Page 15 - DIVYA BHASKAR 042222
P. 15
Friday, April 22, 2022 | 15
�
�
ુ
ુ
અિનલ ફોન લગા�યો અન સામેથી પોતાના િમ�ના �થાને કોઇનો મધર �વર સભળાયો. એ �વરન માધય એવ � ુ
ુ
�
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
�
�
હત ક પછી તો સતત એકબીýન કોલ કરવાનો િસલિસલો ચાલુ થઇ ગયો. બનએ એકબીýથી એક વાત
ે
ે
ે
છપાવી હતી, પણ એનો રજ �યારે બઉ મ�યા �યારે કોઇન નહોતો - પ�રવારોને પણ નહી ં
�
ં
�
ુ
બ�શીશ મત દ મઝ ઇન ચદ મલાકાત� કી,
ુ
ે
�
ે
ે
ે
ગર ઇ�ક હ તો હર લ�હા મર નામ કર
�
ે
ે
ે
�
�
�
�
પ ચીસ વષનો અિનલ રઘવાટમા ખોટો નબર લગાડી બઠો. દસ � એટલે અિનલન પલી ‘અનાિમકા’ યાદ આવી ýય. ફોન કરવા માટ હાથ
ૂ
ુ
�
તડપી ઊઠ. પછી બરડા પર િવઝાતો ધોકો અન હાથ-પગના ��ચસ એની
�
�
�
�
�
�ડિજ�સમાથી મા� એક જ �ડિજટ ખોટો હતો, પણ એટલામા
ે
�
તો સામા છડ આખી ‘જ�ડર’ બદલાઇ ગઇ. િમ� મનહરને બદલ ે ક�પનામા રમવા માડ. એ ફોન કરવાનુ માડી વાળ. � હનમાનøના દિ�ણ-પવ �
�
�
�
ે
�
�
�
�
ે
કોઇ માનનીનો મીઠો અવાજ સભળાયો. ચોથા િદવસ ફરી પાછો એ જ સમય થયો. અિનલ બચન બની ઊ�ો.
ુ
ે
ે
ે
ે
ૂ
ે
ૈ
‘હ�લો!’ ��ી-�વર સ�કારી શલીમા પછી ર�ો હતો : ‘તમ કોણ? કોનુ � થોડી થોડી વાર એ મોબાઇલ ફોન હાથમા લ અન પાછો નીચ મકી દ. �યા તો
ૂ
ે
�
�
�
�
�
ે
ે
કામ છ�?’ ફોન રણકી ઊ�ો. ��ીન પર ‘અનાિમકા’નો જ નબર હતો. એિશયાના� િવિવધ �પ
�
ે
ે
અિનલ આટલી �મરમા કોઇ અýણી છોકરીની સાથ �યારય વાત કરી અિનલની છાતી ભય અન આન�દના િમ� ભાવોથી થડકવા લાગી. ફોન
ે
�
ે
ન હતી. જની-જની સાથે વાતચીત કરવાનો �ય�ન કય� હતો એ તમામના � અનાિમકાએ કય� હશે ક એના બાપ? કોલ રીિસવ કરવો ýઇએ ક ન કરવો
ે
ે
ે
�
�
�
ે
�
મખથી એક જ વા�ય સાભળવા મ�ય હત, ‘શ ýઇન વાત કરવા આ�યો છ? ýઇએ? અચાનક એનો બાપ ગાળોનો વરસાદ વરસાવી દ તો શો જવાબ ભારતીય રામાયણોની જમ દિ�ણ-પવ એિશયાના
ે
�
ુ
ૂ
ે
�
ુ
ુ
ુ
ે
�
�
�
ુ
�
ૂ
અરીસામા મોઢ� ýય છ?’ આપવો? પોતાનુ નામ, ગામ, સરનામ પછ તો શ કરવુ? સાચી માિહતી રામાયણોમા રામ, લ�મણ, સીતા, હનમાન, રાવણ, શપણખા
�
�
�
ુ
ુ
�
�
�
�
�
�
ૂ
ુ
ૂ
�
�
ે
�
ૂ
ે
એને બદલ આ મીઠા અવાજની માિલકણ સ�યતાપવક એનો પ�રચય પછી આપવી ક ખોટ� બોલી દવ? � ુ
ુ
�
ે
ે
�
ૂ
ૂ
�
ૂ
�
�
ુ
�
ે
�
ે
ે
રહી હતી. અિનલન આજે પહલી વાર પોતાનુ નામ ‘અિનલ’ હોવા બદલ સવાલોની ઝડી વ� અિનલ ફોન �રિસવ કય�, ડરતા ડરતા એણે પ�, વગેર પા�ોની ભિમકા અચકપણ છ. હનમાન જયતીના પવ�
ે
�
ુ
ુ
ે
ુ
ુ
�
�
�
ૂ
ે
અફસોસ થયો. આવ જનવાણી નામ ત કઇ ચાલત હશ! એ પણ આવી સદર, ‘હ�લો, તમ…?’ િનિમ� હનમાનøના િવિવધ �વ�પો િવશે ýણીએ
�
�
ે
ે
ે
મોડન�, ભણલી છોકરીની સામ! ે ‘હા, હ!’ જવાબન બદલ કાનમા ચાસણી ઠલવાઇ રહી.
�
�
�
ે
�
ૂ
ુ
�
�
�
ુ
ે
�
ુ
�
ે
ે
આવ િવચાયા પછી અિનલના ખદના મનમા સવાલો ઊ�ા : ‘સદર? અિનલ પછી બઠો, ‘તમ મને સામથી ફોન કય�? શા માટ?’ માયણની ભારત ઉપરાત દિ�ણ-પવ એિશયામા થાઇલ�ડ,
�
ૂ
�
ે
ૂ
ે
મોડન�? ભણલી છોકરી? કોને ખબર છ? મ તો હø આ છોકરીને ýઇ મૌનભરી થોડી �ણો અન પછી ગળાના મધપૂડામાથી મધના બદ રા ક�બો�ડયા અન મલિશયાથી માડીન ઇ�ડોનેિશયા સધી
ે
�
�
ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
�
�
�
�
પણ નથી. ના, એ ખરખર એવી જ હોવી ýઇએ. એનો અવાજ સયા, ‘સાચુ કહ? તમારા ફોનની મને આદત પડી ગઇ છ. તમ ે બોલબાલા છ. એક હýર વષ અન એના કરતા પહલા ભારતના
�
�
�
ે
ે
�
�
�
ુ
�
ે
�
�
ે
ે
�
ુ
કહી આપે છ. આવી છોકરીને સાચ નામ કહવાય જ નહી. મારા અવાજના વખાણ કરો છો ન એ સાભળવ મને ગમે છ.’ વપારીઓએ દ�રયાઇ માગ આ દશોની મસાફરી કરી અન તઓ તમની સાથે
�
ુ
ે
ે
ે
�
�
ં
ુ
ે
�
ં
�
�
ુ
�
આજના જમાનાન અન�પ નામ કહવ ýઇએ. નહીતર માર ુ � રણમા � પછી અિનલ ઝા�યો રહી શક? જ ચાલક �ાઇિવગ રામાયણની કથાઓ લઇ ગયા.
ે
�
ે
ે
ે
�
નામ સાભળીન જ એ ફોન કાપી નાખશ.’ લાઇસ�સ િવના �િત કલાક �સી �કલોમીટરની ઝડપે થાઇલ�ડ અન ક�બો�ડયામા રામાયણને �મશ: ‘રામકીન’ અન ે
�
ે
�
ુ
ુ
ે
ે
�
ે
ે
ે
�
�
ે
�
�
�
ý ક ફોન તો પલીએ કાપી જ ના�યો. અિનલ ક�, ખી�ય ગલાબ બાઇક ભગાવતો હોય એ હવ લાઇસ�સ મળી ગયા પછી ‘રીમકર’ના નામ ઓળખવામા આવ છ. બન નામનો અથ ‘રામનો મિહમા’
ુ
ે
્
�
ે
�
�
ે
�
ે
ુ
‘માર નામ આ�લાદ છ. માર… માર…’ કાબમા રહી શક? અિનલ અવાજની �શસામા સાિહ�યનો થાય છ. મલિશયામા રામાયણને ‘િહકાયત સરી રામા’ના નામ ઓળખવામા �
ૂ
�
ે
ે
�
�
�
્
�
‘સોરી, હ કોઇ આ�લાદ-ફા�લાદન ઓળખતી નથી. ડૉ. શરદ ઠાકર આખો કોશ ઠાલવી દીધો. બદલામા એને શ મ�ય? આવ છ. તનો અથ ‘મહાન રામન ��ા�ત’ થાય છ.
�
્
�
�
ે
ુ
�
�
ુ
�
�
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ુ
ે
ર�ગ નબર!’ આટલુ બોલીન પલીએ ફોન ‘કટ’ કરી ના�યો. છોકરીનુ નામ ýણવા મ�ય. નામ હત માઝમી. ઇ�ડોનેિશયામા તો રામાયણની ઘણી આ�િ�ઓ છ. જવી ક, બાલી ટાપના
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
ે
�
ૂ
ે
્
ે
ૂ
ે
ુ
અિનલ તડપી ઊ�ો. એ છોકરીનો અવાજ એના કાનમા � પછી તો આ�લાદ અન માઝમી રોજ િનયત સમય એક- ‘રામકવચ’ અન ýવા ટાપના ‘કાકાિવન રામાયણ’ નામની કિવતાથી માડીન ે
�
�
�
�
ુ
ુ
�
ુ
ુ
ે
ૂ
�
�
ુ
�
�
ગø ર�ો હતો. એણે ફરીથી એ જ નબર લગા�ો. છોકરીએ એક કલાક માટ વાતો કરવા લા�યા. સતત સપક�ની કખમાથી �મ સમા�ા ટાપના ‘રામાયણ �વણદીપ’ સધીની. પરંત દિ�ણ-પવ એિશયાના
ે
�
�
ુ
�
�
ે
�
�
�
�
ે
‘કોલ’ રીિસવ તો કય�, પણ આ વખત જરાક વધ કડક અવાજમા વાત નામનુ સતાન જ�મે છ. આ બધા રામાયણનુ �વ�પ ભારતના રામાયણ જવ એકસરખુ છ તમ છતા �
ુ
�
ે
ે
�
�
�
�
�
�
ે
ે
ુ
�
કરી, ‘મ ક� ન ક આ ર�ગ નબર છ! સમજતા કમ નથી?’ અન એણે ‘કોલ’ એક અઠવા�ડયાની �દર બન �મમા બધાઇ ગયા. વાતવાતમા એકમેકના તના ભાવ જદા છ.
�
�
�
ુ
�
ે
�
ે
�
ે
ે
ે
કાપી ના�યો. પ�રવારો િવશ ýણકારી પણ અપાતી રહી અન મળવાતી ગઇ. ભારતીય રામાયણોની જમ આ બધા રામાયણોમા રામ, લ�મણ,
ે
ે
�
ુ
એ િદવસ પરતી િહમતનો ‘�ટોક’ ખલાસ થઇ ગયો હતો, એટલે અિનલ ે ‘મારા ઘરમા ચાર ભાઇઓ, મ�મી અન પ�પા છ, ’ માઝમીએ ક�, સીતા, હનમાન, રાવણ, શપણખા વગર પા�ોની
ૂ
�
ુ
ૂ
ૂ
�
ે
�
�
ૂ
�
ે
ુ
�
�
ે
�
ફરીથી ફોન ન કય�, પણ બીý િદવસ એ જ સમય એણે ફરી પાછો ફોન કય�. ‘પ�પાનો �વભાવ ગરમ છ. ભાઇઓ ખાનદાનની �િત�ઠા ખાતર કોઇનુ ખન ભિમકા અચકપણે છ, પરંત તમનામા ભારતીય
ૂ
ૂ
ે
�
ે
ુ
ુ
�
છોકરીએ થોડો નબર ‘સવ’ કરી રા�યો હોય? એણે પ�, ‘તમ કોણ? કોનુ � કરી નાખ એવા ખખાર છ. મારી મ�મીનો �વભાવ શકાશીલ છ. મારી કોલેજ રામાયણોમા ýવા મળતો અન�ય ભ��તભાવ
ૂ
ે
�
�
�
�
ે
�
ૂ
ે
ૂ
�
કામ છ� તમાર?’ પરી થઇ એ પછી મ�મી મને ઘરની બહાર પગ પણ મકવા દતી નથી. હ �યાર ે ýવા મળતો નથી. એટલે તમા રામન ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
ે
�
ે
�
‘હ ર�ગ નબરવાળો!’ અિનલ ઓળખાણ આપી, ‘તમ ગ�સ ન થશો. હ � � તમને ફોન કરુ છ �યાર મ�મી શાકભાø લવા માટ બહાર ગઇ હોય છ. ઘરમા � માયથોલોø ભગવાનને બદલ ફ�ત રાજક�માર
�
ે
ુ
�
�
�
ુ
�
�
ે
ખરાબ માણસ નથી. મારો ઇરાદો તમને પરેશાન કરવાનો નથી.’ બીજ કોઇ હોત નથી. જ િદવસ ઘરમા કોઇને ýણ થઇ…’ દશાવવામા આ�યા છ અન હનમાનન ે
ે
ુ
�
�
ે
ે
‘તો પછી શા માટ ફોન કરો છો?’ ‘એ િદવસ શ થશ?’ તારા પ�પા ક તારા ભાઇઓ તન માર મારશ?’ દવદ� પટનાયક તમના ભ�તને બદલ ફ�ત તમના િમ�,
ે
�
ે
ે
ે
�
ે
ે
ુ
�
�
ે
ૂ
�
ે
ે
ે
�
�
‘તમારો અવાજ સાભળવા માટ. તમ �યારય તમારો અવાજ સાભ�યો ‘મને નહી, એ લોકો તન મારશ.’ માઝમી ગભીર થઇ ગઇ, ‘મારશ ે સહાયક અન સવક દશાવાયા છ. આવા �
ે
�
ં
ે
�
ે
ુ
�
છ�? �યાથી સાભ�યો હોય! ખબ મીઠો છ…’ એટલે મા� મારશ એવ નહી, તન સાવ મારી જ નાખશ. પરો િવચાર કરીને િન�પણો આપણને કોઇ કા�પિનક કથાના
�
�
ૂ
ે
ૂ
ે
ં
�
�
‘શટ અપ! માર તમારો બકવાસ નથી સાભળવો. મહરબાની કરીને આગળ વધજે.’ શરવીરોની યાદ અપાવ છ ક જ સૌ�ય અન ે
ૂ
ે
�
�
ે
ે
�
ે
ે
�
ૂ
�
ે
ે
�
હવ પછી ફોન ન કરશો, નહીતર…’ ધમકી પણ અધરી રહી અન ફોન પરો ‘મ િવચારી લીધ છ. હ તારી સાથ જ લ�ન કરીશ; એ માટ મરવુ પડ� તો કલીન રાજક�મારન તની પ�નીને ખલનાયકના
�
�
ુ
�
ૂ
ે
�
ં
�
�
�
�
�
ુ
થઇ ગયો. મરીશ. હવ ત તારો િનણ�ય જણાવી દ.’ સકýમાથી બચાવવામા મદદ કરે છ. આ �કારના રામાયણોમા ભ��તભાવ
ે
ે
�
�
�ીý િદવસ અિનલ ફરીથી ફોન કય�. આ માઝમીએ એક �ણના ય િવલબ િવના કહી દીધુ, નહીવ� છ. કલાકારોની રજૂઆતથી ઘણા ભાવરસ ઉ�પ�ન થાય છ - �ગાર
ૂ
ે
�
ે
�
ં
ે
�
વખત છોકરી નબર ઓળખી ગઇ. ‘હ પણ તારી સાથ જ લ�ન કરીશ.’ રસ, વીર રસ, હા�ય રસ, કરુણા રસ અન બીભ�સ રસ, પરંત કલાકારો
ુ
�
ે
�
ે
ે
�
ે
�
કદાચ એણે ‘ડીલીટ’ કય� નહી ં એ િદવસથી બન જણા લ�ન િવશ ગભીરતાપવક આટલા બધા ભાવ �ય�ત નથી કરી શકતા. આ કારણસર તઓ દશકો સાથ ે
ે
ૂ
�
�
ે
�
�
ે
હોય. આ વખત એણે તડાફડી િવચારવા લા�યા સાપ મર નહી અન લાઠી ભાગ ે તાદા��ય કળવી શકતા નથી. તનાથી દશકો તમની રજૂઆત સાથ ‘કને�ટ’
�
ે
ે
ે
�
ે
�
ં
�
ે
ે
�
કરી નાખી, ‘િમ�ટર, તમ જ ે નહી એ માટના ર�તાઓ ખોળવા લા�યા. એક નથી થઇ શકતા. મહાકા�યના રોમાચ પર વધાર અન તમા આપેલા ધમ�પદેશ
�
ે
�
�
ે
ે
ં
�
ે
ે
ુ
�
�
ૂ
્
�
હો ત. માર એ વાત સાથ કોઇ િદવસ માઝમીએ ર�તો શોધી કા�ો, ‘આ�લાદ, પર ઓછ �યાન ક���ત કરવામા આવ છ. બાલી ટાપના કચક ��યમા આ બધ � ુ
ે
�
ે
�
�
ુ
લવા-દવા નથી. ý તમ ફોન ત આવીને મારા ગામમાથી મને ભગાડી ý. �પ�ટ રીત ýવા મળ છ.
ે
�
�
ે
ે
�
�
ે
�
ે
�
કરવાનુ બધ નહી કરો તો માર ે આપણે �યાક અý�યા શહરમા જઇન લ�ન શ�આતમા આ ��ય મોહાવ�થા અન øવવાદની પરંપરાઓ સાથ ýડાયલ � ુ
�
�
ે
ે
ે
�
�
�
ં
ે
ુ
�
ે
�
ુ
�
�
મારા મ�મી-પ�પાન જણાવી કરી લઇશ. એક-બ મિહના સધી છપાયલા � હત, પરંત 1930ના દશકમા વૉ�ટર �પાઇઝ નામના ઓ���યનની
�
ુ
ે
ુ
�
ુ
�
ુ
ે
�
દ વ પડશ. પછી તમારા હાડકા � રહીશ. �યા સધીમા મ�મી-પ�પા અન ે મદદથી ત મ�કી ડા�સના �પ �િસ� થઇ ગય. તમા સો કરતા �
�
ુ
ે
�
�
ે
ે
�
ુ
ે
�
ુ
ં
�
�
ે
�
ભાગી ýય તો મારો વાક નહી ં ભાઇઓનો ગ�સો ઠડો…’ વધાર અના�� શરીરવાળા માણસો સારગ પહરીને એક
ે
ે
ે
કાઢતા.’ એક િદવસ આ�લાદ િમ�ની વતળ બનાવીન બસ છ. પછી ફ�ત તઓ પોતાના
્
�
ે
ુ
�
ે
�
ુ
ૂ
ે
અિનલન લા�ય ક વાત બાઇક લઇન આ�યો. માઝમી મ�માથી કાઢલા અવાજની ધન પર તઓ પોતાના
ૂ
�
�
ે
�
હવ ગભીર �પ ધારણ કરી ઘરમા એકલી જ હતી. બન ભાગી હાથ અન શરીરને હલાવ છ. ‘ચક-અ-ચક’ જવા
ે
�
ે
�
�
ે
ે
�
ે
�
ુ
�
ે
ે
રહી છ. છોકરીનો અવાજ ગયા. �યાર ખબર પડી ક � અવાýનો કોઇ અથ થતો નથી, પરંત તમના
�
મધર છ, પણ એના બનના ઘરની આિથક ��થિત ýદઇ કપનોથી સમ� વાતાવરણ ગø ઊ� � ુ
�
ુ
ુ
�
�
ૂ
ે
�
�
�
ે
ુ
�
બાપનો ઘાટો મીઠો નહી ં સાવ નબળી હતી. મરજના છ. જવી રામાયણની ��તિત આગળ વધ છ,
�
ે
ે
ે
�
ુ
જ હોય. માટ ફોનનો રિજ��શન વખત ખબર માણસોનુ આ વતળ અલગ અલગ �વ�પ ધારણ
ે
�
�
�
�
ે
�
�
�
ે
િસલિસલો બધ કરવામા � પડી ક બનના નામ પણ કરે છ. વનવાસ દરિમયાન રામ વનમા સમય
�
�
ુ
�
ે
શાણપણ પણ છ અન ે અિનલ અન મીના હતા. � િવતા�યો હતો, જ સવણ �ગ સીતાન લોભા �યા �
ે
ે
�
ે
�
સલામતી પણ છ. � અિનલ �ર�ા ચલાવ છ. હતા, રામની ક�ટરની લ�મણ રખા, રાવણનુ �
�
ે
�
ે
ે
�
�
�
ે
બ-�ણ િદવસ પસાર મીના એના ઘરમા રોટલા ઘડ� છ. બનના િસહાસન અન સળગતી લકાનગરી. દ�રયાકાઠ,
�
�
ે
�
�
થઇ ગયા. એ સમય થાય (અનસધાન પાના ન.18) (અનસધાન પાના ન.18)
�
�
ુ
�
ુ
�
તસવીર ूતીકાत्મક છ ે તસવીર ूતીકાत्મક છ ે