
                                               ે
                                    ે
                                                                                                                       ે
                 �
                                                                                                                �
                 ુ
                        �
                                                 ે
                     �
          હ  � �  મબઈમા રહતો હતો �યાર અમ�રકાના ‘લાઇફ’ મગિઝનના                                              વરસમા લગભગ બ લાખ પચાસ હýર વાર બાળરોગીઓની હૉ��પટલની
                                                                                                                                         ૂ
                                                                                                                                 ુ
                                                                                                           મલાકાત લીધી હતી. એવા જ અ�ય યિનટોના િવદષકો પણ મોટી સ�યામા એ
                                   ે
                                                                                                                           �
                                                 ૂ
                                                                                                            ુ
                                                                                                                                                      �
                ઓગ�ટ, 1990ના �કમા ‘સ�ડ ઇન �લાઉ�સ’ – િવદષકોને
                                                                                                                                                  �
                                �
                �દર મોકલો – નામનો લખ વા�યો હતો. ત સમય મ એના િવશ  ે                                         કામ કરે છ. િવદષકોની હાજરીથી બાળરોગીઓના ચહરા �સ�નતાથી છલક  �
                                  �
                                                                                                                     ૂ
                                         ે
                                                                                                                  �
                                                                                                                                            �
                               ે
                                               �
                                             ે
                                                                                                                         �
                                                                                                                                                       ે
        િનબધ લ�યો હતો. એમા દશાવલી એક િવગત ફરી લખવાની લાલચ રોકી                                             છ અન એમના મનમા અશ�યન શ�ય બનાવવાની આશા ýગ છ.  તમ
                                                                                                                ે
                        �
                                                                                                                               ે
                           �
           �
                                                                                                                                                   ે
                            ે
                                                                                                            �
                                                                                                                                                    �
                           ે
        શકતો  નથી. ‘લાઇફ’ના  લખની  સાથ  મોટી  �મરના  િવદષક  અન  ે                                          છતા �લાઉન થરપીનો માગ સરળ ર�ો નથી. એક િદવસ માઇકલ બાળકોના
                                                                                                                    ે
                                                                                                                            �
                                  ે
                                               ૂ
                                                                                                              �
                                                 �
                                                                                                                                     �
                                                                                                               �
                                    ે
                                                                                                                      ે
                               ૂ
                                                                                                                                               ૂ
        બાળિવદષકનો ફોટો હતો. એમણે િવદષકનો મકઅપ કય� હતો. સફદ હોઠ,                                           વૉડ�મા હતો �યાર એક ડૉ�ટરે એને ક� ક આ જ�યા િવદષકો માટ નથી.
                                                                                                                                                    �
             ૂ
                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                    �
                                                                                                                ે
        રબરનુ મોટ� નાક, િચ�િવિચ� પોશાક.                                                                    માઇકલ જવાબ આ�યો : ‘બાળકો માટ પણ હૉ��પટલ યો�ય જ�યા નથી.’
               �
                                                                                                                                   �
            �
                     �
                                                                                                                          �
                                                                                                                       ે
                                ે
                                                                                                                                               �
                                                                                                                    �
                    ે
                                     ુ
                                               ે
                                                                                                                                �
             �
          ઘણા બાળકોન ક�સર, એઇ�સ, �ઇન �મર, �દય અન �કડનીની                                                   બાળવય ઘરમા, શરીમા, શાળામા હસતા-રમવાની હોય છ, હૉ��પટલની
                                         �
                                                                                                                 �
                                                 �
                      �
                                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                     ે
                                                                                                                       �
        બીમારી, જ�મથી જ ગભીર ખામીઓની સારવાર માટ હૉ��પટલમા દાખલ                                             પથારીમા પ�ા રહવાની નથી.  �લાઉન થરપીના િન�ણાતોને મત બીમાર
                �
                                ે
                                                                                                                                                ુ
                                                                                                                                    ે
                                    ે
            �
                                                                                                                                      �
        કરવા પડ� છ. આ સારવાર લાબી ચાલ છ. તવા સમય બીમાર બાળકોની                                                 બાળકોની સારવાર દવાઓ અન ટ�નોલોøથી કશક િવશષ છ.
                           �
                                                                                                                                                       �
                                                                                                                                                    ે
                                  �
                                                                                                                                                �
                                          ે
        શારી�રક પીડાની સાથ એમની માનિસક હાલત, બહારના જગતથી િવખટા                                                   �સ�નતા એમની માનિસક તકલીફ ઓછી કરે છ. ઘણા દશોમા  �
                      ે
                                                                                                                                               �
                                                    ૂ
                                                                                                                                                     ે
        પડી જવાની એકલતા, હતાશા વગર પર �યાન આપવુ જ�રી છ. બાળકો                                                      બાળકોન �Ó��લત રાખવાની સવા બýવતા િવદષકોને યો�ય
                                                                                                                                                 ૂ
                                          �
                               ે
                                                                                                                                       ે
                                                                                                                         ે
                                                �
                              ે
                                                                                                       �
                            �
                                                                                                                                                   �
                                 �
        એમની ગભીર બીમારી િવશ ઝાઝ ýણતા ન હોય, છતા� એમને  ખબર હોય                                      ડબકી           તાલીમ અપાય છ અન એમને ‘�લાઉન ડૉ�ટસ�’ કહવાય છ.
                                                                                                                                                       �
                         ે
                                                                                                                                  ે
              �
                            ુ
                                                                                                                              �
                                                                                                                                         ુ
        છ ક તઓ સામા�ય બાળકોની જમ øવતા નથી. એમને �સ�ન રાખવાની                                                        તઓ તબીબી ��ના ન હોય, પરંત બાળમાનસન વધાર સારી
         �
                                                                                                                             ે
                                                                                                                                                 ે
                                                                                                                     ે
                            ે
                                                                                                                                                     ે
            ે
                                  �
           �
                                                                                                                            �
                       �
                                                                                                                                               ે
                                               ે
                                                                                                                          ે
                                                                                                                                                    ં
                                                                                                                     ે
                                                                                                                      �
                         ે
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                                                         ં
                                                                                                                               �
        તાતી આવ�યકતા હોય છ. તઓ થોડી વાર માટ પણ હતાશા અન પીડા ભલી                                  વીનશ �તાણી        પઠ સમજ છ. લાબા નાકવાળા, રગના લપડાથી રગાયલા  �
                                                    ૂ
                                    �
                                                                                                      ે
                                                                                                                       �
                                                                 ૂ
                                                                                                                                                    ે
             �
                                                                         �
                                                                      �
                                                            ે
        હસી શક તો સારવાર પર સકારા�મક અસર પડ� છ. �         અન દ:ખ ભલી ગયા હતા. માઇકલ પોતાને ‘ડૉ. �ટ�સ’ તરીક�         મોઢાવાળા, ફફડતા લા�બા કાન પહરી િચ�િવિચ� ચનચાળા
                                                              ુ
                                                                                                                                         �
                             �
                                    ૂ
                                 �
          �યૂયોક�ના ‘િબગ  ઍપલ  સકસ’મા  િવદષકનુ  કામ  કરતા  માઇકલ   ઓળખાવતો હતો.                                    કરતા, રમજની છોળ ઉડાડતા, હસતા-હસાવતા, નાચતા, ગાતા
                                                                                                                         ૂ
                                       �
                                             �
                                       ે
                                         �
                                                                                             �
                                                                                                                                   �
                                                                                     ુ
                                                                                         ૂ
                                                                                                                                   ુ
                                                                                                                         ે
                                                                                                                   ૂ
                                                                                                                            �
                                                                                                                           �
                                                                                                                                         ુ
                                                                                                                                         �
                                                 ુ
                                                                                                                                            ે
                                                                      ે
                                                                                    ુ
                                                                                                                                       ે
                                                                                 ે
                                                                                  ે
                              �
        િ��ટ�સનનો ભાઈ થોડા િદવસ પહલા નાની �મર ક�સરમા ��ય પા�યો   ધીરે ધીરે માઇકલ બાર મિહલા અન તર પરષ િવદષકોનુ ‘િબગ   િવદષકો ýણ છ ક બાળક હોવ એટલ શ અન એમને એક ઘડી માટ  �
                                �
                                                                                                                                    ે
                                                                   ૅ
                                                                      ુ
                                                 ે
        હતો. �યિથત માઇકલ ચચમા બઠો હતો. એણે એના બીમાર ભાઈન િદવસો   ઍપલ �લાઉન કર યિનટ’ બના�ય. તઓ બાળરોગીઓ પાસ જઈ, એમની   પણ �સ�ન કરી શકાય એટલે શ. તઓ બીમારી મટાડી ન શક, પરંત  ુ
                                                                                                                                                    �
                           ે
                                                                                            ે
                        �
                          �
                                                                               ે
                                                                                                                                  �
                                                                                                                                  ુ
                                                                             �
                                                                             ુ
                                                            ે
                                                                                      ે
         ુ
                           ૂ
        સધી એકલો, હતાશ, ઉદાસ સતલો ýયો હતો. �યા� એને િવચાર આ�યો ક  �  સાથ રહી, િવદષકને સહજ એવી કળાથી બાળકોન ખશ કરવાની સવા બýવતા  �  થોડીક રાહત તો આપી જ શક. �
                                                                  ૂ
                                                                                        ુ
                                                                                                ે
                            ે
                                                                                �
                ે
                                                                                       ે
                                                                                                                         �
                                                                                                                              ે
                                                                                                 �
                                    �
                                                  �
                                                            �
                                           �
                                      �
                                                                                           ે
                       ે
        એણે એ રીત હતાશ થયલા બાળરોગીઓ માટ કશક કરવુ ýઈએ. સકસમા�   હતા. મોટા મોટા માનસશા��ીઓ ક સામાજસવકો જ કામ સહલાઈથી ન   અસા�ય બીમારીમા સપડાયલા અન માઇકલના �લાઉન કર યિનટમા  �
                                                                                                                                                 ૅ
                                      ુ
                                                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                   ે
                                                                                                                                                �
                                                                                       ે
                                                                                                                              ે
                                                                ે
                                                                         ૂ
                                                               �
           ૂ
                                                                                  �
                               �
        િવદષકો બાળકોન ખડખડાટ હસાવી શક છ તો બીમાર બાળકોન પણ હસાવીન  ે  કરી શક ત કામ આ િવદષકો કરતા હતા. કારમલો નામનો બીમાર છોકરો   ýડાયલા બાળક કારમલો પાસ ફરી જઈએ. ઓપન હાટ સજરી કરવા માટ  �
                                                                               �
                   ે
                                                                                                               ે
                                                                                                                                             �
                                             ે
                                                                                                                         ે
                                 �
                                       �
                                                                                                                        ે
                                    ે
        એમનુ દ:ખ ઓછ કરી શક. એણે િવદષકના વશમા જદી જદી હૉ��પટલોમા�   પણ એમની ટોળીમા ýડાયો. કારમલો પોતે મિહનાઓથી �દયની તકલીફો,   એને ઓપરેશન િથયટરમા લઈ જતા હતા �યાર એની �દર રહલો પલો
                                                                                                                                         ે
                                        ુ
                                                                               ે
             ુ
                                                                      �
                                                                                                                            �
                   �
                                           ુ
                        �
                                                                                                                                                   �
                   �
                                                                                                                                                      ે
            �
                               ૂ
                     ુ
                             ુ
                             �
                                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                     �
                                          ૂ
        બાળકોના વૉડ�ની મલાકાત લવાન શ� કયુ. એના રમø હાવભાવ ýઈ   ડાયાિલિસસ, દવાઓ, શરીરમા ખોસલી સોયની સાથ øવતો હતો. એ પણ   િવદષક બોલી ઊ�ો હતો : ‘હ આશા રાખ ક ઑપરેશન પછી ડૉ�ટરો માર  ુ �
                                                                                ે
                           ે
                                   �
                                                                                                                              �
                                                                                                                              �
                                                                                          ે
                                                                             �
                                                                                                              ૂ
        બીમાર બાળકો હસવા લા�યા. એ બાળકો થોડી વાર માટ એમની બીમારી   માઇકલની જમ મોઢા પર રગના લપડા મારી, �હીલચરમા� બસી, બીમાર   �દય એની જ�યાએ મકવાન ભલી નહી ýય!’
                                                                                                                            �
                                                                                           ે
                                                                                                                            ુ
                          �
                                                                                ે
                                                                                                                                   ં
                                                                           ં
                                                                                                                              ૂ
                                                                                               ે
                                                                                                                         ૂ
                                                                  ે
                                           �
                         અનસધાન
                                ં
                              ુ
                                                                                                                                                   �
                                                          ડણક                                              શકદેવøની ગર છ, એટલે શકદેવøએ નામ નથી લીધ. આપણે �યા �પ�ટપણે
                                                                                                                                           ુ
                                                                                                            ુ
                                                                                                                            ુ
                                                                                                                    ુ
                                                                                                                                           �
                                                                                                                      �
                                                                                                                     ુ
                                                                                                                      ે
                                                                                                              �
                                                                                                              ુ
                                                                                                                         ુ
                                                                                                                         �
                                                                                                                                                        ુ
                  ં
                                                                                                                            �
                                                                                                                                              �
                                                                                                             ુ
                                                                                                                                              ુ
                                                                                                            ુ
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                �
        િવચારોના �દાવનમા �                                                                                 ગરન નામ નથી લવાત. કહવાય છ ક એટલા માટ રાધાøન નામ નથી લ�ય.
                                                                                                                                                        �
                                                                                �
                                                                                          �
                                                                                                                                          �
                                                                   ુ
                                                                                                                                                       �
                                                                                               �
                                                           �
                                                                                                                   ુ
                                                                                                                    �
                                                                                ૂ
                                                                                                                         ે
                                                                                                                       �
                                                                                                                                         ે
                                                                  �
                                                                                                              �
                                                                                                                                                  ુ
                                                                                                                      ુ
                                                                                    �
                                                                                                                                                   ુ
                                                                                                                                �
                                                          છ. 1969મા વડફો�સને સશ�� લટ માટ દોિષત ઠરવવામા આ�યો અન  ે  ઘણા લોકો જદા જદા �પ િસ� કરે છ, કારણ દશાવ છ.ઘણા મહાપરષો કહ છ  �
                                                                                                                                        �
                                                ે
                                                                                    ુ
                                                                           �
                                                                                                                                                    �
                                                                                                                                ે
                                                                                     ે
                                      ે
                                                                                          �
                                                                                                                           �
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                      ુ
                                                                                                                                      ુ
                                                                                                              ુ
                                                                                                            �
                          �
                                                              �
        િ��તી આ�મણખોરોએ જ �રતા બતાવી હતી તની �િતિ�યા�પ ઇ�લામી   50 વષની સý ફટકારવામા આવી. પરંત ત કોટ�માથી સýની સનાવણી   ક શકદેવøની ગર રાધા છ એટલે તઓ રાધાન નામ લતા જ સમાિધમા ચા�યા
                                                                                                                     ુ
                                                                                                                                      �
                         ે
                                                                                                                                            �
                                                                                                  ુ
                                                                                        ે
                 ુ
                                                                                                                                                   �
                                               �
        �રતા સમ� યરોપમા� ફરી વળી. ઓટોમન સા�ા�ય િધ�ારમાથી જ�મેલી   દરિમયાન ભાગી ગયો. થોડા મિહનાઓ પછી તન ફરીથી કદ કરી અન  ે  જતા હતા એટલા માટ એ બિહમખ થઈન પરીિ�તને આખી કથા સભળાવવા
                                                                                                �
                                                                                                                              ુ
                                                                                                                        �
                                                                                                                              �
         �
                                                                                                                                   ે
                                                                                          ે
                                                                                                                                                     �
                                                                                                 ુ
                                                                                                ે
                                           �
                                                                                                 �
                                                                                �
                                                                ે
                                                                                                                                       �
                                                   �
                                                                                                              ે
                     �
                                                                        �
                     ુ
                                              �
                                                                                        ં
        િવકરાળ �િતિ�યાન પ�રણામ ગણાય. િધ�ારનો ખાળકવો કવળ દગધ જ   ટો��સ, મનહટન જલમા મોકલવામા આ�યો. અહી એણે િવતાવલ દોઢ વષ,   માગ છ. તો એ તી�તમ યાદ કરે તો સમાિધમા ચા�યા ýય એટલા માટ નામ
                                                                                                                �
                                                                      ે
                                                                                                      �
                                                 ુ
                                                                                                                   ે
                                                                                                                        ે
                                                                                                                                �
                     ુ
                                                                                                                                          �
                                                                                                                ે
                                                                                                                               �
                                                �
        નથી ફલાવતો, પરંત �િતિ�યાના �ાણઘાતક ઉકરડા પણ સજ છ. શાણા   ખબ પ�રવત�નકારી સાિબત થય.                  નથી લતા. જ હોય ત. એક અથમા કહ તો રાધા સ�ા નથી; એ અનામ છ.
                                               �
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                   �
                                                           ૂ
            �
                                                                            �
                                                                            ુ
                                                                                                                                                       �
        મનુ�ય સતત ý�િત કળવીન િધ�ારની પજવણીથી બચવાન છ. એ માટ  �  વડફો�સે ક� ક તણ પોતાની ýતન જલના પ�તકો હઠળ ડબાવી દીધી.   રાધા પરમા�માની એવી આ�ાિદની શ��ત છ, જ અનામ છ�. નામ આ�ય  ુ �
                                                                        ે
                                                                                   ે
                                                                                        ુ
                      �
                                               �
                                                                    ુ
                                                                    �
                                              �
                          ે
                                              ુ
                                                                       ે
                                                                                            �
                                                                                                �
            ે
                                                                     �
                                                                                  ે
                                                             ુ
                                                                                                                                       �
                                                                                                                                         ે
                                                                                                                              �
                                                                                        �
                                                                                                                                  �
                                                                                    �
                                                                                                                        �
                                                           ે
                                                                                 ે
             ુ
                                                                 �
             �
        મથવાન મ�ક�લ છ, પણ અશ�ય નથી.  �                    તણ ���ઝ ફનન, મા�કમ એ�સ અન માકસ ગાવનો અ�યાસ કય�. શ�ય   આપણે આપણા માટ. �પ િનિણત કયુ અન આપણી �ખ�પી ઈ���યોને એ
                                                            ે
                   �
                                                                                                                                     ે
                                                             �
               ુ
                                                                ે
                                                                                                                     �
                             }}}                          હોય �યાર ત ઘણા યવાન કદીઓને કવી રીત વા�ચવ ત તઓ શીખવતા.   િવષય આપવામા આ�યો.      (સકલન : નીિતન વડગામા)
                                                                       ુ
                                                                                              ે
                                                                                                                           �
                                                                                            ે
                                                                                          ુ
                                                                                          �
                                                                  ે
                                                                           �
                                                                                      ે
                                                                                 �
                                                                                                                                           �
                                                                             ે
                                                           ુ
                                                                                                      ુ
                                                                                             �
                                                                   �
                                                                                                      �
                                                                                                   ુ
                                                                                                   �
                                     �
                       પાઘડીનો વળ છડ   �                  વડફો�સે  ગા�ડયન  અખબારન  આપેલ  એક  ઇ�ટર�યૂમા  જણા�ય  હત,  ે  �પો�સ
                                                                               �
                                                                                                               �
                                                                                                   ુ
                                                                                  ે
                                                                             �
                                                                                                               ્
                                                          "અમારી કદકોટડી અમારા માટ ‘ડથ ચ�બર’ બનવાની હતી. પરંત, અમ
                                                                �
                        ખીલલી ��ો�સનામા �                 તન શાળાઓમા અન �ડબટ હોલમા ફરવી દીધી! અમ આ પ�ર��થિતમા ટકી
                                                            ે
                           ે
                                                                   �
                                                           ે
                                                                      ે
                                                                               �
                                                                         ે
                                                                                                    �
                                                                                         ે
                                                                                �
                        �
                                                                �
                       કમદ વીણવા પાલવ ભરી;                રહવા માટ જ�રી સાધનો િવકસાવવા માટ સમયનો ઉપયોગ કય�.’ આવી   �િતબધની અસર શ પડી?
                                                            �
                                                                                                                         �
                                                                                                                 �
                               �
                                                                                   �
                                                                                                                         ુ
                         ુ
                                                                                                                         ે
                          અમાસ તારાઓ                      પ�ર��થિતમા અ�ય કદીઓ કડવાશ, આ�ોશ અન ગ�સો તથા બદલાની   �િતબધ લાગવાન કારણે ઇ��ડયન િવમ�સ લીગની ચ��પયન �લબ
                                                                  �
                                                                                         ે
                              ે
                                                                                           ુ
                                                                                                                 �
                                                                                                                                       ે
                                                                                                                                                ે
                                                                       �
                                                                                                                                   ે
                                                                                          �
                                                                              �
                                                                                 ૈ
                                                                                                                        ે
                       વીણી લઇ ઝોળી ભરવી.                 ભાવનાથી ખતમ થઇ જતા હોય છ. વ�ાિનકોએ એકાતવાસ ભોગવી ચકલ   ગોક�લમ કરલા ઉઝબ�ક�તાનમા યોýયલ એિશયન Ôટબોલ કો�ફ�ડરેશનની
                                                                                                                  �
                                                                                                                  ે
                                                                                                                              �
                                                                                                      �
                                                                                                     ૂ
                                             - કિવ સ�દર�  અ�ય કદીઓના મગજ પર કવી અસર થાય છ તનો અ�યાસ કરેલો છ. પરંત  ુ  િવમ�સ  �લબ  ચ��પયનિશપ  રમવા  માટ  �યા  પહ�ચી  ચકી  હતી.
                                                                                      ે
                                                  ુ
                                                                                     �
                                                                                                                                       �
                                                              �
                                                                           �
                                                                                                                       ે
                                                                                                                                                  ૂ
                                                                                                   �
                                                                                                                                          �
                                                                                                              ે
                                                                                                                                               �
                                                                                                                     �
                                                                                                                              ે
                                                                                                                                           �
                                                                              �
                                                                                               ુ
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                              ે
                                                                                      �
                                                           ુ
                                                                                  �
                                                                 ે
                                                                               ૂ
          ન�� : િધ�ારનો જ�થો ઘટાડવાનો ખરો ઉપાય કિવએ બતા�યો છ. �  વડફો�સ જવો �ક�સો ઇિતહાસમા જજ છ! ýક રિશયાની ક�યિન�ટ સરકાર   ઉઝબ�ક�તાનમા પહ��યા બાદ તમને સમાચાર મ�યા ક �િતબધને કારણે તઓ
                                                                                                            �
                                                                                                                                                      ે
                                                                ે
                                                                                                                                               ે
                                                                  �
                                                                                                              �
                                                                                                               ે
                                                                                                                                         �
                                                                                                                              �
                                                                                                     ુ
                                                                                          ે
                                                          �ારા એલ�ઝાડર સૉ�ઝિન�સીન નામના નોબેલ િવજતા લખકન વષ� સધી   ટનામ�ટમા� ભાગ નહી લઇ શક. �ફફા �ારા �િતબધ ઉઠાવી લવામા આવ �યા  �
                                                                                                                         ં
                                                                                             ે
                                                                                                                                                  �
                                                                        ે
                                                                                                ે
                                                                                          ે
                                                                                                                                     �
                                                                                                                           ુ
                                                                                                                           �
                                                                                                                                                  ૂ
                                                                                                                              �
                                                                                                                     �
               ે
                                                                                                                              ુ
                                                                                                                  �
                                                                          �
                                                                                                               �
                                                                                                                     �
        દશ-િવદશ                                           યાતનાઓ વ� રાખવામા આ�યા હતા. વષ� બાદ તઓ સાýસારા બહાર   સધીમા બહ મોડ થઇ ચ�ય હત. Ôટબોલ ફડરેશનની િનલ�જ ભલની સý
                                                                                                                         ૂ
         ે
                                                                                                                                              �
                                                                                                            ુ
                                                                   ે
                                                                                                                       ે
                                                                                                                             ે
                                                                                                                           �
                                                                                ે
                                                                                                                 ે
                                                                         ુ
                                                                ે
                                                                                                                                      �
                                                          નીકળીને તમણે લખલા પ�તકો પણ તમની મનો��થિતનો �દાજ આપે છ. �  એ 23 ખલાડીઓન મળી ક જમણે આખ વષ મહનત કરી હતી.
                                                                       �
                                                                                                                                        �
                                                                                                                                   �
                                                                                                                                   ુ
                                                                      ે
                                                                                                                                   �
                 �
                   ે
                                                                                                                              ે
                     �
        ફટકો માય� છ, જમા મ�યુફ�ચ�રંગ આઉટપુટ િ�માિસક ગાળામા ચાર ટકા                                           ઓલ ���ડ�ા Ôટબોલ ફડરશનની કડળી: સમ� �કરણમા� ઓલ ઇ��ડયા
                                                                                                                                   �
                                                �
                      ે
                         �
                                                                                                                            �
                                                 �
                                                                                                                                     ે
                             ે
                                                                                                                          �
           ુ
                ે
                                                   �
           �
                                                 ુ
        ઘ� છ� અન આયાત-આધા�રત ��ોમા ઉ�પાદન 10 ટકાથી વધ ઘ� છ.    માનસ  દશન                                   Ôટબોલ ફડરેશનનો વાક છ. �Óલ પટ�લ �પ�ટ રીત Ôટબોલ ફડરેશનના
                                                                   �
                                                                                                                  �
                                �
                                                                                                                                                  �
                                                                                                                                           ે
                                                                                                                            �
                                              ુ
                                                                                                                    �
          �ીજુ �વાટર પણ નબળ રહવાની શ�યતા છ. છટક વચાણ અન  ે                                                 બધારણમા રહલ લપહોલનો ફાયદો ઉઠા�યો. 2020મા તમના કાયકાળન 3
             �
                                                                                                                       ૂ
                                                                                                                                                   �
                                                                                                                                            �
                                                                                                                                             ે
                  �
                          �
                                                                                                                  �
                          �
                                                                                                                                                       ે
                                               ે
                                                                                                            �
                                           �
                                        �
                             �
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                              ે
                                                                                                                               ુ
                                           ે
                                                                          �
                                                                                                    �
                                                                                                                       �
                                                                                                             �
                                                                                                                          �
                          �
                                                                                                               ૂ
                                                                        �
                                                                                                                �
               �
                                                                                          ે
                                                                                      ે
                �
                                                                                                                                        �
                                        �
                                                                                                                             ુ
                                                                                                  ે
        ઉ�પાદનમા મદી નરમ પડી છ, Óગાવો હળવો થયો છ અન નાણાકીય ��થિત   ઉપર ýય એને રાધા કહ છ. પાણી ઉપરથી નીચ આવ; વરસાદ આવ ક કોઈ   વષ પરા થઇ ચ�યા હતા પરંત સ�ીમ કોટ�મા રહલી એક પ��ડ�ગ િપ�ટશનનો
                                                                                                                    ૂ
            ુ
                           �
                          �
                               ુ
                                                                                                                                         �
                                                                                                                                   ુ
                                                                                              ે
                  ે
                                                                                           ે
                       �
                                                                                                                                                �
                                                                                                                       ૂ
        થોડી સધરી છ. તમ છતા, અથત� હજ પણ ગભીર પ�ર��થિતનો સામનો કરી   પાણી ઢોળ�; કોઈ મોટો જળ�પાત થાય; તો ઉપરથી નીચ આવ એને ધારા કહ  �  હવાલો આપીને ચટણી ટાળી દીધી. સનાવણી છક 2022મા થવાથી �Óલ
                                                                                                                       �
                �
                                   �
                                                                                                   �
                �
                                                           �
                                                                                                                                 ે
                                                                   ે
              ે
                                                                      ે
                                                                                                   ુ
                                                                                                                                  �
                                                               ુ
                                 �
                                       ે
                                                                                                                   �
                                            ે
                      �
          �
        ર� છ�, જમા પિ�મી ટ�નોલોøની મયાિદત ઍ�સસ અન રિશયન તલના   છ, પરંત નીચથી જ ઉપર ગિત કરે, ઊલટી ગિત કરે એને `ધારા’ન ઊલટ  � �  પટ�લનો કાયકાળ �વાભાિવક રીત લબાઈ ગયો. ઓલ ઇ��ડયા Ôટબોલ
          ુ
                                                  ે
                                                                                                                          �
                                                                                         ે
                �
                                                                                                                                   �
                                              �
                                                                            ે
                                                                                                                                                        �
                                                                                             �
                                        ે
                                                                                                                   �
                                                                                                                                           ુ
           �
                                                                                     ે
                                                                                                                                        ે
                                                                                                            �
                                                                �
        િશિપગ માટ વીમાની ýગવાઈ પર �િતબધનો સમાવશ થાય છ.    `રાધા’ કહ છ. �ઢ ભરોસા સાથ સમિપત થઈન જ સિવકા છ એ ધારા એટલી   ફડરેશનના છ�લા 33 વષના ઇિતહાસમા મા� બ �મખનો દબદબો ર�ો છ.
                                 �
                                                                                       ે
                                                                                 �
                                                                 �
                                         ુ
                                                                                                                            ં
                                                                                                                  ે
                                 �
                                                                                 �
                                                                                                                                            �
                                                                                                                       ે
          રિશયન øડીપી આવનાર એક વષ ક તથી વધ સમય માટ બોટમ   ઉપર ઊઠી ક �વાિમની થઈ ગઈ. �જમડળના સત ગાય છ-       અગાઉ ક��સના નતા િ�યરજન દાસમનશીનો 20 વષનો કાયકાળ અન હવ  ે
                                                 �
                                                                 �
                                                                                            �
                                                                                                                                                �
                                     ે
                                                                                                                                  ુ
                                   �
                                                                                                                                                      ે
                                                                                      �
                                               �
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                      ુ
                                    �
                                                                              ે
                                                                             ે
        આઉટ થવાની અપ�ા નથી. ગભીર આિથક મથામણો છતા, રિશયન              �વા�મની, તર ચરનન કી રજ પા�.           �Óલ પટ�લનો 13 વષનો કાયકાળ. Ôટબોલન �િતિનિધ�વ એવી �ય��તઓના
                            �
                                                                                                                        �
                     ે
                                                                                                                            �
                                                                                                               �
                         �
                                                                                                                     ે
                                              ે
                                                                                                                                ે
                                                                                                                                       ે
                  ે
                                                                                                                                     ે
          ે
                                                                              ે
                                                                             ે
                                                                                                                    �
                                                                                                                  ુ
                                                                                                                  �
        બરોજગારી મ મિહનામા મા� 3.9 ટકાના નીચા �તર પહ�ચી જ  ે          લાડીલી, તર ચરનન કી રજ પા�.           હાથમા ર� છ જમને Ôટબોલ સાથ કોઈ લવાદવા નથી. હજ પણ ભારતના
                                                                                                                                               ુ
                                                                                                              ુ
                                                                                  �
                                                                                  ુ
                                          ે
                         ે
                                                                         �
                                                                                               �
                                                                     �
                                                                 �
                                                                                    �
                                                                                                  �
                                                                 ુ
                                                                                                                                              �
                                                                                       ં
                                                                                        ુ
                                             ે
                                                                                                                 �
                                                                                                                               ે
                 ુ
        યરોિપયન યિનયનની સરરાશથી ઘણી ઓછી અન અમ�રકાના 3.6     રાધા બધ જ છ. એનુ �થાન ભલ ડાબ છ પરત આપણે દશનાથી હોઈએ   અમક �ટટ એસોિશએશન પાસ પોતાની Ôટબોલ લીગ ક પછી �ડિવઝનનુ  �
                                                                                ે
         ુ
                                                                                                                                               ે
                                                                                                 ે
                                            �
                                                                                              �
                     ુ
                                                                                                               �
                                      ે
                               �
                           ે
                                 ે
                                                                                                                                                ે
                                                                                                                                       ુ
                                                                                                               ુ
        ટકાના �કડાથી વધ નથી અન જનમા ત જ �તર રહી. ýક ઘણા િન�ણાતો   �યાર આપણી નજરમા� એ આપણી જમણી બાજ જણાય છ. ક�ણ�મ પામવા   માળખ નથી. �વાભાિવક છ ક માળખાગત સિવધાઓ અન મચના અભાવ  ે
                                                             ે
                                                                                      ુ
                                                                                                                             �
                                                                                            �
                             ૂ
                                                                                                                            �
                                                                                                      �
                                                                                                    ે
                                                                                  �
                                                                                                                 �
                                                                                                                         ે
                                                                                                 �
                                                            �
        આ �કડાને સાચા માનતા નથી.                          માટ આપણે �યા વ�ણવોમા ગો�ય મ�ોમા રાધાનો મ� જ જપવામા આવ છ.   ભારતમા �ટટ અન નશનલ લવલના ખલાડીઓની સ�યા અ�ય દશોની
                                                                          �
                                                                                         �
                                                                                                                   �
                                                                                                                                             �
                                                                               �
                                                                     ૈ
                                                                                                                               ે
                                                                   �
                                                                                                                                    ે
                                                                                                                                                     ે
                                                                                                                       ે
                                                             �
              �
                                                                            ે
                                                                                 ુ
          �િતબધોને લીધ રિશયાની અથ�યવ�થામા કોઈ મોટો ફટકો પ�ો નથી   �જમડળના એક-બ સતો સાથ મારી મલાકાત થઈ. એ સતોએ તો મને �યા  �  સરખામણીએ નગ�ય કહી શકાય એટલી છ. �
                                    �
                    ે
                                                                                            �
                              �
                                                                      ે
                                                                       �
                                                           ુ
                                                   �
                                                                                    �
                                                                                                   �
                                                                                   ુ
                                                                                                      �
                                                                    ુ
                                                                                                                          �
                                                                                              ે
                                                                             ે
                                                                                                                  �
                  �
                                                �
        અન આ વષ પાચ થી છ ટકાના સકોચનનો સામનો કરવા છતા, ભાગી   સધી ક� ક બાપ, આપની પાસ રહ�ય શ છપાવીએ? અમન રાધાના દશન   ભારતમા Ôટબોલ વ�ડકપની જમીની હકીકત: ભારત એજ �પના Ôટબોલ
                �
                              �
                                                                �
           ે
                                                               ુ
                ે
                                                                                   �
                                                                                                                                                ૂ
                                                               �
                                                                                                                             �
                                                                                                                                                      ે
                                                                                                                                                     �
                                                                                                                               �
                                                                                                  ુ
                                                                                                  �
                                                                                                              �
                                                                             �
                                                                                                                                           �
                            �
                                                                         �
                                                                                                                                ે
                                                                 ે
        પડવાનો કોઈ ભય અથવા આિથક સકટની સભાવના દખાતી નથી. મ�ો-  થયા છ. મન એ વાત કહવા માટ એ લોકોએ પા� સમ�યો એ માર સ�ા�ય   વ�ડકપની યજમાની કરવાનુ છ ત સારી બાબત છ પરંત ભારતમા મ�સ
                                                            �
                                    �
                                          ે
                                                                                                                                              ુ
                               �
                                                   ે
                                                              �
                                                                                                                   ે
        એડવાઇઝરીનો �દાજ છ ક øડીપીમા રિશયન રા�યનો િહ�સો 60 ટકાથી વધ  ુ  છ. લોકો એવ કહ છ. �                  Ôટબોલ અન વીમ�સ Ôટબોલની હાલત સરખી છ. વીમ�સ ટીમની વાત
                        �
                                                                                                                                              ે
                       �
                                                           �
                                                                                                                                          �
                                                                                                                       ે
                              �
                                                                    �
                                                                  ુ
                                                                  �
                                                                                                                     �
        છ, �યાર નાના અન મ�યમ કદના ઉ�ોગો 25 ટકા કરતા ઓછો િહ�સો ધરાવ  ે  ક�ણ છ સા�ય, �િતમ લ�ય; �યાર બાદ કઈ નથી. ભગવાન છ સા�ય. �ી   કરીએ તો જ �ટટમા પોતાની લીગ છ �યા માળખાગત સિવધાઓ છ પરંત  ુ
                                                                                                                       �
                                                                                                                                              ુ
                                                                                                                                  �
                                                             �
                                                                �
                                         �
                    ે
                                                                                                                                     �
         �
              ે
                                                                                                                                                     �
                                                                                    �
                                                                                                                   ે
                                                                                                �
                                                                                                 �
                                                                                                                      �
                                                                       �
                            �
                                                                                                                                    ે
                             ુ
                                              ુ
                                                                                         �
                                           �
                                                                                 �
                                                                                         ુ
                                                                                                                                                    �
                                                                               �
         �
                                                                                                                                 ે
        છ. સામા�ય સયોગોમા� આ અસતલન �િ�ન અવરોધે છ પરંત કટોકટીના   રાધા છ સાિધકા. ઘણા લોકો તો કહ છ ક રાધા નામન કોઈ પા� છ જ નહી!   બાકીના રા�યોમા સિવધાના અભાવ ટલ�ટ ડવલપ થતી નથી. એમાય એજ
                                                                                  �
                                                              �
                                                                                                                                      �
                                                                                                                                  �
                 �
                                                                                                                        ુ
                                    ે
                                                                                                      ં
                         ૂ
                                                                                                               �
                         ુ
                                                                                                                       ુ
                                                                                                                    �
                                                                                                                �
                         �
                              �
                                                                 �
                                                              �
                                                                                                             ૂ
                            �
                                                                         ે
                                                                                                                                     �
             �
                                                                                                                                 �
                                                                                                                                       ુ
        સમયમા અથત�ન ર�ણ પર પાડ છ.  �                      કોઈ �થમા રાધાનો ઉ�લખ પણ નથી; �મરણ નથી. અમારા કથાજગતના   �પ કટગરીમા વધ ખરાબ હાલત છ. �યા સધી નતાઓ ખરશીનો આ�હ
                                                                                                                                               ુ
                                                                                                                                          ે
                �
                 �
                   ે
                                                                                                                           �
                                                                       ુ
                       (લખક ગજરાતના આરો�ય મ�ી રહી ચ�યા છ. )  શા��� લોકો એના જદાજદા અથ� કરે છ. ખાસ કરીને ‘ભાગવત’મા રાધાø   રાખશ �યા સધી ભારતમા Ôટબોલનુ ભિવ�ય �ધકારમય રહશ. ે
                                         �
                                                   �
                                               ૂ
                                                                                                                                               �
                                                                         ુ
                         ે
                                                                                                                  �
                                                                                                               ે
                                                                                                                                 �
                                                                                  �
                             ુ
                                                                                                  �
                                                                                                                   ુ
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23